Planina Brokeback

film Anga Leeja iz 2005.

Planina Brokeback (engleski: Brokeback Mountain) je američki romantični, dramski film snimljen 2005. godine u režiji Ang Lee-a a producenti su bili Diana Ossana i James Schamus. Film je adaptacija istoimene kratke priče iz 1997. godine američke književnice, dobitnice Pulitzerove nagrade, Anne Proulx. Scenarij su napisali Ossana i Larry McMurtry. Glavne uloge tumače Heath Ledger, Jake Gyllenhaal, Anne Hathaway i Michelle Williams. Radnja filma se usredsređuje na složenu emocionalnu i seksualnu vezu između Ennisa Del Mara i Jacka Twista na Američkom zapadu u periodu od 1963. do 1983. godine.[1]

Planina Brokeback
Izvorni naslovBrokeback Mountain
RežiserAng Lee
Producent
Scenarist(i)
Uloge
MuzikaGustavo Santaolalla
ŽanrDrama
KinematografijaRodrigo Prieto Izmijeni na Wikipodacima
Montaža
  • Geraldine Peroni
  • Dylan Tichenor Izmijeni na Wikipodacima
Produkcija
Distributer
Premijera2005.
Trajanje134 minute
Zemlja
JezikEngleski

Lee je prihvatio rad na projektu nakon niza pokušaja prilagođavanja kratke priče za film od strane raznih drugih režisera koji nikada nisu započeli sa radom. Focus Features je koproducirao zajedno sa River Road Entertainmentom koji je i distribuirao film. Glavni glumci Ledger i Gyllenhaal najavljeni su 2003. godine, a snimanje je potom započeto na različitim lokacijama u Kanadi 2004. godine. Sljedeće godine Planina Brokeback je premijerno prikazan na Filmskom festivalu u Veneciji, a zvanično je počeo sa prikazivanjem 9. decembra 2005.

Film je dobio pozitivnu kritiku a naročito Leejeva režija i izvedbe Ledgera, Gyllenhaala i Williams. Planina Brokeback je stavljena na listu deset najboljih filmova 2005. godine od strane filmskih kritičara. Također film je bio komercijalno uspješan, zaradivši 178 miliona dolara širom svijeta u odnosu na budžet od 14 miliona dolara, iako suočen sa pitanjima u vezi sa distribucijom u mnogim zemljama. Film je dobio nagrade za najbolji film i najboljeg režisera na dodjeli nagrada BAFTA, Zlatni globus, Udruženja američkih filmskih producenata, Filmska nagrada po izboru kritičara, i nagrada "Nezavisni duh", između ostalih. Također je dobio osam nominacija za nagradu Oscar, što je iznosilo najviše nominacija na 78. dodjeli "Oscara", gdje je osvojio tri - Oscar za najboljeg režisera, Oscar za najbolji adaptirani scenarij, i Oscar za najbolju originalnu muziku.

Planina Brokeback je također bio predmet kontroverzi, poput razočaravajućeg gubitka Oscara za najbolji film od strane filma Sudar, kao i kritika konzervativnih medija. Suprotno tome, dok se o seksualnosti njegovih likova žestoko raspravlja, film se također smatra odskočnom daskom za dokazivanjem filmova sa LGBT tematikom među glavnim medijima. Godinama kasnije, Kongresna biblioteka je 2018. godine izabrala film na čuvanje u Nacionalni filmski registar u Sjedinjenim američkim državama.

Radnja

uredi

Godine 1963. Joe Aguirre angažuje Ennisa Del Mara i Jacka Twista kako bi tokom ljeta u planinama Wyominga čuvali ovce. Nakon noći pijančevanja, Jack prilazi Ennisu, koji u početku oklijeva, ali na kraju pristaje na Jackovo udvaranje. Uprkos Ennisovoj izjavi da je to bio jednokratni incident, oni razvijaju strastveni seksualni i emotivni odnos. Nakon što se Jack i Ennis na kraju razdvajaju, Ennis se vjenčava sa svojom dugogodišnjom zaručnicom Almom Beers i s njom ima dvije kćeri. Jack se sljedećeg ljeta vraća tražeći posao, ali Aguirre, koji je u planini znao za vezu Jacka i Ennisa, odbija da ga zaposli. Jack se seli u Texas, gdje se upoznaje s rodeo jahačicom Lureen Newsome, koju ženi i ima sina s njom. Nakon četiri godine, Jack posjećuje Ennisa. Nakon susreta, njih dvojica se strasno ljube, a Alma ovo nehotice opaža. Jack predlaže Ennisu da zasnuju život na malom ranču, ali Ennis to odbija, progonjen sjećanjem iz djetinjstva o mučenju i ubistvu dvojice muškaraca osumnjičenih za homoseksualno ponašanje. Također on nije voljan da napusti porodicu.

Ennis i Jack nastavljaju se sastajati na rijetkim ribolovnim putovanjima jer im se brakovi pogoršavaju. Lureen odustaje od rodea, i ulazi u biznis sa svojim ocem, očekujući da će Jack raditi na prodaji. Alma i Ennis na kraju se razvode 1975. Čuvši za Ennisov razvod, Jack odlazi u Wyoming. Ponovo sugerira da žive zajedno, ali Ennis se odbija odmaknuti od svoje djece. Uznemiren, Jack nalazi utjehu s muškim prostitutkama u Meksiku. Ennis redovito viđa svoju porodicu sve dok se Alma konačno ne suoči s njim rekavši mu kako zna istinsku prirodu njegove veze s Jackom. To rezultira nasilnom svađom, zbog čega je Ennis odustao od veze s Almom. Ennis se upoznaje s jednom konobaricom Cassie Cartwright i ima kratku romantičnu vezu s njom. Jack i Lureen se upoznaju i druže sa drugim parom, Randallom i Lashawnom Malone. Tu Jack započinje aferu s Randallom. Randall kaže Jacku da njegov šef ima udaljenu vikendicu koju može koristiti kad god poželi i predlaže da je katkad zajedno koriste.

Na kraju redovnog ribolova, Jack saznaje da Ennis, kako bi zadržao svoj posao, ne može ponovo da se sastane s njim prije novembra. Jackova frustracija dovela je do svađe, a Ennis krivi Jacka kao uzrok svih njegovih vlastitih krivih postupaka. Ennis počinje plakati. Jack pokušava da ga zagrli ali on na trenutak odbija, ali na kraju ostaju u zagrljaju. Jack gleda kako Ennis odlazi. Nešto kasnije, Ennis dobiva nazad razglednicu koju je poslao Jacku sa pečatom "Pokojnik". On zove Lureen koja kaže da je Jack poginuo u nesreći nakon što je eksplodirala guma koju je mijenjao. Dok ona govori, Ennis zamišlja da je Jacka zapravo na smrt pretukla banda razbojnika, sudbine koje se Ennis jako bojao. Lureen kaže Ennisu da je Jack želio da mu se pepeo razbaca po planini Brokeback, ali ona ne zna gdje je to. Ennis putuje da se susretne sa Jackovim roditeljima i nudi im da odnese Jackov pepeo u planinu. Otac odbija, on bi radije da se pepeo čuva na porodičnom imanju. Jackova majka mu dopušta da vidi Jackovu dječju spavaću sobu, gdje Ennis pronalazi krvavu košulju za koju je mislio da je izgubio na planini Brokeback. Otkriva kako je Jack držao okačenu zajedno s vlastitom košuljom zaprljanom krvlju od tuče tog ljeta. Ennis obje majice drži do lica, tiho plačući. Jackova majka dopušta mu da sačuva majice.

Kasnije, 19-godišnja Alma mlađa stiže do Ennisove prikolice kako bi rekla ocu da je zaručena. Ona traži njegov blagoslov i poziva ga na svadbu. Ennis je pita da li je njen zaručnik zaista voli, a ona odgovara: "Da". Nakon što Alma mlađa odlazi, Ennis odlazi do svog ormara, gdje njegove i Jackove majice vise zajedno s razglednicom planine Brokeback zakačenom iznad. Na trenutak se zagleda u majice, i sa suzama u očima promrmlja: "Jack, kunem se ..."

Nagrade i nominacije Američke filmske akademije

uredi

Spisak svih nagrada

uredi
Oscar za najbolju režiju
Oscar za najbolje adaptirani scenari
Oscar za najbolju muziku
BAFTA za najbolji film
BAFTA za najboljeg sporednog glumca
BAFTA za najbolju režiju
BAFTA za najbolje adaptirani scenarij
  • Boston Society of Film Critics
Najbolji film
Najbolji režiser
  • Box Office Mojo: Deset najimpresivnijih box office uspjeha
  • Central Ohio Film Critics Association:
Deset najboljih filmova godina
Najbolji glavni glumac
Najbolji scenarij
  • Chicago Film Critics Association
Najbolji scenarij
Najbolja muzika
  • Critics' Choice Award
Najbolji film
Najbolja režija
Najbolja sporedna glumica
  • Dallas-Fort Worth Film Critics Association
Deset najboljih filmova godine
Najbolji film
Najbolji režiser
Najbolji scenarij
Najbolja fotografija
  • Udruženje režisera SAD-a
Najbolji režiser
  • Evropske filmske nagrade
Najbolji režiser
  • Udruženje kritičara Floride
Najbolji film
Najbolja režija
Najbolji scenarij
Najbolja fotografija
Najbolji film - drama
Najbolji režiser
Najbolji scenarij
Najbolja pjesma
  • Independent Spirit Awards
Najbolji film
Najbolja režija
  • Udruženje kritičara Iowe
Najbolji film
Najbolja režija
  • Udruženje kritičara Las Vegasa
Najbolji film
Najbolji glavni glumac
Najbolji režiser
  • Udruženje kritičara Londona
Najbolji film
Najbolji režiser
  • Udruženje kritičara Las Angelesa
Najbolji film
Najbolja režija
  • National Board of Review
Deset najboljih filmova godine
Najbolja režija
Najbolji sporedni glumac
  • National Public Radio
Najolji filmovi po Bobiju Mondello
  • Udruženje kritičara New Yorka
Najbolji film
Najbolja režija
Najbolji glavni glumac
  • Online udruženje kritičara
Najbolje adaptirani scenarij
Najbolja muzika
  • Udruženje kritičara Phoenixa
Deset najboljih filmova godine
Najbolji glavni glumac
Najbolji sporedni glumac
Najbolja sporedna glumica
Najbolje adaptirani scenarij
Najbolja fotografija
  • Udruženje producenata SAD-a
Najbolji film
  • Nagrade Sateliti
Najbolji film - drama
Najbolja režija
Najbolja montaža
Najbolja pjesma
  • Udruženje kritičara jugoistočnog SAD-a
Deset najboljih filmova godine
Najbolji film
Najbolja režija
Najbolje adaptirani scenarij
  • Udruženje kritičara St. Louis Gateway
Najbolji film
Najbolji glavni glumac
Najbolja režija
Najbolji scenarij
  • Udruženje kritičara Utaha
Najbolji film
Najbolja režija
Najbolji film - "Zlatni lav"
  • Udruženje scenarista SAD-a
Najbolje adaptirani scenarij

Također pogledajte

uredi

Vanjski linkovi

uredi

Reference

uredi
  1. ^ Proulx, Annie; McMurtry, Larry; Ossana, Diana (2005, 2006). Brokeback Mountain: Story to Screenplay. London, New York, Toronto and Sydney: Harper Perennial. ISBN 978-0-00-723430-1.

Kritike

uredi

Diskusije na forumima o filmu

uredi

Novinski članci

uredi