Oras a panagin-inut ti lawag

panagsanay iti panangiyuna kadagiti pagurasan iti las-ud dagiti nalawag a bulan tapno ti rabii ket addaan ti ad-adu a lawag ken addaan ti basbassit kadagiti bigat

T oras a panagin-inut ti lawag (iti Ingles ket Daylight saving time wenno naipangyababaan iti DST) ket isu ti panagsanay iti panangiyuna kadagiti pagorasan iti las-ud dagiti nalawag a bulan tapno ti rabii ket addaan ti ad-adu a lawag ken addaan ti basbassit kadagiti bigat. Kadawyan a dagiti pagurasan ket mabaliwan a maipayuna iti maysa nga oras iti asideg ti primabera ken maisublinto met laeng iti otonio.

Mapa ti lubong. Europa, Rusia, ken ti kaaduan ti Amianan nga Amerika, dagiti paset ti akin-abagatan nga Abagatan nga Amerika ken akin-abagatn nga Australia, ken dagitipay dadduma a lugar nga agus-usar ti oras a panagin-inut ti lawag. Kaaduan ti ekuatorial nga Aprika ken dagiti pay dadduma a lugar iti asideg ti ekuador ken saanda a nagus-usar ti oras a panagin-inut ti lawag. Ti nabati a masa ti daga ket namarkaan a dati nga agus-usar ti oras a panagin-inut ti lawag.
Urayno daytoy ket saan nga inus-usar ti kaaduan a pagpagilian iti lubong, ti oras a panagin-inut ti lawag ket kadawyan iti Akinlaud a lubong.
  Naus-usar ti oras a panagin-inut ti lawag.
  Saanen a naus-usar ti oras a panagin-inut ti lawag.
  Saan a pay a naus-usar ti oras a panagin-inut ti lawag.

Ti moderno a kapanunotan ti oras a panagin-inut ti lawag ket immuna a naisingasing idi 1895 babaen ni George Vernon Hudson ken immuna daytoy a naikeddeng babaen idiay Alemania ken ti Austria-Hungaria ken nairugi daytoy idi 30 Abril 1916. Manipud idin adu kadagiti pagilian a nagus-usar kadagiti nadumaduma a panawen. Kaaduan iti Estados Unidos ket agus-usarda ti DST idi tawtawen ti 1950 ken iti tawtawen ti 1960, ket ti panag-usar ti DST ket naipaadu kalpasan ti didigra ti enerhia idi tawtawen ti 1970 ken manipud idin ket adun a naus-usar idiay Amianan nga Amerika ken Europa.

Ti panagsanay daytoy ket adu kadagiti dumaydayaw ken nagdildillaw. Ti panaginayon ti lawag kadagiti rabii ket mangited ti pagimbagan kadagiti aglaklako, ay-ayam, ken dagiti dadduma pay a tignay a makatulong iti lawag ti init kalpasan kadagiti oras ti panagtrabtrabaho, ngem daytoy ket mabalin met a gapuanan kadagiti parikut para kadagiti panagpalpaliwa iti rabii ken dagiti dadduma a trabaho a mainaig iti init. Urayno ti nasapa a gandat ti DST ket ti mangpabassit ti rabii a panagusar ti silaw a bumbilia (dati a kangrunaan nga agus-usar ti elektrisidad), ti panagusar ti moderno a panagpapudot ken panagpalamis ket adu ti paggiddiatanna, ken ti panagsukimat a maipanggep no kasano a ti DST ket maka-apektar ti panagusar ti enerhia ket limitado ken maisuppiatan.

Dagiti nota

urnosen

Dagiti akinruar a silpo

urnosen

  Dagiti midia a mainaig iti Oras a panagin-inut ti lawag iti Wikimedia Commons