Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

L'ambre ye una resina fosilizada que se fa servir pa fabricar obchectos ornamentals. Encara que no ye mineralizada se fa servir como chemma. A vegadas l'ambre presenta insectos y atros chicoz animals fósils adintro que se conservan muit bien por as condicions d'asepsia en as que morioron.

Colgallos d'ambre.
Ambre procedent d'as Cuevas d'Altamira.

A etimolochía d'"ambre" se troba en l'arabe عنبر (ʿanbar), que orichinalment se referiba a un aceite precioso que s'obteneba d'o cachalot y que huei ye conoixiu como ambre griso. O termin ʿanbar fue introduciu en Europa por os cruzaus y cheneralizau dende l'occitán u francés ambre, que ye como se troba en o lexico comercial aragonés d'o sieglo XV.

En a redolada d'a mar Baltica abundan os chacimientos d'ambre, y a vegadas corrients marinas levan ambre a las plachas. A presencia de l'ambre n'estas costas influyó en o desembolique comercial d'Europa y se creyó a "rota de l'ambre" aproveitando os cursos de beluns d'os principals ríos d'Europa Central.

En Utriellas se troba un d'os chacimientos d'ambre mes antigos d'o mundo, con fósils d'himenopteros.

Vinclos externos

editar