Actinium

Actinium
Pitchblende anns an do lorgadh actinium bho thùs.
Clàr pillteach H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og ↓ * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Buadhan
Samhla	Ac
Àireamh	89
Buidheann	3, Scandium
Ùine	7
Bloca	f
Seòrsa	Actanach
Buadhan stuthach
Dath	Airgead-gheal
Buadhan atamach
Tomad atamach/Da	(227) Chan eil iosatòpaichean seasmhach ann
Comh-dhealbhadh atamach	[Rn] 6d1 7s2
Cor ogsaideachaidh	+3
1mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	499 kJ/mol
2mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	1170 kJ/mol
v t e

'S e eileamaid cheimigeach a tha ann an actinium le samhla Ac agus àireamh atamach 89. 'S e actanach agus meatailt bog a tha ann.

Tha 31 iosatòpaichean aig actinium. 'S e ²²⁷Ac le leth-bheatha 21.772 bliadhna, ²²⁵Ac le leth-bheatha 10.0 latha, is ²²⁶Ac le leth-bheatha 29.37 uair a tha sna h-iosatòpaichean actinium as cumanta.

Eachdraidh

Ann an 1899 lorg André-Louis Debierne actinium ann am pitchblende. Ann an 1902 rinn Friedrich Oskar Giesel actinium fìor-ghlan agus dhearbhaich gum bu 89 a bha anns an àireamh atamach. Tha an t-ainm a' dol às an fhacal seann-ghreugach ακτίς, no "gath".

Cleachdadh

Tha actinium ro-rèidio-bheò, ro-chosgail agus ro-thearc a chleachdadh.