Paraziti (grč. para = pored i sitos = hrana) su organizmi koji se hrane na račun drugog organizma (nazvanog domaćin) u toku dužeg vremenskog perioda. Kao posljedica specifičnog načina života kod parazita se javlja niz adaptacija koje se ogledaju u tome da neki organi zakržljaju ili nestanu, dok se na njihov račun razvijaju drugi. Posljedice prisustva parazita po domaćina mogu varirati od malih promjena u ponašanju, preko očitih patoloških promjena u tkivima, do smrti u nekim slučajevima.

Generalni ekološki odnosi parazita i domaćina se nazivaju parazitizam, a bolesti koje uzrokuju paraziti parazitske bolesti.

Podjela parazita

uredi

Prema broju domaćina u kojima parazitiraju, parazite možemo podijeliti na:

  • monoksene parazite - koji parazitiraju samo u jednoj vrsti domaćina (kakva je npr. Ascaris lumbricoides)
  • heteroksene parazite - koji žive na račun dva ili više domaćina pri čemu se razlikuju dva tipa domaćina :
    • stalni (definitivni) u kome parazitiraju odrasle jedinke
    • prelazni u kome žive larve
  • autoheteroksene parazite - koji cijeli životni ciklus (jaje, larva, adult) provode u jednom domaćinu, kao što to čini npr. Trichinella spiralis

Odnos parazita prema domaćinu može biti:

  1. uslovan (fakultativan) parazitizam kada mogu da žive slobodno ili parazitski i organizmu domaćina, a da ne nanose nikakvu štetu
  2. pravi (obligatni) parazitizam kada žive na račun domaćina

U pogledu mjesta u domaćinu u kome parazitiraju dijele se na:

Prema vremenu provedenom u domaćinu dijele se na:

  • permanentne koji veći dio ili čitav životni vijek provode parazitirajući
  • intermitentne (temporarni) koji u domaćinu provode samo određeno vrijeme potrebno da bi zadovoljili svoje potrebe

Također pogledajte

uredi

Vanjski linkovi

uredi