Gaan na inhoud

Massagete

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Asië in 323 v.C., met die landgebied van die Massagete en hul bure naby die Aralsee aangedui

Die Massagete (Grieks: Μασσαγέται, d.w.s. Massagetai; Latyn: Massagetae) was 'n Irannese nomadiese konfederasie[1][2][3][4] van die oudheid, hoofsaaklik bekend weens die geskrifte van Herodotos. Hul naam was moontlik verwant aan Getae en Thyssagetae.

Gebruike

[wysig | wysig bron]

Volgens Herodotos:

[1.215] Die kleredrag en lewensgebruike van die Massagete is vergelykbaar met die Skitiërs. Hulle veg beide berede en te voet, en is aangepas by beide: hulle gebruik boë en lanse, maar hul gunstelingwapen is die strydbyl. Hul wapens is alles van goud of brons. Vir hul spiespunte, pylpunte en strydbyle, maak hul gebruik van brons; vir hooftooisels, belde en gordels, van goud. Insgelyk die ooreenkoms van hul perde; hulle gee hulle borsplate van brons, maar wend goud aan om die leisels, die gebit, en die wangplate. Hulle gebruik nie yster of silwer nie, aangesien dit in hul land ontbreek, maar het brons en goud in oorvloed.
[1.216] Die volgende tel onder hul gebruike; - Elke man het slegs een vrou, nogtans is al die vroue gemeenskapsbesit; want dit is naamlik 'n gebruik van die Massagete en nié van die Skitiërs, soos die Grieke foutief beweer nie. 'n Menselewe kom nie tot 'n natuurlike einde by hierdie mense nie; maar wanneer 'n man baie oud word, trek al sy bloedverwante saam en offer hom as 'n offerande; met die offerande van 'n getal beeste daarmee saam. Na die offerande kook hulle die vleis en hou 'n feesmaal daarmee; en diegene wat sodanig hul lewens voltrek, word geag as die gelukkigstes. Wanneer 'n man sterf aan siekte word hy nie geëet nie, maar word in die grond begrawe, en sy kwade geluk om nie geoffer te word nie, word betreur. Hulle saai geen graan nie, maar leef van hul kuddes, en van vis, wat volop is in die Jaxartes. Melk is wat hulle hoofsaaklik drink. Die enigste god deur hulle aanbid is die son, en aan hom offer hulle die perd as offerande; met die bedoeling dat aan die snelste van die gode, die snelste van sterflike wesens geoffer word.

Gevolglik was hulle 'n ruitervolk, vergelykbaar met die Skitiërs wat hul kledy en gebruike betref, maar alhoewel elke man slegs een vrou gehad het, is die vroue gemeenskaplik besit, 'n gebruik wat die Massagete onderskei het van die Skitiërs. Die Massagete het net een god, die son, aanbid, en 'n perd as offerande gebring. Dit is bekend dat koningin Tomyris haar gestorwe eggenoot, die koning oor die Massagete, opgevolg het.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Die dood van Kores die Grote, aan die hande van die Massagete, is volgens verskillende weergawes oorgelewer. Een verslag lui:

[1.201] Toe Kores sy verowering van die Babiloniërs voltrek het, het die wens by hom ontstaan om die Massagete onder sy heerskappy te bring. Die Massagete naamlik, is na bewering 'n groot en oorlogsugtige nasie, wat ooswaarts woon, na die opkomende son, oorkant die Araxesrivier, en teenoor die Issedoniërs. Deur vele word hulle beskou as 'n Skitiese ras.

Volgens Herodotos, het Kores die Grote van Persië, gesneuwel in 'n stryd teen die Massagete wat oorkant die Araxesrivier gewoon het. Hulle was 'n volk van die suidelike woestyne van Khwarezm in hedendaagse Boekhara, Oesbekistan. Die koningin van die Massagete, Tomyris, kon standhou teen Kores, alhoewel haar seun, Spargapises, verslaan is. Herodotos meld: Van al die veldslae waarin met barbare kontak gemaak is, reken ek hierdie een as die mees verbete.

Nota rakende die geografie van Herodotos

[wysig | wysig bron]

Die naam Araxes beteken waarskynlik "snelle stroom".[5] In die konteks van die Massagete, verwys "Araxes" na die Jaxartes.

Kontinuïteit

[wysig | wysig bron]

Ammianus Marcellinus het gemeen dat die Alane die voormalige Massagete is.[6] Met die afloop van die 4e eeu v.C., het Claudianus (die hofdigter van Keiser Honorius en Stilicho) van die Alane en Massagete in een asem geskryf: "die Massagete wat wreed hul perde verwond, sodat hulle hul bloed kan drink; die Alane wat die ys breek, en die waters van die Maeotismeer drink" (In Rufinem).

Ander verbind hulle met die Hunne:

Procopius skryf in die Geskiedenis van die Oorloë, Boek III: Die Vandaalse Oorlog:[7] "die Massagete wat nou bekend staan as die Hunne" (XI. 37.), en "daar was 'n sekere man onder die Massagete, begaafd in moed en liggaamskrag, die leier van enige manne; aan hierdie man is die voorreg oorgelewer deur sy vaders en voorvaders om as eerste van alle Hunse magte, die vyand aan te val" (XVIII. 54.).

Evagrius Scholasticus (Kerkgeskiedenis. Boek 3. Hoofst. II.): "en in Thrakië, met die inval van die Hunne, voorheen bekend as die Massagete, wat die Ister onbestrede oorgesteek het".[8]

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Karasulas, Antony. Mounted Archers Of The Steppe 600 BC-AD 1300 (Elite). Osprey Publishing, 2004, ISBN 184176809X, p. 7.
  2. Wilcox, Peter. Rome's Enemies: Parthians and Sassanids. Osprey Publishing, 1986, ISBN 0-85045-688-6, p. 9.
  3. Gershevitch, Ilya. The Cambridge History of Iran (Volume II). Cambridge University Press, 1985, ISBN 0-521-20091-1, p. 48.
  4. Grousset, René. The Empire of the Steppes. Rutgers University Press, 1989, ISBN 0-8135-1304-9, p. 547.
  5. Wheeler James T., The Geography of Herodotus ...: Illustrated from Modern Researches and Discoveries. London, Longman, Brown, Green, and Longmans, 1854, LCCN 05006215 p.192
  6. Ammianus Marcellinus: "iuxtaque Massagetae Halani et Sargetae"; "per Albanos et Massagetas, quos Alanos nunc appellamus"; "Halanos pervenit, veteres Massagetas".
  7. Procopius: Geskiedenis van die Oorloë, Boek 3. http://en.wikisource.org/wiki/History_of_the_Wars/Book_III
  8. Tertullianus: Kerkgeskiedenis, Boek 3. http://www.tertullian.org/fathers/evagrius_3_book3.htm

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]