Harlema renesanco
Afrik-Usona kultura movado en Nov-Jorko dum la 1920aj jaroj
La Harlema renesanco estis kultura movado de la 1920-aj kaj 1930-aj jaroj. En tiu tempo, ĝi estis konata kiel la "Nova Negra Movado", nomita post la antologio de 1925 fare de Alain Locke. Kvankam ĝi estis centrita en la Harlema najbararo de Novjorko, multaj franclingvaj nigraj verkistoj de afrikaj kaj karibaj kolonioj kiu vivis en Parizo estis ankaŭ influitaj de la Harlema renesanco.
Historiistoj malkonsentas pri la ekiĝo kaj malekiĝo de la Harlema renesanco. Ĝi estas neoficiale agnoskita esti stringinta de proksimume 1919 ĝis la fruaj aŭ mezaj 1930-aj jaroj. Multaj el ĝiaj ideoj vivis pli longe. La zenito de tiu "florado de negra literaturo", kiel James Weldon Johnson preferis nomi ĝin, estis metita inter 1924 kaj 1929.
Rimarkindaj elstaruloj kaj ties verkoj
redaktiRomanoj
redakti- Arna Bontemps — God Sends Sunday (1931), Black Thunder (1936)
- Countee Cullen — One Way to Heaven (1932)
- Jessie Redmon Fauset — There is Confusion (1924), Plum Bun (1928), The Chinaberry Tree (1931), Comedy, American Style (1933)
- Rudolph Fisher — The Walls of Jericho (1928), The Conjure-Man Dies (1932)
- Langston Hughes — Not Without Laughter (1930)
- Zora Neale Hurston — Jonah's Gourd Vine (1934), Their Eyes Were Watching God (1937)
- Nella Larsen — Quicksand (1928), Passing (1929)
- Claude McKay — Home to Harlem (1927), Banjo (1929), Gingertown (1931), Banana Bottom (1933)
- George Schuyler — Black No More (1931), Slaves Today (1931)
- Wallace Thurman — The Blacker the Berry (1929), Infants of the Spring (1932), Interne (1932)
- Jean Toomer — Cane (1923)
- Carl Van Vechten — Nigger Heaven (1926)
- Walter White — The Fire in the Flint (1924), Flight (1926)
Kolektoj de ethistorioj
redakti- Eric Walrond — Tropic Death (1926)
Dramo
redakti- Joseph Seamon Cotter, Jr., aŭtoro de On the Fields of France.
- Charles Gilpin, aktoro
- Angelina Weld Grimke, aŭtoro de la dramo, Rachel
- Langston Hughes, Mulatto,
- Zora Neale Hurston, aŭtoro de Color Struck
- Georgia Douglas Johnson, aŭtoro de Plumes, A Tragedy.
- John Matheus, aŭtoro de 'Cruiter.
- Richard Bruce Nugent, aŭtoro de Sahdji, an African Ballet.
- Paul Robeson, aktoro
- Eulalie Spence, aŭtoro de Undertow.
Poezio
redakti- Lewis Grandison Alexander, poeto
- Gwendolyn Bennett, poeto
- Arna Bontemps, poeto
- Sterling A. Brown, poeto
- Lillian Byrnes, poeto
- Joyce Sims Carrington, poeto
- Ethel M. Caution, poeto
- Anita Scott Coleman, poeto
- Joseph Seamon Cotter, Jr., poeto
- Mae V. Cowdery, poeto
- Countee Cullen, poeto — The Black Christ and Other Poems (1929)
- Waring Cuney, poeto
- Clarissa Scott Delany, poeto
- Blanche Taylor Dickinson, poeto
- Ruth G. Dixon, poeto
- Alice Dunbar-Nelson, poeto kaj verkisto de sciencfikcio
- Jessie Redmon Fauset, eldonisto, verkisto, eseisto kaj romanisto
- Angelina Weld Grimke, poeto kaj dramisto
- Gladys May Casely Hayford, poeto
- Virginia A. Houston, poeto
- Langston Hughes, poeto, verkisto de sciencfikcio, eseisto, dramisto, eldonisto
- Mary Jenness, poeto
- Georgia Douglas Johnson, poeto
- Helene Johnson, poeto
- James Weldon Johnson, poeto, God's Trombones
- Rosalie M. Jonas, poeto
- Dorothy Kruger, poeto
- Aqua Laluah, poeto
- Elma Ehrlich Levinger, poeto
- Marjorie Marshall, poeto
- Dorothea Mathews, poeto
- Bessie Mayle, poeto
- Claude McKay, poeto kaj romanisto
- May Miller, poeto
- Isabel Neill, poeto
- Effie Lee Newsome, poeto
- Richard Bruce Nugent, poeto
- Esther Popel, poeto
- Anne Spencer, poeto
- Margaret L. Thomas, poeto
- Eloise Bibb Thompson, poeto
- Jean Toomer, poeto kaj romanisto
- Eda Lou Walton, poeto
- Lucy Ariel Williams, poeto
- Octavia Beatrice Wynbush, poeto
- Kathleen Tankersley Young, poeto
Kleruloj
redakti- W. E. B. Du Bois
- Hubert Harrison
- Alain Locke
- James Weldon Johnson
- Charles Spurgeon Johnson
- Walter White
- Mary White Ovington
- A. Philip Randolph
- Chandler Owen
- S. J. Joyce
- William Stanley Braithwaite
- Marcus Garvey
- Joel Augustus Rogers
- Marion Vera Cuthbert
- Arthur Schomburg
- Carl Van Vechten
- Leslie Pinckney Hill
Vidartoj
redakti- Jacob Lawrence
- Charles Alston
- Henry Bannarn
- Augusta Savage
- Aaron Douglas
- Archibald Motley
- Lois Mailou Jones
- Palmer Hayden
- Romare Bearden
- Sargent Johnson
- William H. Johnson
- Beauford Delaney
- Norman Lewis
- Paul Heath
- Prentiss Taylor
Popularaj aferoj
redakti- Cotton Club
- Apollo Theater
- Black Swan Records
- Small's Paradise
- Connie's Inn
- Harlem Globetrotters
- Speakeasies
- Rent party
- Savoy Ballroom
Muzikistoj/Komponistoj
redakti- William Still
- Nora Douglas Holt Ray
- Billie Holiday
- Duke Ellington
- Count Basie
- Louis Armstrong
- Lil Armstrong
- Eubie Blake
- Bessie Smith
- George Bueno
- Fats Waller
- James P. Johnson
- Noble Sissle
- Earl "Fatha" Hines
- Jelly Roll Morton
- Fletcher Henderson
- Josephine Baker
- Billy Strayhorn
- Mamie Smith
- Ivie Anderson
- Lena Horne
- Roland Hayes
- Ella Fitzgerald
- Lucille Bogan
- Bill Robinson
- The Nicholas Brothers
- Marian Anderson
- Ethel Waters
- Bert Williams
- Pigmeat Markham
- Moms Mabley
- Mantan Moreland
- Ma Rainey
- The Will Mastin Trio
- Lonnie Johnson
- Nina Mae McKinney
- The Dandridge Sisters
- Victoria Spivey
- Cecil Scott
- Fess Williams
- McKinney's Cotton Pickers
- Charlie Johnson
- The Chocolate Dandies
- Cab Calloway
- The King Cole Trio
- Chick Webb
- Dizzy Gillespie
- Thelonious Monk