Gwlad

ardal o fewn daearyddiaeth sydd ag elfen gref o annibyniaeth, neu annibyniaeth gwleidyddol llwyr.

Tiriogaeth ddaearyddol ydy gwlad. Caiff ei diffinio'n aml fel cenedl (bro ddiwylliannol) a gwladwriaeth (ardal wleidyddol). Yn nhermau cydnabyddiaeth swyddogol ar lefel ryngwladol, yn arbennig ar gyfer aelodaeth lawn o'r Cenhedloedd Unedig, rhoddir y flaenoriaeth i'r ystyr wleidyddol (er enghraifft, ni chaiff Cymru, Lloegr na'r Alban eu hystyried fel gwledydd llawn yn yr ystyr gwleidyddol fel rheol: maent yn genhedloedd a gwledydd o fewn gwladwriaeth sofran y Deyrnas Unedig, er nad yw'r Deyrnas Unedig ei hun yn genedl a bod rhai pobl yn dadlau ei bod yn wladwriaeth yn unig yn hytrach na gwlad go iawn).

Ond nid yr ystyr wleidyddol yn unig sy'n cyfrif ym marn nifer o bobl, yn arbennig o genhedloedd llai y byd. Mae diffinio gwlad felly yn bwnc dadleuol. Mae nifer o Saeson yn dadlau nad yw Cymru yn wlad, a nifer o Gymry yn dadlau ei bod hi. Yn yr un modd mae mwyafrif helaeth y Tibetiaid yn meddwl fod Tibet yn wlad. Roedd hi'n wlad annibynnol, sofran tan i Tsieina ei goresgyn yn y 1950au ac felly, ym marn y Tibetiaid a'u cefnogwyr, mae hi'n dal i fod yn wlad heddiw, er bod llywodraeth Gweriniaeth Pobl Tsieina yn ei hystyried yn dalaith ymreolaethol o fewn Tsieina.

Gweler hefyd

golygu
  Eginyn erthygl sydd uchod am ddaearyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
  Eginyn erthygl sydd uchod am wleidyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
Chwiliwch am gwlad
yn Wiciadur.