New York (deelstaat)

staat van die Verenigde State van Amerika

New York ([n(j)uː jɔːɹk]) of Nieu-York is 'n deelstaat in die Mid-Atlantiese en noordoostelike streek van die Verenigde State van Amerika met 'n oppervlakte van 141 299 vierkante kilometer en 'n bevolking van sowat 19 miljoen mense, die derde grootste van alle Amerikaanse deelstate ná Kalifornië en Texas. New York grens in die noorde en noordweste aan die Kanadese provinsies Quebec en Ontario, in die ooste aan Vermont, Massachusetts en Connecticut, en in die suide en suidweste aan New Jersey en Pennsilvanië. New York het daarnaas 'n watergrens met Rhode Island.

Deelstaat New York
alt alt
Vlag van New York Seël
Bynaam(e): The Empire State
alt
Kaart van die Verenigde State met New York uitgelig
Amptelike taal(e) Geen
Gesproke taal(e) Engels, Spaans (13,61%), Chinees (2,04%), Italiaans (1,65%), Koreaans (0,5%), Russies (1,23%)
Hoofstad Albany
Grootste stad New York Stad
Area  27ste in die V.S.
 - Totaal 141 297 km2
 - Wydte 455 km
 - Lengte 530 km
 - Water 19 240 km2
 - % water 13,6 %
 - Breedtegraad 40°30'N tot 45°1'N
 - Lengtegraad 71°51'W tot 79°46'W
Bevolking  4de in die V.S.
 - Totaal 20 215 751
 - Digtheid 159/km2
7de in die V.S.
Hoogte  
 - Hoogste punt Mount Marcy
1 629 m
 - Gemiddeld 305 m
 - Laagste punt Atlantiese Oseaan
seevlak
Toetrede tot die Unie  26 Julie 1788 (11de)
Goewerneur Kathy Hochul (D)
Luitenant-Goewerneur Antonio Delgado (D)
Wetgewer New York Wetgewer
 - Hoërhuis Senaat
 - Laerhuis Vergadering
V.S. Senatore Chuck Schumer (D)
Kirsten Gillibrand (D)
Tydsone UTC-5 / Somertyd UTC-4
Afkortings NY US-NY
Webblad www.ny.gov
Hudsonrivier, New York Deelstaat
'n Sogenaamde "onderstebo"-spoorwegbrug oor die Erie-kanaal in Lockport
Vryheidsbeeld in New York Stad

New York Stad, amptelik die City of New York, is die grootste stad van die deelstaat en die Verenigde State en staan bekend as die poort na die Verenigde State waar miljoene immigrante voet aan wal gesit het, en as 'n beduidende finansiële, kulturele, vervoer- en nywerheidsentrum. Dit is vernoem na die 17de eeuse hertog van York en latere koning James II en VII van Engeland en Skotland.

Na die gebiede buite die stadsgrens van New York word in Engels gewoonlik as Upstate New York verwys. Die beduidendste stede van Upstate New York naas die administratiewe hoofstad Albany is Buffalo, Rochester, Syracuse, Schenectady en Utica.

Die gebied is in die vroeë 17de eeu - die tydperk toe die eerste Nederlanders en Franse die streek begin verken het - deur Indiaanse stamme soos Algonkin, Irokese en Lenape bewoon. Die eerste Europeër, wat in 1609 amptelik aanspraak op die gebied gemaak het, was Henry Hudson, en in 1614 het die eerste Nederlandse forte in Fort Orange naby die huidige administratiewe hoofstad Albany ontstaan. Die eerste Nederlandse nedersettings is in 1624 in Albany en Manhattan gestig. Veertig jaar later het die Britte die gebied geannekseer.

Tydens die Amerikaanse Rewolusie het sowat 'n derde van die slagte van die Rewolusionêre Oorlog tussen Amerikaners en Britte in New York plaasgevind wat op 9 Julie 1776 onafhanklik geword en in 1777 sy eerste grondwet opgestel het. Die deelstaat het op 26 Julie 1788 die grondwet van die Verenigde State van Amerika onderteken om as elfde staat tot die Unie toe te tree.

New York dra die amptelike bynaam Empire State wat vermoedelik op George Washington, die eerste president van die VSA, teruggaan. Tydens 'n reis deur die deelstaat was hy beïndruk deur die gebied se ekonomiese mag en welvaart.

Eksterne skakels

wysig
Toerisme

Geskiedenis


  Verenigde State van Amerika  
StateAlabamaAlaskaArizonaArkansasColoradoConnecticutDelawareFloridaGeorgiaHawaiiIdahoIllinoisIndianaIowaKaliforniëKansasKentuckyLouisianaMaineMarylandMassachusettsMichiganMinnesotaMississippiMissouriMontanaNebraskaNevadaNew HampshireNew JerseyNieu-MeksikoNew YorkNoord-CarolinaNoord-DakotaOhioOklahomaOregonPennsilvaniëRhode IslandSuid-CarolinaSuid-DakotaTennesseeTexasUtahVermontVirginiëWashingtonWes-VirginiëWisconsinWyoming
Federale distrikDistrik Columbia (Washington, D.C.)
EilandgebiedeAmerikaanse Maagde-eilandeAmerikaans-SamoaGuamNoordelike Mariana-eilandePuerto Rico
Klein afgeleë eilandeBakerHowlandJarvisJohnstonKingmanMidwayNavassaPalmyraWake
Geassosieerde landeGefedereerde State van MikronesiëMarshalleilandePalau