Ir al contenido

Verdat

De Biquipedia
La versión para imprimir ya no se admite y puede contener errores de representación. Actualiza los marcadores del navegador y utiliza en su lugar la función de impresión predeterminada del navegador.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Walter Seymour Allward, Veritas, 1920
A Verdat, alegoría en una pintura de Jules Joseph Lefebvre.

A verdat (d'o latín verĭtas)[1] ye un concepto propio d'a filosofía que sirve ta avaluar feitos u chuicios en termins de verdadero u falso. S'aplica sobretot a las ideyas y proposicions y no a atras expresions lingüisticas u comportamientos. La Verdat s'oposa a la mentira.

Conceptos de verdat

O concepto de verdat varía seguntes a epoca u escuela teorica. Se pueden distinguir sobre tot os siguients:

  • Verdat como correspondencia: ye verdat o que decimos u pensamos cuan se corresponde con o que pasa u se puet percibir en a realidat. Cal tener como prueba de refutación un mundo exterior, partindo d'a hipotesi de que iste mundo se puet conoixer, feito que muitos negan (como los que predican o escepticismo).
  • Verdat como coderencia: ye verdat aquella afirmación que ye coderent con atras aceptatas por una comunidat determinata. Ye un concepto que proviene de l'utilitarismo y s'emplega muito en lochica y en a Ciencia en cheneral, a on que se fa servir en o sentito siguient: aceptamos que cualsiquier cosa ye verdat si se puet contrimostrar empiricament u si no se puet refutar de momento (falsación).
  • Verdat subchectiva: ye verdat o que bellún considera como verdadero, ye relacionato con as creyencias personals, con a experencia d'o mundo. Replega diferents graus de relativismo.
  • A relichión usa la expresión "verdat absoluta" como sinonimo de Dios u de revelación.
  • Verdat pragmatica: ya que ye imposible lograr una verdat sin de dandalos, s'acepta como cierto lo que ye útil ta la vida cutiana u ta fer abanzar a cuestión d'estudio particular.

Referencias

Vinclos externos