Konzervativna stranka (Ujedinjeno Kraljevstvo)

Konzervativna i unionistička stranka (engleski: Conservative and Unionist Party), obično Konzervativna stranka i kolokvijalno poznata kao Torijevci (engleski: Tories),^[7] je jedna od dvije glavne političke stranke u Ujedinjenom Kraljevstvu, zajedno sa Laburističkom strankom. Trenutna je vladajuća stranka, koja je pobijedila na općim izborima 2019. godine, a primarna je vladajuća stranka u Ujedinjenom Kraljevstvu od 2010. Stranka se nalazi od desna^[8] do desnog centra političkog spektra.^[9] Obuhvata različite ideološke frakcije uključujući konzervativce jednog naroda, tačerovce i konzervativce tradicionaliste. Stranka održava godišnju konferenciju Konzervativne stranke, na kojoj visoki konzervativci promovišu politiku stranke.

Konzervativna stranka je osnovana 1834. od strane Torijevaca i bila je jedna od dvije dominantne političke stranke u 19. vijeku, zajedno sa Liberalnom strankom. Igrala je istaknutu ulogu u politici na vrhuncu Britanskog carstva. Liberalna unionistička stranka se spojila sa strankom i formirala Konzervativnu i unionističku stranku 1912. godine. Od 1920-ih, Laburistička stranka se pojavila kao glavni rival konzervativaca, a političko rivalstvo konzervativaca i laburista je oblikovalo modernu britansku politiku tokom prošlog vijeka.

Stranka je generalno usvojila liberalnu ekonomsku politiku koja favorizuje slobodna tržišta, uključujući deregulaciju, privatizaciju i marketizaciju, od 1980-ih, iako se historijski zalagala za protekcionizam. Stranka je britanska unionistička, protivi se ujedinjenoj Irskoj, kao i nezavisnosti Škotske i Velsa, i kritična je prema decentralizaciji. Historijski gledano, stranka je podržavala nastavak i održavanje Britanskog carstva. Stranka je imala različite pristupe Evropskoj uniji, sa euroskeptičnim i, u sve manjoj mjeri, proevropskim frakcijama u njoj. Hstorijski gledano, stranka je nekada imala društveno konzervativan pristup i ostala je takva za nekoliko frakcija stranke.^[10][11] Socijalna politika u drugim frakcijama stranke je od tada postala liberalnija.^[12][13] U politici odbrane podržava nezavisni program nuklearnog oružja i posvećenost članstvu u NATO-u.

Tokom većeg dijela moderne britanske političke historije, Ujedinjeno Kraljevstvo je pokazalo široku političku podjelu urbano-ruralno; baza za glasanje i finansijsku podršku Konzervativne stranke se kroz historiju prvenstveno sastojala od vlasnika kuća, vlasnika preduzeća, poljoprivrednika, graditelja nekretnina i glasača srednje klase, posebno u ruralnim i prigradskim područjima Engleske.^[14] Međutim, od referenduma o EU 2016. godine, konzervativci su ciljali i glasače radničke klase iz tradicionalnih laburističkih uporišta.^[15] Dominacija konzervativaca nad britanskom politikom tokom 20. vijeka, nakon što su vladali 65 neuzastopnih godina, i njeno ponovno pojavljivanje u 2010-im, učinili su je jednom od najuspešnijih političkih stranaka u zapadnom svijetu.^[16]

Reference

Vanjski linkovi

• Konzervativna stranka (Ujedinjeno Kraljevstvo) na Wikimedia Commonsu