O pacifismo é a oposición á guerra e a outras formas de violencia expresadas a través dun movemento político, relixioso, ou como unha ideoloxía específica.

Mahatma Gandhi, representante ilustre do Pacifismo moderno.

Clasificación

editar

Xeralmente recoñécense dous tipos de pacifismos:

  • O pacifismo absoluto ou radical: rexeita a violencia en calquera das súas formas, considerando que todo acto violento xera máis violencia, sendo contraproducente o seu uso.
  • O pacifismo relativo ou moderado: rexeita en principio o uso da forza, pero a admite para defenderse de ameazas estremas.

Medios

editar

Algúns dos medios dos que se vale o pacifismo na procura dos seus fins son:

Orixes

editar

A aparición do pacifismo remóntase a cando os primeiros cristiáns se negaron a tomar armas e exercer a violencia, para o que utilizaron unha frase do Sermón da montaña: "Non resistades ó mal coa forza".

O pacifismo comezou a ser definido a partir do século XVIII por numerosas personalidades:

  • Leibniz, ademais de filósofo foi matemático, historiador, teólogo e diplomático. Percorreu toda Europa establecendo contactos con moita xente distinta. Isto fíxoo para intentar conseguir o entendemento e a comprensión, xa que o seu propósito era crear unha lingua exacta e universal.
  • Rousseau (1712-1778), filósofo e escritor francés, destacou por atacar ó goberno, ó sistema de ensino e á Igrexa Católica. Durante a Revolución Francesa pretendeu conseguir liberdades individuais e dereitos humanos.
  • Bentham (1748-1832), xurista e economista inglés, ideou que o ben era pracer e o mal era dor. Intentou crear un sistema moral no que cada persoa escollese o pracer que máis felicidade lle dese, segundo o seu interese, conseguindo así o beneficio dos demais.
  • Saint-Simon (1760-1825) era un sociólogo francés que creou un sistema industrial no que os cristiáns intentaban mellorar a situación dos pobres a través de métodos non violentos.

O pacifismo moderno

editar

Pero os impulsos ó pacifismo máis fortes e importantes foron os dalgúns os seus defensores, como Mahatma Gandhi, Martin Luther King e Óscar Romero. Estas persoas, ademais de escribir sobre o pacifismo, levárono á práctica:

  • Gandhi (1869-1948) foi un avogado e político indio que loitou pola independencia da India polos seus propios métodos, como o xaxún limitado e a intercepción de trens por unha multitude sen armas que se tendía ó longo das vías. Como adaíl do nacionalismo indio, predicou a paz de diversos xeitos, e foi encarcerado por iso varias veces. Unha vez posto en liberdade, sufriu varios atentados e asasinouno un fanático hindú en Delhi (India). As súas cinzas foron lanzadas ó río Ganxes.
  • Martin Luther King (1929-1968) foi un dirixente negro estadounidense que defendeu a non-violencia e loitou contra a discriminación racial. Conseguiu o Premio Nobel da Paz en 1964. Morreu asasinado en Memphis (Tennessee, EUA).
  • Óscar Romero (1917-1980) foi un arcebispo do Salvador inimigo da violencia que exercían a estrema dereita nacionalista e o exército. Defendeu ós oprimidos e foi asasinado durante unha misa.

Tamén foron importantes as protestas contra a guerra de Vietnam en Estados Unidos, e os movementos en favor do desarme nuclear durante a guerra fría.

Número de manifestantes nas protestas
do 15 de febreiro de 2003 contra a invasión a Iraq
Roma 2.000.000
Londres 750.000
Barcelona 700.000
Madrid 660.000
Berlín ≥500.000
Zaragoza 300.000
Sydney 250.000†
Sevilla ≥200.000
Damasco 200.000
Málaga 150.000
Granada 150.000
Montreal 150.000
Melbourne 150.000†
París 100.000
Vigo 100.000
Oviedo 100.000
Dublín 100.000
Os Ánxeles 100.000
Nova York 90.000
Glasgow 80.000
Córdoba 75.000
San Francisco 65.000†
Alacant 60.000
Oslo 60.000
Buenos Aires 60.000
Seattle 60.000
Bruxelas 50.000
Atenas 50.000
Montevideo 50.000
Valladolid 50.000
Berna 40.000
São Paulo (un dato) 35.000
Estocolmo 35.000
Xirona 30.000
Cádiz 30.000
Belfast 30.000
Santander 30.000
Copenhaguen 25.000
Elx 20.000
Gotemborg 20.000
Newcastle 20.000
Vancúver 20.000
Helsinqui 15.000
Perth 15.000
Viena 15.000
Alxeciras 15.000
Luxemburgo 14.000
México, D.F. 13.000
Trondheim 11.000
Canberra 10.000
Calcuta 10.000
Tesalónica 10.000
Toronto 10.000
Ámsterdan 10.000
Auckland 10.000
Austin 10.000
Beirut 10.000
Cidade do Cabo 10.000
Xohanesburgo 10.000
Porto 10.000
Leipzig 10.000
Filadelfia 10.000
São Paulo (un dato) 10.000
Zagreb 10.000
Wellington 6.000
Ávila 5.000
Istambul 5.000
Malmö 5.000
Lismore 5.000
Toquio 5.000
Liubliana 5.000
Eugene 4.000
Colorado Springs 4.000
Reiquiavik 4.000
Bangkok 3.000
Byron Bay 3.000
Quebec 3.000
Tel Aviv 3.000
Sarasota 2.500
Bellingen 2.500
Otava 2.000
Manila 2.000
Kíiv 2.000
Christchurch 2.000
Dacca 2.000
Sofía 2.000
Varsovia 2.000
Chicoutimi 1.500
Kuala Lumpur 1.500
Dunedin 1.500
Flagstaff 1.000
Hong Kong 1.000
Knoxville 650
Nova Orleáns 500
Akureyri 500
Chipre 500
Maribor 500
Quito 350
Poznań 300
Lima 300
Moscova 300
San Salvador 250
Srinagar 100
Mostar 100
Whanganui 70
Tallinn 60
Almaty 50
McMurdo Station 50
Tauranga 10
(Total) ≥10.430.590
†: 14 o 16 de febreiro
Fonte: The Globe and Mail e outros

Contexto actual

editar

A guerra de Iraq serviu como detonante para revitalizar un movemento que levaba tempo fóra das portadas. As manifestacións mundiais contra a guerra foron convocadas simultaneamente en todo o mundo, sendo as primeiras convocatorias de carácter realmente global da historia. As manifestacións foron especialmente relevantes nos países comprometidos coa invasión (Australia, Estados Unidos, España, Gran Bretaña, Portugal, Polonia, Italia). Estas foron as primeiras manifestacións convocadas por Internet e SMS, e mostrouse a efectividade dos novos medios, xa que a protesta mundial (ou marcha pola paz) comezouse a organizar só un mes antes da súa realización. As circunstancias locais permitiron a súa permanencia no tempo, sobre todo en Gran Bretaña, Estados Unidos, España e Italia, onde puideron servir de bandeira de enganche contra os Gobernos no poder, contribuíndo así ó envorco electoral en España e Italia.

O lema universalmente adoptado foi Non á guerra.

O 15 de febreiro de 2003 tivo lugar a maior das manifestacións, conseguíndose a maior mobilización mundial na Historia. Millóns de persoas saíron ás rúas en moitas cidades, encabezadas por Roma con 2 millóns de manifestantes (ver táboa). Cabe destacar o baile de cifras, en canto ao número de manifestantes nas principais cidades dos países cuxos gobernos apoiaron a invasión. Foi moi grande a diferenza entre os datos oficiais dados polas administracións e as dadas polos convocadores; cada un defendendo os seus intereses. Un claro exemplo é Madrid, onde parece claro que o número de manifestantes foi moi superior ós 660.000 oficiais, aínda que tamén é moi posible que non chegasen ós 2 millóns de persoas segundo os convocadores, sendo unha cifra intermedia o dato real. A táboa adxunta mostra os datos oficiais das cidades que reuniron a un maior número de persoas, entre as que se atopa Vigo como única representante galega na lista.

De forma concomitante ó gran movemento creado á calor da guerra global contra o terrorismo, no movemento pacifista actual existen dúas grandes correntes.

  • Grupos de pacifismo reformista que tratan de ignorar as contradicións sociais e predican a paz entre todos por sobre todas as cousas de xeito moi pouco crítica. Aquí sitúanse grupos chamados pacifismo conservacionista, pacifistas cidadáns, mobilizacións polo civismo etc.
  • Doutra banda están os grupos que cren na acción non violenta para o realizar cambios radicais (ata revolucións) e para enfrontar os conflitos tomaron os termos activista non violento, pacifista militante etc, para recalcar a necesidade da acción, a realidade dos conflitos sociais e a postura de enfrontamento contra estruturas autoritarias dun xeito radical, levando a cabo acciones que poden incluír o boicot e a sabotaxe pero non a agresión a persoas, menos aínda de xeito mortal. Entre estes sitúanse os antimilitaristas e os anarcopacifistas por exemplo.

Lista de grandes pacifistas

editar

Véxase tamén

editar

Outros artigos

editar

Ligazóns externas

editar