N4 (België)

gewestweg in België

De N4 (Nationale weg 4) is een Belgische gewestweg die loopt van Brussel via Namen, Marche-en-Famenne, Bastenaken en Aarlen naar Luxemburg. De lengte van de weg, tussen Brussel en de Belgisch-Luxemburgse grens, bedraagt 192 kilometer. Deze weg is de langste nationale weg van België.

Gewestweg Brussel - Luxemburg
N4 bij Marche
N4 bij Marche
N4 bij Marche
Gewestweg
Brussel - Luxemburg
Gewestweg Brussel - Luxemburg
Gewestweg
Brussel - Luxemburg
Land België
Provincie Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Vlaams-Brabant, Waals-Brabant, Namen, Luxemburg
Lengte 192 km
Portaal  Portaalicoon   Verkeer & Vervoer
België
Traject
Kruising Brussel R20a R20b
Kruising Brussel N247
Kruising Brussel N248
Kruising Brussel N228a
Kruising Brussel N228
Kruising Etterbeek N205
Kruising Etterbeek R21
Kruising Oudergem R22
Kruising Oudergem N281
Kruising Oudergem N210
Toerit naar snelweg A4E411
Knooppunt van wegen Leonardkruispunt R0
Afrit autosnelweg 2 Jezus-Eik A4E411
Kruising Overijse N253
Kruising Overijse N218
Kruising Overijse N218
Kruising Overijse N4b
Kruising Overijse N4b
Rotonde Waver N257
Overweg Spoorlijn 139
Kruising Waver N268
Kruising Waver N239 N243
Toerit naar snelweg 7 Waver A4E411
Rotonde Waver N25
Rotonde Louvain-la-Neuve N250
Rotonde Louvain-la-Neuve N233
Kruising Louvain-la-Neuve N25 N25a
Kruising Nil-Pierreux N273
Rotonde Gembloers N29
Viaduct over spoorlijn 161
Rotonde Bovesse N912
Kruising Bovesse N904
Toerit naar snelweg 12 Namen A15E42
Rotonde Namen (Suarlée) N958
Kruising Namen (Belgrade) N93
Viaduct over spoorlijn 161
Kruising Namen N904
Kruising Namen N4f N904
Rotonde Namen N4f N4g
Knooppunt van wegen N4g N91
Viaduct over Station Namen N4h
Rotonde Namen N4j N90c N91
Kruising Namen N4h
Kruising Namen N80
Rotonde Namen N92
Viaduct over N4k
Brug over het water Maas
Rotonde Namen (Jambes) N947
Viaduct onder Spoorlijn 154 en Spoorlijn 162
Kruising Namen (Jambes) N90
Rotonde Namen (Naninne) N941
Viaduct onder Spoorlijn 162
Toerit naar snelweg 18 Courrière A4E411
Afrit autosnelweg Le Trieu N931
Viaduct onder Spoorlijn 162
Afrit autosnelweg Natoye N946
Afrit autosnelweg Emptinne N921
Afrit autosnelweg Emptinne N97
Afrit autosnelweg Pessoux N938
Afrit autosnelweg Nettinne N929
Afrit autosnelweg Nettinne N4c
Afrit autosnelweg Marche-en-Famenne N839
Afrit autosnelweg Marche-en-Famenne N873
Knooppunt van wegen N86 E46
Viaduct onder N86b
Viaduct onder Spoorlijn 43
Afrit autosnelweg Hollogne N856 N888
Afrit autosnelweg Harsin N896
Afrit autosnelweg Bande N4t
Toerit naar snelweg Bande N4t
Afrit autosnelweg Champlon N89 E46
Afrit autosnelweg Ortheuville N829
Afrit autosnelweg Ortheuville N4d
Afrit autosnelweg Sprimont N826
Knooppunt van wegen 54 Bastenaken A26E25
Afrit autosnelweg Bastenaken N84
Afrit autosnelweg Bastenaken N85
Afrit autosnelweg Bastenaken N30
Kruising N4i
Kruising Grumelange N4e
Kruising Martelange N848
Kruising Martelange 23
Kruising Perlé N805
Afrit autosnelweg N87
Knooppunt van wegen N82
Rotonde Aarlen N881
Rotonde Aarlen N882
Kruising Aarlen N844
Kruising Aarlen N81 N881
Grens met ander EU-land Grens met Luxemburg
van/naar Steinfort 6

Beschrijving

bewerken

De weg was een belangrijke verkeersader en is daarom voor het grootste deel ruim uitgevoerd met drie en tussen Namen en Martelange zo goed als volledig met vier rijstroken. Bovendien waren er langs de hele route cafés, restaurants, friettenten en tankstations te vinden. Sinds 1990 verkiezen de meeste automobilisten de parallel liggende A4/E411 tussen Brussel en Aarlen. Hierdoor verdwijnen deze etablissementen meer en meer. Een ander controversieel bijverschijnsel was het verrijzen van talloze barbordelen langs de hele route, met een hoge concentratie in de regio Aarlen. Een aantal van deze barbordelen bestaat nog en is een bron van ophef.[1]

Tussen Bastenaken en Aarlen passeert de N4 het plaatsje Martelange. In het dorp valt de Belgisch-Luxemburgse grens enkele kilometers samen met de weg. Daar liggen aan de Luxemburgse zijde van de straat twaalf tankstations.

 
Monument ter gedachtenis van Georges Balza (Ernage) en Albert Drouard (Sauvenière), neergeschoten op 7 september 1944. N4, km32, Nil St Vincent - Walhain.

Geschiedenis

bewerken

Tussen 1718 en 1740 werd een verharde weg aangelegd van de Leuvensepoort in Brussel (Sint-Joost-ten-Node) naar Overijse (en later Waver). Bij Oudergem werd een aftakking naar Tervuren aangelegd. Het zou tot het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden duren eer de steenweg verlengd werd tot Namen.

De steenweg tussen Namen en Marche-en-Famenne werd aangelegd in de achttiende eeuw door de Oostenrijkers. Het segment Attert - Martelange werd aangelegd onder het Frans bestuur (1795-1815). Onder het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830) werd Marche-en-Famenne via Bastenaken verbonden met dit segment en kwam de huidige N4 tot stand. In dezelfde periode werd immers ook het deel Waver - Namen aangelegd.

De N4 speelde een belangrijke rol in het uiteindelijke vredesverdrag tussen Nederland en België in 1839, waarbij Belgisch Luxemburg en het Land van Aarlen aan België werden toegwezen. Deels kwam dit doordat Luxemburg-stad niet in Belgische handen was gevallen bij de opstand, waardoor de Belgen de provinciale administratie in Aarlen hadden gehuisvest. De hoofdreden waarom het Land van Aarlen bij België werd gevoegd, was echter strategisch. De Fransen wensten dat de weg Aubange-Aarlen (N81) en Aarlen-Bastenaken (N4) integraal op Belgisch grondgebied zou liggen, zodat er via Longwy een verbinding was met Frankrijk. Vanuit hun optiek moest België namelijk een buffer vormen tegen de Duitse Bond, waartoe het groothertogdom behoorde.

In 2007 bracht het Rotterdamse bureau Artgineering de N4 in kaart van uit een planologisch, sociologisch en verkeerskundig perspectief. Het leidde tot het boek N4 Toward a Living Infrastructure! In 2015 figureerde de weg eveneens in de aflevering De steenweg van de driedelige documentaire reeks Archibelge.[2]

Aftakkingen

bewerken
50° 45′ 21″ NB, 4° 33′ 55″ OL

De N4b is een aftakking van de N4 in het dorp Tombeek bij Overijse. De weg heeft een lengte van 1,6 kilometer en gaat door het dorp heen, terwijl de N4 eromheen gaat.

50° 16′ 23″ NB, 5° 14′ 15″ OL

De N4c is een aftakking van de N4 bij Sinsin. De weg is ongeveer 1,1 kilometer lang en ligt grotendeels parallel aan de N4.

50° 04′ 43″ NB, 5° 32′ 9″ OL

De N4d is een 1 kilometer lange verbindingsweg tussen de N4 en de N829 bij Ortheuville. De weg is bedoeld voor het verkeer dat uit de richting van Aarlen de N829 op wil, of voor verkeer dat van de N829 de N4 richting Namen op wil. N829 heeft in de andere richting van N4 zijn eigen afrit.

49° 50′ 28″ NB, 5° 44′ 34″ OL

De N4e is een afrit van de N4 bij de plaats Grumelange. De weg vormt tevens een rustplek langs de N4. De gehele weg is ongeveer 280 meter lang.

N4f, N4g, N4h, N4j

bewerken

De N4f, N4g, N4h, N4j zijn korte aftakkingen van de N4 rond het treinstation Namen.

50° 28′ 12″ NB, 4° 51′ 40″ OL (N4f)

50° 28′ 15″ NB, 4° 52′ 5″ OL (N4g)
50° 28′ 9″ NB, 4° 52′ 2″ OL (N4h)
50° 28′ 8″ NB, 4° 52′ 2″ OL (N4j)

  • De N4f gaat over de Boulevard de Merckem en Boulevard du Nord aan de noordzijde van het station. De weg heeft een lengte van ongeveer 750 meter.
  • De N4g is de verbindingslus vanaf de N4 dat over de sporen heen gaat naar de rotonde Boulevard du Nord. Deze lus heeft een lengte van ongeveer 300 meter.
  • De N4h is een verbindingsweg aan de zuidkant van het station en verbindt de N4 uit Aarlen met het Place de la Station. De weg is ongeveer 450 meter lang.
  • De N4j verbindt de rotonde van de N4 aan de zuidkant van het station met de N4h richting het station toe. Deze weg is ongeveer 130 meter lang.
49° 50′ 39″ NB, 5° 43′ 55″ OL

De N4i is een weg die als rustplaats dient ter hoogte van Grumelange. De weg is 750 meter lang, maar mag over ongeveer de helft van die lengte alleen door speciaal verkeer worden gebruikt.

50° 27′ 50″ NB, 4° 52′ 31″ OL

De N4k is een verbindingsweg in Namen voor het doorgaande verkeer afkomstig van de N92 richting het treinstation Namen. De weg ligt naast de rivier de Maas en gaat onder de N4 door. De weg heeft een lengte van ongeveer 350 meter en gaat over de Rue des Quatre Fils Aymon.

50° 09′ 34″ NB, 5° 24′ 36″ OL

De N4t is een 1,9 kilometer lange parallelweg van de N4 ter hoogte van de plaats Bande. De weg vormt tevens een afrit aan de N4 voor de plaats Bande. De N4t ligt aan de westkant van de N4 en is, op de af- en toerit naar de N4 toe na, in beide richtingen te berijden. Verkeer uit de richting van Bastenaken moet gebruik maken van een viaduct over de N4 om op de N4t te kunnen komen. Aan de N4t bevinden zich diverse woningen.

Zie de categorie N4 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.