نەرمالاڤ
 |
نەرمالاڤ[چاڤکانی هەوجە یە]ئا ن نڤیسباری (ب نگلیزی: سۆفتوارە) ب کورتاهی هندەک رێنوماییئوو فرمان ن کۆ ب زمانێ ماکینەیێ ژ بۆ کۆمپیووتەرەکێ هاتنە نڤیسینئوو هشکالاڤ (هاردوارە) ب وان کارێ کۆ ژ بۆ هاتییە دیارکرن ب جه دکت. نەرمالاڤ پارەک ژ بیردانک (مەمۆری)ئا کۆمپوتەرێ یە. مرۆڤ دکارت بێ گوهارتنا هشکالاڤی نەرمالاڤی بگوهێرتئوو ب ڤیئا وایی کارەکێ نوو ژ کۆمپیووتەرێ بخوازت بێ هندێ کۆ کۆمپیۆتەر بئا وایەکێ نەمازەیی ژ بۆ هندێ هات بت چێکرن. ب بەربەلاڤی نەرمالاڤ فۆرمەکێ الگۆریتمیئە کۆ بئا وایێ زنجیرەکا فرمانێن ماکینەیی دهێت هەبوونێ.
بەرڤاژی پێکهاتێن فیزیکیئێ ن کۆمپیۆتەرێ، نەرمالاڤ بەرنامەیەکئە کۆ کۆمپیۆتەرێ کارە دکتئە رکەکێ نەمازە بجه بکت. حندەک نەرمالاڤ نەرمالاڤێن کاربەری ن، وەکی بەرنامەیەک ژ بۆ ڤەوژارتنا پەیڤان (انکۆ وۆرد پرۆجەسسنگ). حندەک نەرمالاڤئێ ن دی نەرمالاڤێن دۆزەنی (سیستەم) ن، وەکی دۆزەنئێ ن بجهکرنێ (ئۆپەراتنگ سیستەم) کۆ دبن ناڤگینەک د ناڤبەرا هشکالاڤیئوو نەرمالاڤێن دی دا. پەیڤا نەرمالاڤ ب ڤێ رامانێ ژ بۆ جارا پێشین ل سالا 1957ێ لئا لیێ جان و. تووکی (ژۆهن و. توکەی) ڤە هات بکارانین.
