Ir al contenido

Río Onsella

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste ye un articlo sobre un río aragonés, afluent d'o río Aragón; ta atros usos, se veiga Onsella.
Onsella
O río Onsella, en o tramo Longars-Isuerre
O río Onsella, en o tramo Longars-Isuerre.
Administración
Territorios {{{territorios}}}
Cheografía
Longaria 45 km
Altaria d'o naixedero  m
Naixedero Longars (Sierra de Santo Domingo)
Desembocadura Río Aragón en Sangüesa
Hidrolochía
Superficie d'a cuenca 272 km²
Cabal meyano 0'38 /s m³/s
Mapa

L'Onsella en Aragón

A Onsella ye un río aragonés, afluent d'o río Aragón, que tien una longaria de 45 km y una superficie de cuenca hidrografica de 272 km².

O suyo naixedero ye en a vertient norte d'a sierra de Santo Domingo y o río trescruza ta l'ueste, dica o río Aragón en Navarra, trescruzando por a suya val, clamata Val d'Onsella, os termins municipals de Longars (a on ye o suyo naixedero), Lobera d'Onsella, Isuerre, Urriés, Navardún y Sos d'o Rei Catolico, en dentrando en Navarra por Sangüesa, a on desaugua as suyas auguas en o río Aragón.

Aproveitamiento d'as auguas

[editar | modificar o codigo]

D'antis mas yera utilizata ta transportar as troncas d'os arbols que yeran tallatos en a Sierra de Santo Domingo.

As suyas auguas tamién yeran utilizatas ta fer electricidat con una central electrica, conoixita como a Central u a Fabrica de Luz, que encara hue se veigan bellas ruinas d'ixa edificación que yera de dos plantas d'altaria.[1]

As suyas auguas tamién son aproveitatas ta os hortals y campos de regano que bi ha mientres o suyo recorriu por a Vall d'Onsella.

O suyo nombre fa referencia a las antigas onseras a on viviban os onsos, en as espelungas d'a Sierra de Santo Domingo. En a parla castellanizata actual d'a redolada encara se conserva o chenero femenín d'o río, como en atros ríos aragoneses (Cinca, Uecha, Uerba, etcetra).

A cabecera d'a Onsella ye declarata zona ZEPA Natura 2000 (Zona d'Especial Protección d'Aus)[2] y zona LIC (Lugar d'Intrés Comunitario).

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]

Referencias

[editar | modificar o codigo]


Afluents d'o río Aragón
Marguin izquierda Ixuez · Gas · Onsella · Regal
Marguin dreita Lubierre · Estarrún · Aragón Subordán · Veral · Esca · Irati · Cidacos · Arga