27-a de januaro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [atendante kontrolon] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Giorno2 (diskuto | kontribuoj) |
Giorno2 (diskuto | kontribuoj) |
||
| (21 mezaj versioj de 3 uzantoj ne montriĝas) | |||
| Linio 24: | Linio 24: | ||
* [[1880]]: [[Thomas Alva Edison]] patentigis [[elektro|elektran]] [[ampolo]]n |
* [[1880]]: [[Thomas Alva Edison]] patentigis [[elektro|elektran]] [[ampolo]]n |
||
* [[1888]]: [[Usono]]: [[National Geographic Society|Nacia Geografia Societo]] fondiĝis kiel [[neprofitcela organizaĵo]] - eldonisto de "[[National Geographic]]" |
* [[1888]]: [[Usono]]: [[National Geographic Society|Nacia Geografia Societo]] fondiĝis kiel [[neprofitcela organizaĵo]] - eldonisto de "[[National Geographic]]" |
||
* [[1905]]: [[Striko]] en [[Varsovio]] eksplodis — komenco de ĝenerala striko en [[Pola Reĝlando]] |
|||
* [[1907]]: [[Pollando]]: [[urbodomo]] en [[Karlino (Pollando)|Karlino]] bruliĝis |
* [[1907]]: [[Pollando]]: [[urbodomo]] en [[Karlino (Pollando)|Karlino]] bruliĝis |
||
* [[1908]]: [[Philibert Jacques Melotte]] malkovris lunon de [[Jupitero (planedo)|Jupitero]] - [[Pazifao (luno)|Pazifao]] |
* [[1908]]: [[Philibert Jacques Melotte]] malkovris lunon de [[Jupitero (planedo)|Jupitero]] - [[Pazifao (luno)|Pazifao]] |
||
| Linio 36: | Linio 37: | ||
* [[1939]]: Unua flugo de longdistanca usona ĉasaviadilo [[P-38 Lightning]] |
* [[1939]]: Unua flugo de longdistanca usona ĉasaviadilo [[P-38 Lightning]] |
||
* [[Dua mondmilito]]: |
* [[Dua mondmilito]]: |
||
** [[1940]]: Germana teroro en okupata Pollando: Germana sekureca polico [[ekzekuto|ekzekutis]] en malliberejo de [[Poznań]] 22 [[poloj]]n; [[Wehrmacht]] komencis planadon de atako kontraŭ [[Danio]] kaj [[Norvegio]]; germana [[ambasadejo]] ĉe [[Apostola Seĝo]] postulis ke [[Radio Vatikana]] ĉesu aŭdigi alparolojn de [[migrado|elmigrintaj]] polaj [[episkopo]]j, la radio ĉi tage peris alparolon ''Al la nacio'' de [[Ignacy Jan Paderewski]] |
|||
** [[1940]]: [[Wehrmacht]] komencis planadon de atako kontraŭ [[Danio]] kaj [[Norvegio]] |
|||
** [[1941]]: [[Gestapo]] arestis en [[Poznań]] 56 membrojn de [[konspiro|konspira]] Nacia Partio; germanaj regopovoj fermis por [[religio|religia]] [[kulto]] la [[katedralo]]n de [[Gniezno]]; [[batalo de Anglio]]: vizito de britaj gereĝoj [[Georgo la 6-a (Britio)|Georgo la 6-a]] kaj [[Elizabeth Bowes-Lyon]] sur [[aerodromo]]j de polaj [[divizio]]j, kiuj batalas kune kun [[Royal Air Force|RAF]] kontraŭ germanoj; de [[Londono]] ĝis [[Skotlando]] estis translokigita pola [[gimnazio]] kaj [[liceo]] je la nomo al [[Juliusz Słowacki]]; [[britoj]] eniris [[Eritreo]]n |
|||
** [[1941]]: [[britoj]] eniris [[Eritreo]]n |
|||
** [[1942]]: [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: Korpuso de Gvardia Kavalerio batale trairis "varsovian [[ŝoseo]]n" direkte al [[Vjazma (Smolenska provinco)|Vjazma]]; Malaja Fronto: britaj skoltaj kaj [[bombaviadilo]]j retiriĝis de [[Brita Malajzio]] al [[Sumatro]] |
** [[1942]]: [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: Korpuso de Gvardia Kavalerio batale trairis "varsovian [[ŝoseo]]n" direkte al [[Vjazma (Smolenska provinco)|Vjazma]]; Malaja Fronto: britaj skoltaj kaj [[bombaviadilo]]j retiriĝis de [[Brita Malajzio]] al [[Sumatro]] |
||
** [[1943]]: Taĉmentoj de [[Ordnungspolizei|germana polico]] kaj ĝendarmaro [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en Dzierążnia 62 personojn; en [[trajno]] veturiganta [[judoj]]n de [[geto]] en [[Grodno]] al [[Treblinka (koncentrejo)|koncentrejo Treblinka]] eksplodis [[ribelo]], kiun eskorto rapide subpremis; [[Operaco Reinhardt]]: al [[koncentrejo]] [[Aŭŝvico]] alvenis transporto de 993 judoj el [[Ĉeĥio]] de la koncentrejo en [[Terezín]]; pola generalo [[Władysław Sikorski]] fondis Helpan [[maro|Mar]]-Servon de [[Virino]]j; unua usona aeratako kontraŭ [[Germanio]] sen ĉasaviadila protekto - 55 [[bombaviadilo]]j [[Boeing B-17 Flying Fortress|B 17]] atakis havenurbon [[Wilhelmshaven]] |
** [[1943]]: Taĉmentoj de [[Ordnungspolizei|germana polico]] kaj ĝendarmaro [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en Dzierążnia 62 personojn; en [[trajno]] veturiganta [[judoj]]n de [[geto]] en [[Grodno]] al [[Treblinka (koncentrejo)|koncentrejo Treblinka]] eksplodis [[ribelo]], kiun eskorto rapide subpremis; [[Operaco Reinhardt]]: al [[koncentrejo]] [[Aŭŝvico]] alvenis transporto de 993 judoj el [[Ĉeĥio]] de la koncentrejo en [[Terezín]]; pola generalo [[Władysław Sikorski]] fondis Helpan [[maro|Mar]]-Servon de [[Virino]]j; unua usona aeratako kontraŭ [[Germanio]] sen ĉasaviadila protekto - 55 [[bombaviadilo]]j [[Boeing B-17 Flying Fortress|B 17]] atakis havenurbon [[Wilhelmshaven]] |
||
** [[1944]]: [[Ruĝa Armeo]] likvidis [[sieĝo de Leningrado|sieĝon de Leningrado]]; [[Liberio]] deklaris militon al [[Germanio]] kaj [[Japanio]] |
** [[1944]]: [[Ruĝa Armeo]] likvidis [[sieĝo de Leningrado|sieĝon de Leningrado]]; [[Liberio]] deklaris militon al [[Germanio]] kaj [[Japanio]] |
||
** [[1945]]: Liberigo de 7,5 mil malliberuloj de la koncentrejo [[Auschwitz]]; [[Ruĝa Armeo]] konkeris [[Andrychów]], [[Będzin]], [[Brzeszcze]], [[Bytom]], [[Chełmno]], [[Czeladź]], [[Katowice]], [[Kętrzyn]], [[Mrągowo]], [[Nowy Tomyśl]], [[Oświęcim]], [[Piekary Śląskie]], [[Ryn]], [[Sosnowiec]], [[Świętochłowice]], [[Trzcianka]] kaj [[Zbąszyń]]; [[Militkrimo]]: |
** [[1945]]: Liberigo de 7,5 mil malliberuloj de la koncentrejo [[Auschwitz]]; [[Ruĝa Armeo]] konkeris [[Andrychów]], [[Będzin]], [[Brzeszcze]], [[Bytom]], [[Chełmno]], [[Czeladź]], [[Katowice]], [[Kętrzyn]], [[Mrągowo]], [[Nowy Tomyśl]], [[Oświęcim]], [[Piekary Śląskie]], [[Ryn]], [[Sosnowiec]], [[Świętochłowice]], [[Trzcianka]] kaj [[Zbąszyń]]; [[Militkrimo]]: Ruĝa Armeo mortigis en Przyszowice 69 fuĝintojn de [[Marŝo de morto|mortiga marŝo]] de [[Aŭŝvico (koncentreja komplekso)|Aŭŝvico]] (i.a. [[italoj]]n kaj [[hungaroj]]n) kaj en Miechowice (nun kvartalo de [[Bytom]]) 380 loĝantojn; batalo de [[Żory]] komencita; komenciĝis aligrupiĝo de la Dua Armeo de Pola Soldataro al maldekstra bordo de [[Vistulo]]; usonaj ekspediciaj fortoj kadre de operaco [[Iwo Jima]] forlasis [[Havajaj insuloj|Havajajn Insulojn]] kaj direktiĝis al [[Marianoj]] |
||
* [[1947]]: [[Ĉefministro]]j [[Clement Attlee]] kaj Aung San subskribis en [[Londono]] pakton laŭ kiu [[Birmo]] devus sendependiĝi venontan jaron |
* [[1947]]: [[Ĉefministro]]j [[Clement Attlee]] kaj Aung San subskribis en [[Londono]] pakton laŭ kiu [[Birmo]] devus sendependiĝi venontan jaron |
||
* [[ |
* [[]]: [[]] [[ ]] |
||
* [[1953]]: [[Pollando]]: en [[Krakovo]] finiĝis [[montra proceso]] de polaj [[pastro]]j akuzitaj pri [[spionado]] favore al [[Usono]] - oni verdiktis 3 [[mortpuno]]jn kaj plurjaran malliberon |
|||
* [[1953]]: [[Pollando]]: en [[Krakovo]] finiĝis [[montra proceso]] de polaj [[pastro]]j akuzitaj pri [[spionado]] favore al [[Usono]] - oni verdiktis 3 [[mortpuno]]jn kaj plurjaran malliberon |
|||
* [[1955]]: [[Egiptujo|Egipta]] juĝejo verdiktis [[mortpuno]]n al du [[Israelo|israelaj]] [[spionado|spionoj]] kun longdaŭra mallibero al la ceteraj, arestitaj post sensukcesa operaco "Susannah" - provo eksplodigi konstruaĵojn apartenantajn al [[Britio]] kaj [[Usono]] por poste kulpigi [[Islama Frataro|Islaman Frataron]], komunistojn, malkontentulojn aŭ [[naciisto]]jn |
* [[1955]]: [[Egiptujo|Egipta]] juĝejo verdiktis [[mortpuno]]n al du [[Israelo|israelaj]] [[spionado|spionoj]] kun longdaŭra mallibero al la ceteraj, arestitaj post sensukcesa operaco "Susannah" - provo eksplodigi konstruaĵojn apartenantajn al [[Britio]] kaj [[Usono]] por poste kulpigi [[Islama Frataro|Islaman Frataron]], komunistojn, malkontentulojn aŭ [[naciisto]]jn |
||
* [[1961]]: En katastrofo de sovetunia [[submarŝipo]] S-80 kun [[Dizelmotoro]] sur [[Barenca Maro]] pereis 86 personoj |
|||
* [[1964]]: [[Francio]] kaj [[Ĉinio]] ligis diplomatiajn rilatojn |
* [[1964]]: [[Francio]] kaj [[Ĉinio]] ligis diplomatiajn rilatojn |
||
* [[1967]]: Tri usonaj [[astronaŭto]]j pereis en [[incendio]] dum antaŭstarta testo de [[kosmoveturilo]] [[projekto Apollo|Apollo 1]] |
|||
* [[1969]]: Dum publika ekzekuto en [[Bagdado]] estis [[pendumo|pendumitaj]] 14 personoj (9 [[judoj]], 3 [[islamo|islamanoj]] kaj 2 [[kristanismo|kristanoj]]), kondamnitaj al [[mortpuno]] pro [[spionado]] favore al [[Israelo]] |
|||
* [[1973]]: [[Vjetnama milito]]: [[Usono]], [[Vjetnamio]] kaj [[Sud-Vjetnama Nacia Liberiga Fronto]] subskribis en [[Parizo]] interkonsenton pri [[armistico]] |
* [[1973]]: [[Vjetnama milito]]: [[Usono]], [[Vjetnamio]] kaj [[Sud-Vjetnama Nacia Liberiga Fronto]] subskribis en [[Parizo]] interkonsenton pri [[armistico]] |
||
* [[1974]]: 16 personoj pereis en [[inundo]] en astralia [[Brisbano]] |
|||
* [[1980]]: Malfermo de [[landlimo]] inter [[Israelo]] kaj [[Egiptujo]] |
* [[1980]]: Malfermo de [[landlimo]] inter [[Israelo]] kaj [[Egiptujo]] |
||
* [[1982]]: [[Mauno Koivisto]] iĝis prezidento de [[Finnlando]] |
|||
* [[1983]]: [[Japanio]]: ligo de ambaŭdirektajn partojn de la fervoja [[Seikan-Tunelo]] liganta insulon [[Hokkajdo]] kun [[Honŝuo]] |
* [[1983]]: [[Japanio]]: ligo de ambaŭdirektajn partojn de la fervoja [[Seikan-Tunelo]] liganta insulon [[Hokkajdo]] kun [[Honŝuo]] |
||
* [[1984]]: Usonano [[Carl Lewis]] fiksis en [[Novjorko]] subtegmentan mondrekordon en [[longosalto]] (8,79 m) |
* [[1984]]: Usonano [[Carl Lewis]] fiksis en [[Novjorko]] subtegmentan mondrekordon en [[longosalto]] (8,79 m) |
||
* [[Revolucioj de 1989]]: |
|||
* [[1990]]: En [[Varsovia Kultur- kaj Sciencpalaco]] komenciĝis la 11-a kaj malfonda kunsido de [[Pola Unuiĝinta Laborista Partio]] |
* [[1990]]: En [[Varsovia Kultur- kaj Sciencpalaco]] komenciĝis la 11-a kaj malfonda kunsido de [[Pola Unuiĝinta Laborista Partio]] |
||
* [[1990]]: [[Belorusa lingvo]] estis proklamita [[ŝtata lingvo]] de [[Belorusio]] |
* [[1990]]: [[Belorusa lingvo]] estis proklamita [[ŝtata lingvo]] de [[Belorusio]] |
||
* [[1992]]: [[Bosnia milito]]: [[kroatoj|Kroata]] Komunumo de Centra [[Bosnio]] estis proklamita |
* [[1992]]: [[Bosnia milito]]: [[kroatoj|Kroata]] Komunumo de Centra [[Bosnio]] estis proklamita |
||
* [[1996]]: [[Francio]] faris la lastan [[nuklea testo|nuklean teston]] sur [[Pacifiko]] |
* [[1996]]: [[Francio]] faris la lastan [[nuklea testo|nuklean teston]] sur [[Pacifiko]] |
||
| Linio 66: | Linio 74: | ||
* [[2015]]: Batalgrupoj de [[Islama Ŝtato]] detruis antikvajn [[defenda muro|defendajn murojn]] ĉirkaŭ [[Ninivo]] en norda [[Irako]] |
* [[2015]]: Batalgrupoj de [[Islama Ŝtato]] detruis antikvajn [[defenda muro|defendajn murojn]] ĉirkaŭ [[Ninivo]] en norda [[Irako]] |
||
* [[2016]]: Post 4,5 jaroj de landa disdivido ekfunkciis [[landlimo]] inter [[Sudano]] kaj [[Sud-Sudano]] |
* [[2016]]: Post 4,5 jaroj de landa disdivido ekfunkciis [[landlimo]] inter [[Sudano]] kaj [[Sud-Sudano]] |
||
* [[2016]]: Kadre de internacia [[tago de la memoro]] pri viktimoj de [[holokaŭsto]] estis postmorte honorigitaj per medalo [[justuloj inter la popoloj]] usonaj soldato, instruistino, kaj polaj [[geedzoj]] |
|||
* [[2018]]: Pola teamo de [[skisaltado|skisaltistoj]] unuafoje gajnis Mondan Pokalon dum la [[Monda ĉampionado pri nordia skiado]] |
* [[2018]]: Pola teamo de [[skisaltado|skisaltistoj]] unuafoje gajnis Mondan Pokalon dum la [[Monda ĉampionado pri nordia skiado]] |
||
* [[2018]]: [[Prezidanta baloto de 2018 en Ĉeĥio|Prezidanta baloto en Ĉeĥio ]] gajnita de [[Miloš Zeman]], kiu defendis sian duan prezidentan mandaton |
* [[2018]]: [[Prezidanta baloto de 2018 en Ĉeĥio|Prezidanta baloto en Ĉeĥio ]] gajnita de [[Miloš Zeman]], kiu defendis sian duan prezidentan mandaton |
||
* [[2022]]: [[Xiomara Castro]] ekopstenis kiel prezidantino de [[Honduro]] |
|||
* [[2023]]: [[Invado de Rusio en Ukrainion (2022)|Invado de Rusio en Ukrainion]]: |
* [[2023]]: [[Invado de Rusio en Ukrainion (2022)|Invado de Rusio en Ukrainion]]: |
||
** 338-a tago de rusa [[agreso]]: pasinttage [[Rusio]] pripafis pli ol 60 urbojn ĉe la rusa-ukraina [[landlimo]] kaj ĉe la [[milito de Donbaso|fronto en Donbaso]], ankaŭ apud Vuhledar ([[Donecka provinco]]) faris 322 pripafoj — [[Rusia armeo]] perdis 109 homojn, laŭvicaj 188 estis vunditaj, krome 4 tankojn, 3 batalveturilojn de [[infanterio]] kaj 3 senpilotajn aviadilojn; ukrainaj landlimgardistoj frakasis grupon de rusa [[infanterio]] apud [[Baĥmut]], kaj estis detruita deponejo de [[municio]], antaŭurbe soldatoj de Nacia Gvardio paffaligis helikopteron Mi-24, la alian damaĝis; [[rusoj|rusaj]] okupantoj forveturigis al [[Krimeo]] ĉ. 3 500 malliberulojn el ukrainaj punejoj en [[Ĥersona provinco]] kaj [[Zaporiĵa provinco]], kie ili estas devigataj eniri al [[Grupo Wagner]] |
|||
** [[Japanio]] plivastigis sakciojn kontraŭ Rusio trafinte ankaŭ medicinon, energetikon kaj krudaĵojn; belga registaro transdonos al Ukrainio armean helpon valoran 92 mln da eŭroj; oficialaj paĝaroj de [[CIA]] kaj [[FBI]] blokitaj en Rusio; Rusio forigas ambasadoron de [[Latvio]]; filmo de ukraina militkorespondanto „20 tagoj en [[Mariupolo]]”, pri la unuaj semajnoj de rusa invado, gajnis premion de [[publiko]] ĉe festivalo de sendependaj filmoj Sundance en [[Usono]] |
** [[Japanio]] plivastigis sakciojn kontraŭ Rusio trafinte ankaŭ medicinon, energetikon kaj krudaĵojn; belga registaro transdonos al Ukrainio armean helpon valoran 92 mln da eŭroj; oficialaj paĝaroj de [[CIA]] kaj [[FBI]] blokitaj en Rusio; Rusio forigas ambasadoron de [[Latvio]]; filmo de ukraina militkorespondanto „20 tagoj en [[Mariupolo]]”, pri la unuaj semajnoj de rusa invado, gajnis premion de [[publiko]] ĉe festivalo de sendependaj filmoj Sundance en [[Usono]] |
||
== Naskiĝoj == |
== Naskiĝoj == |
||
| Linio 79: | Linio 90: | ||
* [[1687]]: [[Johann Balthasar Neumann]], germana arkitekto (m. [[1753]]) |
* [[1687]]: [[Johann Balthasar Neumann]], germana arkitekto (m. [[1753]]) |
||
* [[1701]]: [[Johann Nikolaus von Hontheim]], germana teologo kaj juristo (m. [[1790]]) |
* [[1701]]: [[Johann Nikolaus von Hontheim]], germana teologo kaj juristo (m. [[1790]]) |
||
*[[1749]]: [[Franz Karl Alter]], aŭstra filologo kaj jezuito |
|||
* [[1756]]: [[Wolfgang Amadeus Mozart]], aŭstra [[mirinfano]], [[komponisto]] kaj virtuozo (m. [[1791]]) |
* [[1756]]: [[Wolfgang Amadeus Mozart]], aŭstra [[mirinfano]], [[komponisto]] kaj virtuozo (m. [[1791]]) |
||
* [[1773]]: [[Aŭgusto Frederiko, Duko de Sussex|Aŭgusto Frederiko]], angla [[duko]] (m. [[1843]]) |
* [[1773]]: [[Aŭgusto Frederiko, Duko de Sussex|Aŭgusto Frederiko]], angla [[duko]] (m. [[1843]]) |
||
| Linio 126: | Linio 138: | ||
== Mortoj == |
== Mortoj == |
||
* [[98]]: [[Nerva]], romia imperiestro (n. [[30]]) |
* [[98]]: [[Nerva]], romia imperiestro (n. [[30]]) |
||
* [[661]]: [[Ali ibn Abi Talib]], unua [[imamo]] de [[ŝijaismo]] (n. |
* [[661]]: [[Ali ibn Abi Talib]], unua [[imamo]] de [[ŝijaismo]] (n. [[600]]) |
||
* [[672]]: [[Vitaliano]], papo (n. [[600]]) |
* [[672]]: [[Vitaliano]], papo (n. [[600]]) |
||
* [[847]]: [[Serĝo la 2-a]], papo |
* [[847]]: [[Serĝo la 2-a]], papo |
||
* [[1556]]: [[Humajun]], imperiestro de [[Mogola Imperio]] (n. [[1508]]) |
* [[1556]]: [[Humajun]], imperiestro de [[Mogola Imperio]] (n. [[1508]]) |
||
* [[1596]]: [[Francis Drake]], angla maristo, kiu ĉirkaunavigis la mondon (n. |
* [[1596]]: [[Francis Drake]], angla maristo, kiu ĉirkaunavigis la mondon (n. [[1540]]) |
||
* [[1629]]: [[Hieronymus Praetorius]], germana orgenisto kaj komponisto (n. [[1560]]) |
* [[1629]]: [[Hieronymus Praetorius]], germana orgenisto kaj komponisto (n. [[1560]]) |
||
* [[1731]]: [[Bartolomeo Cristofori]], itala muzikil-konstruisto (n. [[1635]]) |
* [[1731]]: [[Bartolomeo Cristofori]], itala muzikil-konstruisto (n. [[1635]]) |
||
*[[1782]]: [[Johann Martin Mieding]], germana ĉarpentisto |
*[[1782]]: [[Johann Martin Mieding]], germana ĉarpentisto |
||
* [[1844]]: [[Charles Nodier]], franca verkisto kaj [[bibliofilo]] (n. [[1780]]) |
* [[1844]]: [[Charles Nodier]], franca verkisto kaj [[bibliofilo]] (n. [[1780]]) |
||
* [[1850]]: [[János Kemény (aktoro)|János Kemény]], hungara aktoro (n. [[1778]]) |
* [[1850]]: [[János Kemény (aktoro)|János Kemény]], hungara aktoro (n. [[1778]]) |
||
| Linio 144: | Linio 156: | ||
* [[1901]]: [[Giuseppe Verdi]], itala komponisto (n. [[1830]]) |
* [[1901]]: [[Giuseppe Verdi]], itala komponisto (n. [[1830]]) |
||
* [[1912]]: [[Jácome Martins Baggi de Araujo]], brazila supera juĝisto, [[esperantisto]] enestanta en [[Adresaro de la Esperantistoj]], fondinto de [[Esperanto-grupo]] (n. nekonata) |
* [[1912]]: [[Jácome Martins Baggi de Araujo]], brazila supera juĝisto, [[esperantisto]] enestanta en [[Adresaro de la Esperantistoj]], fondinto de [[Esperanto-grupo]] (n. nekonata) |
||
*[[1914]]: [[Gottfried Nägele]], germana romkatolika pastro kaj malakologo |
*[[1914]]: [[Gottfried Nägele]], germana romkatolika pastro kaj malakologo |
||
* [[1918]]: [[Rudolf Faltin]], balti-germana misiisto kaj animzorganto (n. [[1830]]) |
* [[1918]]: [[Rudolf Faltin]], balti-germana misiisto kaj animzorganto (n. [[1830]]) |
||
| Linio 179: | Linio 191: | ||
== Specialaj tagoj kaj festoj == |
== Specialaj tagoj kaj festoj == |
||
* [[Liturgia jaro|Festoj kaj rememoroj]] en [[Katolika Eklezio]]: |
|||
* [[Romkatolika Kalendaro]]: |
|||
** Sankta [[Angela Merici]], [[virgulino]] |
** Sankta [[Angela Merici]], [[virgulino]] |
||
** [[Vitaliano]], papo |
** [[Vitaliano]], papo |
||
** [[Jurgis Matulaitis]], litova ĉefepiskopo |
** [[Jurgis Matulaitis]], litova ĉefepiskopo |
||
* [[Ortodoksismo]] |
* [[Ortodoksismo]] |
||
** [[Johano Krizostomo]], episkopo de [[Konstantinopolo]], predikisto |
|||
** [[Sankta Sava]], sanktulo de [[Serba Ortodoksa Eklezio]] |
** [[Sankta Sava]], sanktulo de [[Serba Ortodoksa Eklezio]] |
||
* [[Tago de la memoro|Memor-Tago pri Viktimoj de Holokaŭsto]] - fiksita de [[Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj]] en 2005 |
* [[Tago de la memoro|Memor-Tago pri Viktimoj de Holokaŭsto]] - fiksita de [[Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj]] en 2005 |
||
Nuna versio ekde 04:56, 4 jul. 2024
| Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
| januaro 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
| januaro | ||||||
| lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
| aranĝo de 2024 tagoj | ||||||
La 27-a de januaro estas la 27-a tago de la jaro laŭ la gregoria kalendaro. 338 tagoj restas (339 en superjaroj).
Je la 27-a de januaro okazis, interalie:
Eventoj[redakti | redakti fonton]
- 98: Trajano iĝis romia imperiestro
- 447: Rezulte de tertremo en Konstantinopolo 57 turoj de defendomuroj falis
- 945: Konstantino la 7-a iĝis imperiestro de Bizanca Imperio
- 1073: Erupcio de Vezuvio
- 1163: Stefano la 4-a kroniĝis kiel reĝo de Hungario
- 1302: Itala poeto Dante Alighieri estis ekzilita de Florenco
- 1306: En Francio fondiĝis Universitato de Orleano
- 1512 Hispanaj leĝoj de Burgoso pri Orientaj Hindioj ekvalidis
- 1527: Grandprinclando Litovio: litova armeo komandata de duko Konstanty Ostrogski venkis en la batalo de Olszanica (Kieva provinco) mortigante 40 mil tatarojn kaj liberigante 80 mil malliberulojn
- 1556: Barato: Jalaluddin Muhammad Akbar iĝis la tria Mogola imperiestro
- 1593: Inkvizicio: komenco de pli ol sesjara proceso kontraŭ itala monaĥo kaj filozofo Giordano Bruno akuzita pri herezo
- 1763: Ĉefurbo de portugala Brazilo estis ŝanĝita de Salvador de Bahio al Rio-de-Ĵanejro
- 1785: Usono: Universitato de Georgio fondiĝis (la unua)
- 1793: Dua dispartigo de Pollando: en Kargowa pola kompanio de infanterio okupis urbodomon kaj pripafis enirantan prusan batalionon kontraŭstarinte al anekso de polaj teritorioj fare de Reĝlando Prusio
- 1803: Unua parto de Polaj Legioj en Italio eknavigis de Ĝenovo al Haitio, kie eksplodis Haitia revolucio
- 1820: Rusa ekspedicio gvidata de Fabian Gottlieb von Bellingshausen kaj Miĥail Lazarev malkovris Antarktan kontinenton
- 1880: Thomas Alva Edison patentigis elektran ampolon
- 1888: Usono: Nacia Geografia Societo fondiĝis kiel neprofitcela organizaĵo - eldonisto de "National Geographic"
- 1905: Striko en Varsovio eksplodis — komenco de ĝenerala striko en Pola Reĝlando
- 1907: Pollando: urbodomo en Karlino bruliĝis
- 1908: Philibert Jacques Melotte malkovris lunon de Jupitero - Pazifao
- Unua mondmilito:
- 1916: Brita registaro aprobis leĝaron, kiu enkondukis konskripcion en Britio
- 1918: Finna Enlanda Milito eksplodis je la 23-a horo, kiam aliĝis Finna Ruĝa Gvardio; en Varsovio kreiĝis Pola Geografia Societo - al membro-fondintoj eniris i.a. Jerzy Loth, esperantisto
- 1919: Dekrete de Józef Piłsudski oni kreis Ŝtatajn Oficejojn de Labor-Perado, kiuj ankaŭ registris senlaborulojn kaj donis monhelpon
- 1921: Dua Pola Respubliko agnoskis sendependecon de Latvio
- 1924: Traktato de Romo transdonis Liberan Urbon Rijeko al Itala Reĝlando
- 1926: Londono: John Logie Baird prezentis sian novan inventaĵon televidilon
- 1929: En Vieno komenciĝis Kongreso de Ukrainaj Naciistoj dum kiu fondiĝis Organizaĵo de Ukrainaj Naciistoj kune kun Ukraina Militista Organizaĵo
- 1939: Unua flugo de longdistanca usona ĉasaviadilo P-38 Lightning
- Dua mondmilito:
- 1940: Germana teroro en okupata Pollando: Germana sekureca polico ekzekutis en malliberejo de Poznań 22 polojn; Wehrmacht komencis planadon de atako kontraŭ Danio kaj Norvegio; germana ambasadejo ĉe Apostola Seĝo postulis ke Radio Vatikana ĉesu aŭdigi alparolojn de elmigrintaj polaj episkopoj, la radio ĉi tage peris alparolon Al la nacio de Ignacy Jan Paderewski
- 1941: Gestapo arestis en Poznań 56 membrojn de konspira Nacia Partio; germanaj regopovoj fermis por religia kulto la katedralon de Gniezno; batalo de Anglio: vizito de britaj gereĝoj Georgo la 6-a kaj Elizabeth Bowes-Lyon sur aerodromoj de polaj divizioj, kiuj batalas kune kun RAF kontraŭ germanoj; de Londono ĝis Skotlando estis translokigita pola gimnazio kaj liceo je la nomo al Juliusz Słowacki; britoj eniris Eritreon
- 1942: Germanoj ekzekutis en malliberejo en Varsovio 5 personojn akuzitajn pri spionado; Orienta Fronto: Korpuso de Gvardia Kavalerio batale trairis "varsovian ŝoseon" direkte al Vjazma; Malaja Fronto: britaj skoltaj kaj bombaviadiloj retiriĝis de Brita Malajzio al Sumatro; Pacifika Fronto: usona submarŝipo USS "Gudgeon" torpedis kaj sinkigis japanan unuon de la sama klaso I-73 kun la tuta, 70-persona skipo
- 1943: Taĉmentoj de germana polico kaj ĝendarmaro pafekzekutis en Dzierążnia 62 personojn; en trajno veturiganta judojn de geto en Grodno al koncentrejo Treblinka eksplodis ribelo, kiun eskorto rapide subpremis; Operaco Reinhardt: al koncentrejo Aŭŝvico alvenis transporto de 993 judoj el Ĉeĥio de la koncentrejo en Terezín; Pola Rezistomovado: taĉmento de Pola Enlanda Armeo el areo Rzeszów forprenis monon de germana firmao Karpathenwel, el areo Hrubieszów atakis germanajn koloniistojn en vilaĝo Cieszyn, venĝe pro deportado de poloj el Zamość-regiono, kaj alia embuskis sur la ŝoseo Radzyń Podlaski-Międzyrzec Podlaski likvidante 3 oficirojn de Wehrmacht; pola generalo Władysław Sikorski fondis Helpan Mar-Servon de Virinoj; unua usona aeratako kontraŭ Germanio sen ĉasaviadila protekto - 55 bombaviadiloj B 17 atakis havenurbon Wilhelmshaven
- 1944: Germana polico pafmortigis en Lublin 30 malliberulojn — venĝe pro atakoj fare de Pola Rezistomovado kontraŭ germanaj civiluloj kaj soldatoj; en Katowice germanoj plenumis verdikton de mortpuno kontraŭ 7 poloj, kaj provizora polica juĝejo aljuĝis mortpunon kontraŭ 25 poloj; Ruĝa Armeo likvidis daŭrantan preskaŭ 900 tagojn sieĝon de Leningrado — mortis ĉ. miliono de urbanoj; Liberio deklaris militon al Germanio kaj Japanio
- 1945: Liberigo de 7,5 mil malliberuloj de la koncentrejo Auschwitz (inkluzive de 180 infanoj, inter ili 52 en la aĝo ĝis 8 jaroj) — en la batalo kun SS pereis 231 sovetiaj soldatoj; Ruĝa Armeo konkeris Andrychów, Będzin, Brzeszcze, Bytom, Chełmno, Czeladź, Katowice, Kętrzyn, Mrągowo, Nowy Tomyśl, Oświęcim, Piekary Śląskie, Ryn, Sosnowiec, Świętochłowice, Trzcianka kaj Zbąszyń; Militkrimo: Ruĝa Armeo mortigis en Przyszowice 69 fuĝintojn de mortiga marŝo de Aŭŝvico (i.a. italojn kaj hungarojn) kaj en Miechowice (nun kvartalo de Bytom) masakris 380 loĝantojn, kun amasaj, kolektivaj seksperfortoj kontraŭ virinoj, kun rabo kaj bruligo de konstruaĵoj; Ruĝa Armeo prirabis Katowice, kies loĝantaron ĝi parte forveturigis al minejoj de Vorkuta kaj Donecka baseno; plursemajna batalo de Żory komencita; komenciĝis aligrupiĝo de la Dua Armeo de Pola Soldataro al maldekstra bordo de Vistulo; en Litovio Ruĝa Armeo okupis Klajpeda; usonaj ekspediciaj fortoj kadre de operaco Iwo Jima forlasis Havajajn Insulojn kaj direktiĝis al Marianoj; Batalo de Atlantiko: en Kanalo de Sankta Georgo britaj militŝipoj sinkigis per profundaj bomboj germanan U-boaton U-1172 kun la tuta, 52-persona skipo; Birma Vojo estis malblokita (liganta poziciojn okupatajn de Aliancanoj kaj ĉinaj trupoj)
- 1947: Ĉefministroj Clement Attlee kaj Aung San subskribis en Londono pakton laŭ kiu Birmo devus sendependiĝi venontan jaron
- 1950: En Londono estis fondita Pola Scienca Societo Eksterlande
- 1951: Usono: unua nuklea testo sur atoma testejo Nevado
- 1953: Dua soveta okupdo de Pollando: en Krakovo finiĝis montra proceso de polaj pastroj akuzitaj pri spionado favore al Usono - oni verdiktis 3 mortpunojn kaj plurjaran malliberon
- 1955: Egipta juĝejo verdiktis mortpunon al du israelaj spionoj kun longdaŭra mallibero al la ceteraj, arestitaj post sensukcesa operaco "Susannah" - provo eksplodigi konstruaĵojn apartenantajn al Britio kaj Usono por poste kulpigi Islaman Frataron, komunistojn, malkontentulojn aŭ naciistojn
- 1961: En katastrofo de sovetunia submarŝipo S-80 kun Dizelmotoro sur Barenca Maro pereis 86 personoj
- 1964: Francio kaj Ĉinio ligis diplomatiajn rilatojn
- 1967: Tri usonaj astronaŭtoj pereis en incendio dum antaŭstarta testo de kosmoveturilo Apollo 1
- 1969: Dum publika ekzekuto en Bagdado estis pendumitaj 14 personoj (9 judoj, 3 islamanoj kaj 2 kristanoj), kondamnitaj al mortpuno pro spionado favore al Israelo
- 1973: Vjetnama milito: Usono, Vjetnamio kaj Sud-Vjetnama Nacia Liberiga Fronto subskribis en Parizo interkonsenton pri armistico
- 1974: 16 personoj pereis en inundo en astralia Brisbano
- 1980: Malfermo de landlimo inter Israelo kaj Egiptujo
- 1982: Mauno Koivisto iĝis prezidento de Finnlando
- 1983: Japanio: ligo de ambaŭdirektajn partojn de la fervoja Seikan-Tunelo liganta insulon Hokkajdo kun Honŝuo
- 1984: Usonano Carl Lewis fiksis en Novjorko subtegmentan mondrekordon en longosalto (8,79 m)
- Revolucioj de 1989:
- 1990: En Varsovia Kultur- kaj Sciencpalaco komenciĝis la 11-a kaj malfonda kunsido de Pola Unuiĝinta Laborista Partio
- 1990: Belorusa lingvo estis proklamita ŝtata lingvo de Belorusio
- 1992: Bosnia milito: Kroata Komunumo de Centra Bosnio estis proklamita
- 1996: Francio faris la lastan nuklean teston sur Pacifiko
- 1997: Aslan Masĥadov gajnis prezidentajn balotojn en Ĉeĉenio
- 2006: Manuel Zelaya estis nomumita prezidento de Honduro
- 2009: Episkopo Cirilo la 1-a estis elektita la 16-a Patriarko de la Rusa Ortodoksa Eklezio
- 2010: Usona filmo Avataro de James Cameron iĝis la plej enspeza filmo en la historio de kino
- 2010: Porfirio Lobo Sosa iĝis prezidento de Honduro, kio finis politikan krizon, kaŭzitan de militista puĉo de Manuel Zelaya
- 2010: Usono: en San Francisco oni prezentis IPad, tabulkomputilon de la firmao Apple
- 2010: En Usono produktinto de programaro kaj aparataro Sun Microsystems estis transprenita de korporacio Oracle
- 2011: En Jemeno eksplodis ribelo kontraŭ malbona materiala situacio, senlaboreco, korupto, limigo de civitanaj rajtoj kaj plurjara regado de prezidento Ali Abdula Saleh
- 2014: Konstitua Asembleo voĉdonis novan konstitucion de Tunizio
- 2015: Batalgrupoj de Islama Ŝtato detruis antikvajn defendajn murojn ĉirkaŭ Ninivo en norda Irako
- 2016: Post 4,5 jaroj de landa disdivido ekfunkciis landlimo inter Sudano kaj Sud-Sudano
- 2016: Kadre de internacia tago de la memoro pri viktimoj de holokaŭsto estis postmorte honorigitaj per medalo justuloj inter la popoloj usonaj soldato, instruistino, kaj polaj geedzoj
- 2018: Pola teamo de skisaltistoj unuafoje gajnis Mondan Pokalon dum la Monda ĉampionado pri nordia skiado
- 2018: Prezidanta baloto en Ĉeĥio gajnita de Miloš Zeman, kiu defendis sian duan prezidentan mandaton
- 2022: Xiomara Castro ekopstenis kiel prezidantino de Honduro
- 2023: Invado de Rusio en Ukrainion:
- 338-a tago de rusa agreso: pasinttage Rusio pripafis pli ol 60 urbojn ĉe la rusa-ukraina landlimo kaj ĉe la fronto en Donbaso, ankaŭ apud Vuhledar (Donecka provinco) faris 322 pripafoj — Rusia armeo perdis 109 homojn, laŭvicaj 188 estis vunditaj, krome 4 tankojn, 3 batalveturilojn de infanterio kaj 3 senpilotajn aviadilojn; ukrainaj landlimgardistoj frakasis grupon de rusa infanterio apud Baĥmut, kaj estis detruita deponejo de municio, antaŭurbe soldatoj de Nacia Gvardio paffaligis helikopteron Mi-24, la alian damaĝis; rusaj okupantoj forveturigis al Krimeo ĉ. 3 500 malliberulojn el ukrainaj punejoj en Ĥersona provinco kaj Zaporiĵa provinco, kie ili estas devigataj eniri al Grupo Wagner
- Mondrego: Japanio plivastigis sakciojn kontraŭ Rusio trafinte ankaŭ medicinon, energetikon kaj krudaĵojn; belga registaro transdonos al Ukrainio armean helpon valoran 92 mln da eŭroj, pli frue sume transdonis 146 mln; oficialaj paĝaroj de CIA kaj FBI blokitaj en Rusio; Rusio forigas ambasadoron de Latvio; filmo de ukraina militkorespondanto „20 tagoj en Mariupolo”, pri la unuaj semajnoj de rusa invado, gajnis premion de publiko ĉe festivalo de sendependaj filmoj Sundance en Usono
Naskiĝoj[redakti | redakti fonton]
- 1242: Margareta de Hungario, hungara reĝidino, sanktulino (m. 1271)
- 1600: Klemento la 9-a, papo (m. 1669)
- 1615: Nicolas Fouquet, ministro pri financoj de Francio (m. 1680)
- 1621: Thomas Willis, angla kuracisto kaj anatomo, kunkreinto de neŭrologio (m. 1675)
- 1687: Johann Balthasar Neumann, germana arkitekto (m. 1753)
- 1701: Johann Nikolaus von Hontheim, germana teologo kaj juristo (m. 1790)
- 1749: Franz Karl Alter, aŭstra filologo kaj jezuito
- 1756: Wolfgang Amadeus Mozart, aŭstra mirinfano, komponisto kaj virtuozo (m. 1791)
- 1773: Aŭgusto Frederiko, angla duko (m. 1843)
- 1775: Friedrich Schelling, germana filozofo (m. 1854)
- 1793: Johann Friedrich Schulze, germana orgenfaristo (m. 1858)
- 1808: David Strauss, germana verkisto, filozofo kaj protestanta teologo, pioniro de la esploro pri la historia Jesuo (m. 1874)
- 1814: Eugène Viollet-le-Duc, franca arkitekto, historiisto pri arto (m. 1879)
- 1823: Édouard Lalo, franca komponisto (m. 1892)
- 1826: Miĥail Saltikov-Ŝĉedrin, rusa verkisto, satiristo kaj publicisto (m. 1889)
- 1832: Lewis Carroll, angla matematikisto kaj verkisto (m. 1898)
- 1836: Leopold von Sacher-Masoch, aŭstra verkisto konata de la nocio masoĥismo (m. 1895)
- 1842: Arĥip Ivanoviĉ Kuindĵi, rusa pejzaĝisto kaj pentristo (m. 1910)
- 1848: Tōgō Heihachirō, japana admiralo (m. 1934)
- 1850: Edward J. Smith, brita kapitano de la ŝipo Titanic (m. 1912)
- 1851: Ákos Szentkirályi, hungara/rumania hungara agronomo (m. 1933)
- 1859: Vilhelmo la 2-a, lasta germana imperiestro kaj lasta reĝo de Prusio (m. 1941)
- 1861: Rudolf Modrzejewski, pola-usona inĝeniero, konstruisto de fervojoj kaj pioniro de pendopontoj, konata kiel Ralph Modjeski (m. 1940)
- 1870: Béla Fráter, hungara advokato, kantkomponisto (m. 1935)
- 1881: Sveinn Björnsson, unua prezidento de Islando (m. 1952)
- 1881: Miklós Nagy, hungara bibliotekisto kaj akademiano (m. 1962)
- 1884: Julie Šupichová, ĉeĥa instruistino, membrino de la ekzamena komisiono de Ĉeĥoslovaka Asocio Esperantista, fondintino i.a. de la Rondeto de esperantistinoj en Prago, sekretario de UK 1921, prezidantino de virina kunveno ĉe UK 1923, kunlaborantino de 60 gazetoj sur la kampo de edukado, klerigo kaj propagando de Esperanto, Honora membrino de UEA (m. 1970)
- 1886: János Krizsán, rumania hungara pentristo (m. 1948)
- 1891: Ilja Ehrenburg, sovetia verkisto, poeto, ĵurnalisto, tradukisto (m. 1967)
- 1891: Pavlo Tiĉina, ukraina poeto, tradukisto, publicisto, politika aganto, estro de Verĥovna Rada, aŭtoro de la Himno de Ukraina Soveta Socialisma Respubliko (m. 1967)
- 1900: Dalibor Chalupa, ĉeĥa instruisto kaj esperantisto, redaktoro de Verda Stacio (m. 1983)
- 1904: Zoltán Alföldy, hungara kuracisto, mikrobiologo, profesoro (m. 1992)
- 1910: Olga Eszenyi, hungara aktorino (m. 1992)
- 1914: György Rózsa, rumania hungara ĵurnalisto (m. nekonata)
- 1918: Antonín Mrkos, ĉeĥa astronomo (m. 1996)
- 1928: Hans Modrow, germana politikisto kaj ekonomikisto, lasta ĉefministro de GDR (m. 2023)
- 1929: Gábor Garai, hungara poeto, tradukisto, enestanta en Hungara Antologio (m. 1987)
- 1931: Buster Edwards, brita trajnprirabisto (m. 1994)
- 1934: Endre Dudich, hungara biologo, geologo kaj biokemiisto, aŭtoro de pluraj sciencaj artikoloj en Esperanto kaj de la libroj Ĉu vi konas la teron? kaj La lumo nutranta (m. 2016)
- 1934: Édith Cresson, franca ĉefministrino, membro de komisiono Santer
- 1935: D. M. Thomas, brita verkisto (m. 2023)
- 1944: József Attila Kovács, rumania hungara biologo, herbaresploristo
- 1944: Nick Mason, angla drumisto de la muzikgrupo Pink Floyd
- 1944: Mairead Maguire, nordirlanda Nobelpremiita aktivulino pri paco
- 1948: Valeri Brainin, rusa-germana poeto, muzikologo, komponisto
- 1948: Miĥail Bariŝnikov, rusia, usona dancisto, koreografo kaj aktoro
- 1962: Algis Čaplikas, litova politikisto kaj ministro
- 1964: Bridget Fonda, usona aktorino
- 1969: Marc Forster, germana-svisa filmreĝisoro
- 1976: Ruby Lin, tajvana aktorino kaj kantistino
- 1980: Zoltán Ferencz, rumania hungara grafikisto
Mortoj[redakti | redakti fonton]
- 98: Nerva, romia imperiestro (n. 30)
- 661: Ali ibn Abi Talib, unua imamo de ŝijaismo (n. ĉirkaŭ 600)
- 672: Vitaliano, papo (n. 600)
- 847: Serĝo la 2-a, papo
- 1556: Humajun, imperiestro de Mogola Imperio (n. 1508)
- 1596: Francis Drake, angla maristo, kiu ĉirkaunavigis la mondon (n. ĉirkaŭ 1540)
- 1629: Hieronymus Praetorius, germana orgenisto kaj komponisto (n. 1560)
- 1731: Bartolomeo Cristofori, itala muzikil-konstruisto (n. 1635)
- 1782: Johann Martin Mieding, germana ĉarpentisto (n. 1725)
- 1844: Charles Nodier, franca verkisto kaj bibliofilo (n. 1780)
- 1850: János Kemény, hungara aktoro (n. 1778)
- 1851: János Szabó, hungara portretpentristo (n. 1784)
- 1851: John James Audubon, usona ornitologo kaj pentristo (n. 1785)
- 1854: Sándor Aranyosrákosi Székely, hungara verkisto, unitariisma episkopo (n. 1797)
- 1860: János Bolyai, hungara militinĝeniero kaj matematikisto, ellaboristo de neeŭklida geometrio (n. 1802)
- 1864: Leo von Klenze, germana arkitekto, pentristo kaj verkisto (m. 1784)
- 1893: James G. Blaine, usona respublikana politikisto (n. 1830)
- 1901: Giuseppe Verdi, itala komponisto (n. 1830)
- 1912: Jácome Martins Baggi de Araujo, brazila supera juĝisto, esperantisto enestanta en Adresaro de la Esperantistoj, fondinto de Esperanto-grupo (n. nekonata)
- 1914: Gottfried Nägele, germana romkatolika pastro kaj malakologo (n. 1841)
- 1918: Rudolf Faltin, balti-germana misiisto kaj animzorganto (n. 1830)
- 1919: Endre Ady, hungara poeto (n. 1877)
- 1922: Giovanni Verga, itala verkisto (n. 1840)
- 1927: Jurgis Matulaitis, pola-litova ĉefepiskopo, fondinto de la ordenoj Kongregacio de Fratinoj de la Senmakula koncipiĝo kaj de Servistinoj de Jesuo en eŭkaristio, beatigita (n. 1871)
- 1935: Franz Joseph Zimmermann, saksa historiisto en Transsilvanio (n. 1850)
- 1940: Isaak Babel, rusia, sovetia verkisto, ekzekutita (n. 1894)
- 1948: Károly Gulyás, hungara pentristo, bibliotekisto (n. 1873)
- 1951: Carl Gustaf Emil Mannerheim, finna nobelo, diplomato, marŝalo, prezidento (n. 1867)
- 1956: Erich Kleiber, aŭstra komponisto kaj dirigento (n. 1890)
- 1959: Imre Botár, hungara gimnazia instruisto kaj historiisto (n. 1880)
- 1970: Erich Heckel, germana pentristo kaj grafikisto (n. 1883)
- 1971: Jacobo Arbenz, prezidento de Gvatemalo (n. 1913)
- 1974: Luigi Minnaja, itala ŝtatoficisto, plurjara sekretario de loka Esperanto-grupo en Romo (n. 1899)
- 1983: Louis de Funès, franca aktoro (n. 1914)
- 1986: Lilli Palmer, germana aktorino (n. 1914)
- 1987: Menyhért Vizi, rumania hungara instruisto, verkisto, pedagogo (n. 1910)
- 1990: Miklós Borsos, hungara skulptisto, profesoro (n. 1906)
- 1993: Juan Régulo Pérez, hispana filologo kaj esperantisto, profesoro de la Universitato La Laguna, eldonisto de Esperanta literaturo, fondinto de Eldonejo Stafeto kaj kunfondinto de AIS (n. 1914)
- 1995: Jean Tardieu, franca artisto, muzikisto, poeto, dramisto (n. 1903)
- 2006: Johannes Rau, prezidento de Germanio (n. 1931)
- 2008: Don Harlow, usona esperantisto, prezidanto de Esperanto-USA kaj redaktoro de "La Usona Esperantisto" (n. 1942)
- 2008: Suharto, prezidento de Indonezio (n. 1921)
- 2009: John Updike, usona verkisto kaj poeto (n. 1932)
- 2010: Jerome David Salinger, usona verkisto (n. 1919)
- 2010: Howard Zinn, usona historiisto kaj politikologo (n. 1922)
- 2012: Kazimierz Smoleń, pola juristo, malliberulo de koncentrejo Aŭŝvico, ĉefkreinto kaj direktoro de Ŝtata Muzeo Aŭŝvico-Birkenau (n. 1920)
- 2014: Pete Seeger, usona muzikisto, kantisto kaj komponisto (n. 1919)
- 2015: Charles Hard Townes, usona fizikisto Nobelpremiita (n. 1915)
- 2017: Zbigniew Galor, pola sociologo kaj esperantologo, profesoro de AIS kaj Universitato de Szczecin (n. 1952)
- 2018: Ingvar Kamprad, sveda entreprenisto, fondinto de la mebla firmao IKEA (n. 1926)
- 2018: Fabienne Berthelot-Ertl, franca esperantistino, prezidantino de Junulara Esperantista Franca Organizo (n. 1965)
Specialaj tagoj kaj festoj[redakti | redakti fonton]
- Festoj kaj rememoroj en Katolika Eklezio:
- Sankta Angela Merici, virgulino
- Vitaliano, papo
- Jurgis Matulaitis, litova ĉefepiskopo
- Ortodoksismo
- Johano Krizostomo, episkopo de Konstantinopolo, predikisto
- Sankta Sava, sanktulo de Serba Ortodoksa Eklezio
- Memor-Tago pri Viktimoj de Holokaŭsto - fiksita de Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj en 2005
Tagoj de semajno[redakti | redakti fonton]
La 27-a de januaro estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1585 1591 1602 1608 1613 1619 1630 1636 1641 1647 1658 1664 1669 1675 1686 1692 1697 1704 1709 1715 1726 1732 1737 1743 1754 1760 1765 1771 1782 1788 1793 1799 1805 1811 1822 1828 1833 1839 1850 1856 1861 1867 1878 1884 1889 1895 1901 1907 1918 1924 1929 1935 1946 1952 1957 1963 1974 1980 1985 1991 2002 2008 2013 2019 2030 2036 2041 2047 2058 2064 2069 2075 2086 2092 2097;
- Lundo en jaroj: 1586 1592 1597 1603 1614 1620 1625 1631 1642 1648 1653 1659 1670 1676 1681 1687 1698 1710 1716 1721 1727 1738 1744 1749 1755 1766 1772 1777 1783 1794 1800 1806 1812 1817 1823 1834 1840 1845 1851 1862 1868 1873 1879 1890 1896 1902 1908 1913 1919 1930 1936 1941 1947 1958 1964 1969 1975 1986 1992 1997 2003 2014 2020 2025 2031 2042 2048 2053 2059 2070 2076 2081 2087 2098;
- Mardo en jaroj: 1587 1598 1604 1609 1615 1626 1632 1637 1643 1654 1660 1665 1671 1682 1688 1693 1699 1705 1711 1722 1728 1733 1739 1750 1756 1761 1767 1778 1784 1789 1795 1801 1807 1818 1824 1829 1835 1846 1852 1857 1863 1874 1880 1885 1891 1903 1914 1920 1925 1931 1942 1948 1953 1959 1970 1976 1981 1987 1998 2004 2009 2015 2026 2032 2037 2043 2054 2060 2065 2071 2082 2088 2093 2099;
- Merkredo en jaroj: 1582 1588 1593 1599 1610 1616 1621 1627 1638 1644 1649 1655 1666 1672 1677 1683 1694 1700 1706 1712 1717 1723 1734 1740 1745 1751 1762 1768 1773 1779 1790 1796 1802 1808 1813 1819 1830 1836 1841 1847 1858 1864 1869 1875 1886 1892 1897 1904 1909 1915 1926 1932 1937 1943 1954 1960 1965 1971 1982 1988 1993 1999 2010 2016 2021 2027 2038 2044 2049 2055 2066 2072 2077 2083 2094;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1583 1594 1600 1605 1611 1622 1628 1633 1639 1650 1656 1661 1667 1678 1684 1689 1695 1701 1707 1718 1724 1729 1735 1746 1752 1757 1763 1774 1780 1785 1791 1803 1814 1820 1825 1831 1842 1848 1853 1859 1870 1876 1881 1887 1898 1910 1916 1921 1927 1938 1944 1949 1955 1966 1972 1977 1983 1994 2000 2005 2011 2022 2028 2033 2039 2050 2056 2061 2067 2078 2084 2089 2095;
- Vendredo en jaroj: 1584 1589 1595 1606 1612 1617 1623 1634 1640 1645 1651 1662 1668 1673 1679 1690 1696 1702 1708 1713 1719 1730 1736 1741 1747 1758 1764 1769 1775 1786 1792 1797 1804 1809 1815 1826 1832 1837 1843 1854 1860 1865 1871 1882 1888 1893 1899 1905 1911 1922 1928 1933 1939 1950 1956 1961 1967 1978 1984 1989 1995 2006 2012 2017 2023 2034 2040 2045 2051 2062 2068 2073 2079 2090 2096;
- Sabato en jaroj: 1590 1596 1601 1607 1618 1624 1629 1635 1646 1652 1657 1663 1674 1680 1685 1691 1703 1714 1720 1725 1731 1742 1748 1753 1759 1770 1776 1781 1787 1798 1810 1816 1821 1827 1838 1844 1849 1855 1866 1872 1877 1883 1894 1900 1906 1912 1917 1923 1934 1940 1945 1951 1962 1968 1973 1979 1990 1996 2001 2007 2018 2024 2029 2035 2046 2052 2057 2063 2074 2080 2085 2091.