Duzunaritze-Sarasketa

Nafarroa Behereko udalerria


Duzunaritze-Sarasketa[2][a] Euskal Herriko udalerri bat da, Nafarroa Beherea lurraldean kokatuta. Garazi eskualdean dago, Donibane Garazi hiriburutik 7,0 kilometrora. Altuera 195 eta 782 metro artekoa da, eta 12,04 km²-ko azalera hartzen du. 2018. urtean 206 biztanle zituen.

Duzunaritze-Sarasketa
 Nafarroa Beherea, Euskal Herria
Duzunaritze herriko ikuspegia Sarasketatik

Bandera


Armarria


Map
Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Lurraldea Nafarroa Beherea
EskualdeaGarazi
Administrazioa
Estatua Frantzia
Eskualdea Akitania Berria
Departamendua Pirinio Atlantikoak
ElkargoaEuskal Hirigune Elkargoa
BarrutiaBaiona
KantonamenduaEuskal Mendialdea
Izen ofiziala Bussunarits-Sarrasquette
Auzapeza
(2014-2026)
Bruno Jauriberry
(independente)
Posta kodea64220
INSEE kodea64154
Herritarraduzunariztar, sarasketar
Kokapena
Koordenatuak43°09′47″N 1°10′04″W / 43.1631°N 1.1678°W / 43.1631; -1.1678
Azalera12,04 km2
Garaiera195-782 metro
Distantzia7,0 km (Donibane Garazitik)
Demografia
Biztanleria206 (2018:  1)
Dentsitatea14,12 biztanle/km²
Zahartzea[1]% 20,83
Ugalkortasuna[1]‰ 118,34
Ekonomia
Jarduera[1]% 75,86 (2011)
Desberdintasuna[1]% -2,76 (2011)
Langabezia[1]% 5,17 (2013)
Euskara
Euskaldunak% 75,98 (2010)
Erabilera% 49,46 (2011)
Datu gehigarriak
Sorrera1841eko maiatzaren 12a (uztarketa)

Bertako biztanleak duzunariztarrak eta sarasketarrak dira.

Duzunaritze-Sarasketa beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:

  • frantsesez: Bussunarits-Sarrasquette ("bysynagíts zagazkét" ahoskatua)[3]
  • okzitanieraz: Bussunarits-Sarrasqueta ("busunaríts zarrazkéta" ahoskatua)[4]
  • aragoieraz: Buzúnariz-Sarrasqueta ("buzzúnarizz zarrazkéta" ahoskatua)
  • gaztelaniaz: Usúnariz-Sarrasqueta ("uzúnarizz zarrazkéta" ahoskatua)

Udalerria osatzen duten hiru herrien izenen gidoien bidez, elkarren ondoan jartzea besterik ez da: Duzunaritze eta Sarasketa.

Duzunaritze izena, batzuetan, Buzunaritze bezala idatzia denez, frantsesaren eraginez edo antzinakoan idatzia egoteagatik, udalerri hau ere ager daiteke, baina modu okerrean, Buzunaritze-Sarasketa bezala idatzia.

Berriz, Sarasketa izena, batzuetan, Sarrasketa bezala idatzia denez, frantsesaren edo okzitanieraren eraginez, udalerri hau ere ager daiteke, baina modu okerrean, Duzunaritze-Sarrasketa bezala idatzia.

Geografia

aldatu

Duzunaritze-Sarasketa Hergarai ibarran dago.

Mugakideak

aldatu

Ingurune naturaka

aldatu

Udalerria Garazi eskualdean dago, erdialdean hain zuzen ere, eta, beraz, lautada emankor batean dago, baina, aldi berean, goragune ertaineko mendiak ditu.

Duzunaritze-Sarasketako klima
      Datu klimatikoak (Irulegi, 1981-2010)      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) 24.8 27.0 30.0 32.6 35.0 40.0 41.0 42.0 39.2 34.0 27.0 26.0 42.0
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 11.9 12.9 15.6 17.1 20.8 23.7 25.9 26.2 24.4 20.5 15.2 12.5 18.9
Batez besteko tenperatura (ºC) 7.5 8.0 10.3 11.7 15.2 18.2 20.3 20.5 18.3 15.3 10.6 8.3 13.7
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 3.0 3.2 5.0 6.4 9.7 12.7 14.7 14.8 12.3 10.1 6.0 4.0 8.5
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) -15.4 -10.5 -9.5 -3.2 -0.2 2.8 5.8 4.0 2.0 -2.5 -8.5 -9.8 -15.4
Batez besteko prezipitazioa (mm) 146.0 129.8 124.7 139.3 106.9 77.0 65.6 76.1 92.5 112.1 164.8 153.4 1398.2
Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm) 96.7 115.5 128.9 78.8 70.1 66.2 103.2 80.3 69.3 88.1 124.1 110.2 128.9
Iturria: Frantziako klimatologia zerbitzua[5]

Herriak

aldatu

Historia

aldatu

Erdi Aroan, Duzunaritzek eta Sarasketak parrokia bera partekatzen zuten, udalerri ezberdinak izan arren. Honek, udalerriko egungo eliza, bi herrien artean zaldiz kokatzea eragin zuen.

Frantziako Iraultzan, Gratian Dagorret herriko apaizak erbesteratu behar izan zuen.

1841eko maiatzaren 12an, Duzunaritze eta Sarasketa udalerriek bat egin zuten Duzunaritze-Sarasketa udalerri berria sortzeko.[6]

Demografia

aldatu
1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851 1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896 1901
276 294 275 295 314 294 536 544 528 466 444 424 436 447 458 438 408 388 370
1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954 1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2011 2016 2018
364 364 317 319 303 324 305 291 237 209 205 189 182 179 162 170 203 203
Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

Ekonomia

aldatu

Udalerriaren ekonomia, inguruko herri askoren moduan, laborantzan dago oinarriturik. Irulegiko arnoa egiteko mahastiak aurki daitezke bertan. Hala ere, udalerriaren iparraldean bada harrobi bat.

Politika

aldatu

Auzapezak

aldatu
Hasiera Amaiera Auzapeza Alderdia
1995 2008 Jean Sallaberry
2008 2014 Philippe Poydessus
2014 karguan Bruno Jauriberry
falta diren datuak osatu egin behar dira

Erakunde publikoakoak

aldatu

2017ko urtarrilaren 1era Duzunaritze-Sarasketa Garazi-Baigorri herri elkargoaren kide zen. Une horretatik aurrera, sortu berria zen Euskal Hirigune Elkargoaren parte izatera pasa zen.[7]

Garraioa

aldatu

Hergarai Bizik eskatutako Garraio Solidarioa zerbitzu presta dio udalerrian.[8]

Euskara

aldatu

Luis Luziano Bonapartek, 1869an, Garazi eskualdeko herri guztiak sailkatu zituen, Arnegi izan ezik, ekialdeko behe-nafarrera euskalkian, Amiküze eta Oztibarre eskualdetan hitz egiten zena.[9]

Koldo Zuazok, 2010ean, Duzunaritze-Sarasketak nafar-lapurtera euskalkian sailkatu zituen.[10]

Ondasun nabarmenak

aldatu

Duzunariztar eta Sarasketar ezagunak

aldatu

Irudiak

aldatu

Oharrak

aldatu
  1. /dus̻unaʁ̞its̻e s̺aʁ̞as̺keta/ ahoskatua (laguntza)

Erreferentziak

aldatu
  1. a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. Euskaltzaindia. 122. araua: Nafarroa Behereko herri izendegia. .
  3. Jobbé-Duval, Brigitte. (2009). Dictionnaire des noms de lieux des Pyrénées-Atlantiques. Archives & Culture ISBN 978-2-35077-151-9. PMC 466662204. (Noiz kontsultatua: 2021-05-17).
  4. (Okzitanieraz) Diccionari toponimic occitan de las Lanas e deu Baish Ador. lo Congrès.
  5. Irulegiko estazioko balio klimatologikoak. Frantziako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).
  6. (Frantsesez) texte, France Auteur du. (1841-01). «Frantziar errepublikako legeak» Gallica (Noiz kontsultatua: 2021-08-04).
  7. Instituzioaren behar gorria. 2015eko urriaren 11. Argia.com
  8. Hergarai Bizi - Garraio Solidarioko zerbitzua
  9. Luis Luziano Bonaparte. Carte des Sept Provinces Basques, montrant la delimitation actuelle de l´euscara, et ses divisions en dialectes, sous-dialectes et varietés, 1863.
  10. Koldo Zuazo. El euskera y sus dialectos. Alberdania, 2010.

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu