Naar inhoud springen

1541: verschil tussen versies

Koppelingen bewerken
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
k Link naar doorverwijspagina Maria van Hongarije gewijzigd in Maria van Hongarije (1505-1558) met DisamAssist.
vanaf links naar hier; afbeeldingen toegevoegd en verwijderd
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:BelagerungOfen4.jpg|thumb|Ottomaans Beleg van [[Boeda]]]]
{{Zijbalk jaar}}
{{Zijbalk jaar}}
[[Bestand:BelagerungOfen4.jpg|thumb|Beleg van Boeda (afbeelding uit 1572)]]
Het jaar '''1541''' is het 41e jaar in de [[16e eeuw]] volgens de [[christelijke jaartelling]].
Het jaar '''1541''' is het 41e jaar in de [[16e eeuw]] volgens de [[christelijke jaartelling]].


== Gebeurtenissen ==
== Gebeurtenissen ==
;januari
;januari
* [[11 januari|1]] - Huwelijk tussen [[Maurits van Saksen (1521-1553)|Maurits van Saksen]] en [[Agnes van Hessen]].
* [[2 januari|2]] - In de [[Dom van Utrecht]] wordt het 21e kapittel van de [[Orde van het Gulden Vlies]] gehouden. [[Keizer Karel V]] en zijn zuster en landvoogd [[Maria van Hongarije (1505-1558)|Maria van Hongarije]] verblijven in het [[Duitse huis]].


;februari
;februari
* [[12 februari|12]] - [[Santiago (Chili)|Santiago]] in Chili wordt gesticht door [[Pedro de Valdivia]].
* [[12 februari|12]] - [[Santiago (Chili)|Santiago]] Chili.

;mei
* [[8 mei|8]] - [[Hernando de Soto (ontdekkingsreiziger)|Hernando de Soto]] en zijn expeditie bereiken als eerste Europeanen de [[Mississippi (rivier)|Mississippi]].


;juni
;juni
* [[26 juni|26]] - De conquistador [[Francisco Pizarro]] wordt in [[Lima (stad)|Lima]] vermoord door aanhangers van [[Diego de Amargo II]].
* [[26 juni|26]] - De conquistador [[Francisco Pizarro]] wordt in [[Lima (stad)|Lima]] vermoord door aanhangers van [[Diego de ]].


;september
;september
* [[4 september|4]] - [[Johannes Calvijn]] keert definitief terug naar [[Genève (stad)|Genève]].
* [[4 september|4]] - [[Johannes Calvijn]] keert terug naar [[Genève (stad)|Genève]].
* [[11 september|11]] - Een vulkanische modderstroom uit de [[Volcán de Agua]] verwoest Ciudad Vieja, de hoofdstad van [[Guatemala (land)|Guatemala]].
* [[11 september|11]] - Een vulkanische modderstroom uit de [[Volcán de Agua]] verwoest Ciudad Vieja, de hoofdstad van [[Guatemala (land)|Guatemala]].
* [[28 september|28]] - In de haven van [[Palma de Mallorca]] scheept een enorm leger in voor een expeditie naar het kapersnest [[Algiers]], dat wordt gefinancierd door het [[Osmaanse Rijk]].
* [[28 september|28]] - In de haven van [[Palma de Mallorca]] scheept een enorm leger in voor een expeditie naar het kapersnest [[Algiers]], dat wordt gefinancierd door het [[Osmaanse Rijk]].
* september - [[Verdrag van Brömsebro (1541)|Verdrag van Brömsebro]]: [[Zweden]] en [[Denemarken-Noorwegen]] sluiten een verdrag tot wederzijdse bijstand en gezamenlijk internationaal optreden.


;oktober
;oktober
* [[19 oktober|19]] - De strijdmacht van [[Keizer Karel V]] arriveert voor Algiers. Onder de aanvoerders zijn beroemdheden als [[Hernán Cortés]], [[Andrea Doria (admiraal)|Andrea Doria]] en de [[Fernando Alvarez de Toledo|hertog van Alva]]. De stad wordt verdedigd door de Bey van Algiers, [[Khair ad-Din]].
* [[19 oktober|19]] - De strijdmacht van [[Keizer Karel V]] arriveert voor Algiers.


;november
;november
* [[23 november|23]] - Karel V en zijn troepen blazen de aftocht en steken weer over naar Spanje.
* [[23 november|23]] - Karel V en zijn troepen blazen de aftocht en steken weer over naar Spanje.
* 23 - [[Hendrik VIII van Engeland|Hendrik VIII]] ontneemt [[Catherine Howard]] de titel van koningin en zet haar gevangen op verdenking van [[echtbreuk|overspel]] met [[Thomas Culpeper]].

;december
* [[10 december|10]] - Executie van [[Thomas Culpeper]] en van [[Francis Dereham]], een eerdere minnaar van [[Catherine Howard]].


;zonder datum
;zonder datum
* De Ottomanen veroveren [[Boeda]]. [[Hongarije]] wordt definitief in drie delen verdeeld: [[koninklijk Hongarije]] onder de [[Habsburgs]] in het westen, [[Ottomaans Hongarije]] in het zuiden en een onafhankelijk [[Vorstendom Transsylvanië|Transsylvanië]] onder [[Johan II Sigismund Zápolya]].
* De Spaanse gouverneur van Cuba en Florida [[Hernando de Soto (ontdekkingsreiziger)|Hernándo de Soto]] ontdekt de rivier de [[Mississippi (rivier)|Mississippi]].
* [[Mixtónoorlog]]: Opstand van de inheemse bevolking in [[Nieuw-Galicië]] ([[Jalisco]]).
* De Spanjaard Coronado verkent het gebied tussen [[New Mexico]], [[Californië]] en de [[Mississippi (rivier)|Mississippi]], met name [[Texas (staat)|Texas]], [[Oklahoma]] en oostelijk [[Kansas (staat)|Kansas]].
* [[Hendrik VIII van Engeland|Hendrik VIII]] laat zich tot koning van [[Ierland (eiland)|Ierland]] uitroepen. Vorming van het [[Koninkrijk Ierland]], in persoonlijke unie met [[koninkrijk Engeland|Engeland]].
* De [[Koninkrijk Hongarije (1000-1526)|Hongaarse]] hoofdstad [[Boedapest|Boeda]] wordt door de Turken veroverd.
* [[Gonzalo Pizarro]] trekt oostwaarts vanuit [[Quito]] op zoek naar rijkdommen. Hij bereikt de [[Napo (rivier)|Napo]].
* In het Mexicaanse [[Santiago de Tequila]] breekt een opstand uit tegen de Spaanse overheersing.
** [[Francisco de Orellana]] zakt de Napo af om voedsel te vinden, maar is niet in staat stroomopwaarts terug te keren, en zakt de Napo en dan de [[Amazone (rivier)|Amazone]] af.
* [[Jacques Cartier]] sticht het eerste Franse fort in Amerika, op de plaats waar nu de stad [[Quebec (stad)|Quebec]] ligt.
* [[Jacques Cartier]] sticht [[Charlesbourg Royal]], het eerste Franse fort in Amerika, op de plaats waar nu de stad [[Quebec (stad)|Quebec]] ligt.
* De conquistador [[Francisco de Orellana]] vaart met enkele honderden manschappen de rivier af die later [[Amazone (rivier)|Amazone]] genoemd zal worden.
* Het [[Hertogdom Saksen-Coburg (1541-1553)|Hertogdom Saksen-Coburg]] wordt afgesplitst van het [[Keurvorstendom Saksen (1485-1547)|Keurvorstendom Saksen]].
* [[Conferentie van Regensburg]]: [[Gasparo Contarini]] en [[Melanchthon]] proberen in een [[godsdienstgesprek]] vergeefs tot een vergelijk tussen katholieken en protestanten te komen.
* Het [[Hertogdom Saksen (1485-1547)|Hertogdom Saksen]] verlaat het [[Schmalkaldisch Verbond]].

== Literatuur ==
* [[Johannes Calvijn]]: ''[[Catechismus van Genève]]''
* [[Maarten Luther]]: ''Hans Worst''
* anoniem: ''[[Codex Mendoza]]''


== Beeldende kunst ==
== Beeldende kunst ==
<gallery>
<gallery>
Bestand:Last Judgement (Michelangelo).jpg|[[Michelangelo Buonarroti|Michelangelo]]: ''[[Het laatste oordeel (Michelangelo)|Het laatste oordeel]]''
Bestand:Marinus Claesz. van Reymerswaele 002.jpg|''De heilige Hiëronymus'' (1541) [[Marinus van Reymerswale]], [[Museo del Prado|Prado]]
Bestand:Angelo Bronzino - Portrait of Lucrezia Panciatichi - WGA3266.jpg|[[Agnolo Bronzino]]: ''[[Portret van Lucrezia Panciatichi]]''
Bestand:Rome Sistine Chapel 01.jpg|''Het laatste oordeel'' (1541) [[Michelangelo Buonarroti|Michelangelo]], [[Vaticaanse musea]]
Bestand:The Marquis of Vasto addressing his troops.jpg|[[Titiaan]]: ''Marqués del Vasto''
Bestand:Venice - Il gobbo di Rialto.jpg|[[Pietro da Salò]]: ''Il Gobbo di Rialto''
</gallery>
</gallery>


== Bouwkunst ==
== ==
* [[patriarch van Antiochië]] (Grieks) - [[Michaëlis V]] opgevolgd door [[Dorotheüs IV]]
* [[Manipur]] - [[Senbi Khomba]] opgevolgd door [[Taangjaamba]]
* [[Hertogdom Saksen (1485-1547)|Hertogdom Saksen]] - [[Hendrik van Saksen (1473-1541)|Hendrik]] opgevolgd door zijn zoon [[Maurits van Saksen (1521-1553)|Maurits]]
* [[burggraafschap Thouars|Thouars]] - [[Frans de la Trémoille]] opgevolgd door zijn zoon [[Lodewijk III de la Trémoille]]
* [[Vietnam]] - [[Mạc Hiến Tông]] als opvolger van [[Mạc Thái Tông]]

== Afbeeldingen ==
<gallery>
<gallery>
Bestand:Flickr - USCapitol - Discovery of the Mississippi by De Soto.jpg|[[Hernando de Soto (ontdekkingsreiziger)|Hernando de Soto]] bereikt de [[Mississippi (rivier)|Mississippi]]
Bestand:Manor farm stables, Willington - geograph.org.uk - 1664000.jpg|''Willington Stables'', Engeland (1541)
Bestand:Fundacion de Santiago.jpg|Stichting van [[Santiago (Chili)|Santiago]]
Bestand:The Killing of Pizarro - Paris. LCCN91789562.jpg|De moord op [[Francisco Pizarro]].
Bestand:Pizarroshipbuilding.jpg|De expeditie van [[Gonzalo Pizarro]] bouwt een schip voor de groep met [[Francisco de Orellana]]]]
Bestand:CodexMendoza01.jpg|''[[Codex Mendoza]]''
Bestand:Basílica Menor de Santa María SD RD 02 2017 1947.jpg|[[Kathedraal van Santo Domingo]] (ingewijd 1541)
Bestand:Gulbabatomb.jpg|[[Tombe van Gül Baba]], [[Boedapest]]
</gallery>
</gallery>


== Geboren ==
== Geboren ==
* [[24 januari]] - [[Magdalena Moons]], Noord-Nederlands verzetsstrijdster
;november
* [[25 maart]] - [[Francesco I de' Medici]], groothertog van Toscane (1574-1587)
* [[9 november|9]] - [[Menso Alting]], [[Nederland]]s predikant en kerkhervormer (overleden [[1612]])
* [[22 april]] - [[Filips II van Hessen-Rheinfels]], Duits edelman

* [[16 september]] - [[Walter Devereux]], Engels edelman en legerleider
;datum onbekend
* [[5 november]] - [[Gerrit Zoudenbalch (1541-1599)|Gerrit Zoudenbalch]], Nederlands edelman
* [[El Greco]], Grieks kunstschilder die werkte in Spanje (overleden [[1614]])
* [[9 november]] - [[Menso Alting]], Nederlands predikant
* [[11 november]] - [[Sancho I van Portugal|Sancho I]], koning van Portugal (1185-1211)
* [[12 december]] - [[Johann Bauhin]], Zwitsers botanicus
* [[Anayama Nobukimi]], Japans samoerai
* [[Adriaen Anthonisz]], Noord-Nederlands ingenieur
* [[Joost Jansz. Bilhamer]], Noord-Nederlands bouwmeester
* [[Georg Braun]], Duits cartograaf
* [[El Greco]], Grieks-Spaans kunstschilder
* [[Johannes Leonardi]], Italiaans geestelijke
* [[Álvaro de Mendaña de Neira]], Spaans zeevaarder
* [[Bernardino de Mendoza]], Spaans militair
* [[Jean Morel (hugenoot)|Jean Morel]], Frans protestants martelaar
* [[Henri de Nédonchel]], Zuid-Nederlands edelman
* [[Guðbrandur Þorláksson]], IJslands geleerde
* [[Miguel Rangel]], Portugees prelaat
* [[Joost de Soete]], Nederlands edelman en legerleider
* [[Jakub Wujek]], Pools theoloog en bijbelvertaler
* [[Lucas Fruytiers]], Zuid-Nederlands filoloog (jaartal bij benadering)
* [[Jacob Simonsz de Rijk]], Nederlands handelaar en geuzenleider (jaartal bij benadering)
* [[Jane Seymour (1541-1561)|Jane Seymour]], Engels edelvrouw (jaartal bij benadering)


== Overleden ==
== Overleden ==
* [[6 januari]] - [[Jozef de Baenst (1485-1541)|Jozef de Baenst]] (~56), Zuid-Nederlands edelman en politicus
;januari
* c. [[14 januari|14]] - [[Lupus Hellinck]] (~47), [[Franco-Vlaamse School|Nederlands polyfonist]]
* januari - [[ ]], -Nederlands
* circa [[14 januari]] - [[Lupus Hellinck]] (~47), Zuid-Nederlands componist
;maart
* januari - [[Melchor Díaz]] (~40), Spaans ontdekkingsreiziger
* [[8 maart|8]] - [[Otto V van Waldeck-Eisenberg]] (~36), Duits graaf en geestelijke
* [[8 maart]] - [[Otto V van Waldeck-Eisenberg]] (~36), Duits edelman
;mei
* [[26 maart]] - [[Guy III de Baenst]] (~50), Zuid-Nederlands politicus
* [[28 mei|28]] - [[Margaretha Pole|Margaretha Plantagenet]] (69), gravin van [[Salisbury (Wiltshire)|Salisbury]]
* [[24 april]] - [[Celio Calcagnini]] (61), Italiaans wetenschapper
;juni
* [[26 juni|26]] - [[Francisco Pizarro]] (63), Spaans [[ontdekkingsreiziger]]
* [[ ]] - [[ ]] (),
* [[23 mei]] - [[Gendün Gyatso]] (65), dalai lama
* 23 mei - [[Urbanus Rhegius]] (~52), Duits theoloog
* [[27 mei]] - [[Margaret Pole]] (67), Engels edelvrouw
* [[26 juni]] - [[Francisco Pizarro]] (63), Spaans conquistador
* [[4 juli]] - [[Pedro de Alvarado]] (~55), Spaans conquistador
* [[18 augustus]] - [[Hendrik van Saksen (1473-1541)|Hendrik van Saksen]] (68), hertog van Saksen
* [[27 augustus]] - [[Dirk van Bronckhorst-Batenburg (1480-1541)|Dirk van Bronckhorst-Batenburg]] (~61), Noord-Nederlands edelman
* augustus - [[Wilhelm van Roggendorf]] (59), Oostenrijks legerleider
* [[24 september]] - [[Paracelsus]] (~47), Duits arts
* september - [[Gül Baba]], Ottomaans mysticus
* [[16 oktober]] - [[Jan Baptist van Tassis (1470-1541)|Jan Baptist van Tassis]] (~71), postmeester-generaal
* [[18 oktober]] - [[Margaretha Tudor]] (51), Engels prinses
* [[7 december]] - [[Karel I van Egmont]], Noord-Nederlands edelman
* [[10 december]] - [[Thomas Culpeper]] (~27), Engels hoveling
* [[15 december]] - [[Johanna van der Gheynst]] (~36), Zuid-Nederlands maitresse van Karel V
* [[David Cecil]], Engels hoveling
* [[Catharina de Chasseur]] (~51), Frans-Nederlands valsemuntster
* [[Johanna van Egmond]] (~43), Noord-Nederlands edelvrouw
* [[Anton van Glymes]] (~41), Zuid-Nederlands edelman
* [[Hojo Ujitsuna]] (~54), Japans daimyo
* [[Filips van Horne (1500-1541)|Filips van Horne]] (~41), Zuid-Nederlands edelman
* [[Lenaart Knoest]] (~56), Zuid-Nederlands schilder
* [[Mạc Thái Tổ]] (~58), keizer van Vietnam (1527-1529)
* [[Filips van de Palts (1498-1541)|Filips van de Palts]] (~43), Duits edelman
* [[Tashi Päljor]] (~43), Tibetaans geestelijk leider
* [[Frans de la Trémoille]] (~36), Frans edelman


{{Commonscat|1541}}
{{Commonscat|1541}}

Versie van 22 jun 2024 15:56

Ottomaans Beleg van Boeda
1541
Eeuwen: 15e eeuw · 16e eeuw · 17e eeuw
Decennia: 1530-1539 · 1540-1549 · 1550-1559
Jaren: << · < · 1540 · 1541 · 1542 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2294 MMCCXCIV
Armeense jaartelling: 990 – 991
ԹՎ ՋՂ – ՋՂԱ
Chinese jaartelling: 4237 – 4238
丁子 – 戊丑
Christelijke jaartelling: 1541 MDXLI
Ethiopische jaartelling: 1533 – 1534
Hebreeuwse jaartelling: 5301 – 5302
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 1596 – 1597
- Shaka Samvat 1463 – 1464
- Kali yuga 4642 – 4643
Iraanse jaartelling: 919 – 920
۹۱۹ – ۹۲۰
Islamitische jaartelling: 947 – 948
٩٤٨ – ٩٤٧
Maçonnieke jaartelling: 5540 – 5541
Juliaanse kalender van 1541

Het jaar 1541 is het 41e jaar in de 16e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

januari
februari
mei
juni
september
oktober
november
december
zonder datum

Literatuur

Beeldende kunst

Opvolging

Afbeeldingen

Geboren

Overleden

Zie de categorie 1541 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=1541&oldid=67709172"