Wikipedia

Ławrientij Beria: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Kariera: źródło podanych informacji.
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
 
(Nie pokazano 168 pośrednich wersji utworzonych przez 100 użytkowników)
Linia 1:
{{Polityk infobox
|polityk = Ławrientij Beria
|data urodzenia = [[29 marca]] [[1899]]
|miejsce urodzenia = Mercheuli
|data śmierci = [[23 grudnia]] [[1953]]
|miejsce śmierci = [[Moskwa]]
|grafika = [[Plik:MarshalBeria.jpg|200px|Ławrientij Beria w mundurze marszałka żandarmerii ZSRR]]
|funkcja = [[NKWD|Ludowy Komisarz Spraw Wewnętrznych ZSRR]]
|partia = [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego]]
|od = [[25 listopada]] [[1938]]
|do = [[23 grudnia]] [[1953]]
|2 funkcja = [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Wicepremier ZSRR]]
|2 partia = [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego]]
|2 od = [[luty]] [[1941]]
|2 do = [[23 grudnia]] [[1953]]
|odznaczenia = [[Plik:Order of Lenin ribbon bar.png|30px|Order Lenina]] [[Plik:Order of Red Banner ribbon bar.png|30px|Order Czerwonego Sztandaru]] [[Plik:Order redstar rib.png|30px|Order Czerwonej Gwiazdy]] [[Plik:Order suvorov1 rib.png|30px|Order Suworowa]] [[Plik:OrdenSuheBator.png|30px|Order Suche Batora]]
|commons = Category:Lavrentiy Beria
|quote = Ławrientij Beria
}}
[[Plik:Lavrenti Beria Stalins family.jpg|thumb|240px|Beria ze [[Swietłana Alliłujewa|Swietłaną Alliłujewą]], córką siedzącego z tyłu [[Józef Stalin|Stalina]]]]
'''Ławrientij Pawłowicz Beria''' ([[język rosyjski|ros.]] Лаврентий Павлович Берия‏, [[język gruziński|gruz.]] ლავრენტი პავლეს ძე ბერია ''Lawrenti Pawles dze Beria'', ur. [[29 marca]] [[1899]] roku w Mercheuli, zm. [[23 grudnia]] [[1953]] roku w [[Moskwa|Moskwie]]) – [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radziecki]], pochodzenia [[Gruzini|gruzińskiego]] działacz [[komunizm|komunistyczny]], szef [[NKWD]], który był w znacznym stopniu odpowiedzialny za [[Wielki terror (ZSRR)|"wielkie czystki"]] okresu [[stalinizm|stalinowskiego]]. Jeden z głównych wykonawców [[Zbrodnia komunistyczna|zbrodni stalinowskich]] i jeden z największych zbrodniarzy w historii, bezpośrednio odpowiedzialny za [[zbrodnia katyńska|mord polskich oficerów w Katyniu]]. Szczyt jego wpływów przypadał na okres [[II wojna światowa|drugiej wojny światowej]] i bezpośrednio po niej. Po śmierci [[Józef Stalin|Stalina]] został usunięty ze stanowiska i zgładzony przez jego następców.
 
== Kariera ==
Urodził się w [[język megrelski|megrelskiej]] rodzinie chłopskiej w miejscowości Mercheuli w [[Abchazja|Abchazji]]. Początkowo kształcił się w technikum w [[Suchumi]], potem
był na studiach inżynierskich w [[Baku]], gdzie w 1917 roku wstąpił do [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|partii bolszewickiej]].
 
W roku 1921 lub 1922 wstąpił do [[Czeka]], poprzedniczki [[NKWD]] i wkrótce został szefem [[OGPU]]. Jako rodak był wspierany przez [[Józef Stalin|Stalina]] w swojej karierze w partii komunistycznej i aparacie władzy [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Rosji Radzieckiej]]. [[Gruzja]] w tym okresie wahała się między tendencjami narodowymi i komunistycznymi. Beria w 1924 roku stłumił wystąpienia narodowe, po których jak się ocenia stracono około 5 tys. ludzi. W uznaniu za to został szefem tajnego politycznego wydziału [[OGPU]] obejmującego rejony zakaukaskie i wręczono mu order czerwonej gwiazdy. W roku 1926 został szefem zakaukaskiego OGPU, a także [[Gruzińska Socjalistyczna Republika Radziecka|I Sekretarzem Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Gruzji]], a w 1932 przywódcą organizacji partyjnej całego [[Kaukaz Południowy|Zakaukazia]]. Członkiem Komitetu Centralnego [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików)]] został na XVII Zjeździe WKP(b) w 1934.
 
W roku 1935 Beria stał się jednym z najbardziej zaufanych ludzi Stalina. Aby przypodobać się Stalinowi, zlecił kilku osobom przygotowanie zafałszowanej 206-stronicowej książki: ''Historia bolszewickich organizacji na Zakaukaziu'', która przedstawiała Stalina jako najważniejszą postać ruchu bolszewickiego na Zakaukaziu. Książkę ową Beria przedstawił Stalinowi, a następnie opublikował jako własną, co przyczyniło się do jeszcze większej przychylności i uznania ze strony Stalina, współautorzy natomiast zostali zamordowani.
 
Po zamordowaniu [[Siergiej Kirow|Kirowa]] w 1934 roku rozpoczęła się "[[Wielki terror (ZSRR)|wielka czystka]]". Na masową skalę rozpoczęto aresztowania wśród administracji państwowej i w Siłach Zbrojnych ZSRR, dziesiątki tysięcy ludzi zabito, a miliony więziono. Kiedy w [[1938]] roku Stalin stwierdził, że czystki mają negatywny wpływ na działanie struktur państwa i wojska, zaczęto stopniowo się z nich wycofywać. [[Nikołaj Jeżow|Nikołaja Jeżowa]] jako [[NKWD|Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych]] oskarżono o niesprawiedliwe aresztowania, odsunięto, aresztowano i zamordowano. Miejsce Jeżowa jako Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych ZSRR zajął Beria.
 
Zreorganizował Główny Urząd Obozów Pracy, tzw. [[Gułag]], poprzez dużo bardziej "racjonalne" wykorzystywanie przymusowej pracy więźniów dla wypełnienia sowieckich planów gospodarczych.
 
Ławrentij Beria nadzorował masowe [[deportacja (politologia)|deportacje]] narodów, w tym ponad miliona [[Polacy|Polaków]]. Bardzo wielu nie przeżyło wywózki, z terenów zaanektowanych przez [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] (1939–41). 8 września 1939 wydał rozkaz zawierający szczegółowy wykaz przygotowań niezbędnych do [[represje|represyjnych]] działań [[NKWD|Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych]] na ziemiach polskich, które miały zostać zajęte przez wojska sowieckie<ref>5 grudnia 1939 [[Rada Komisarzy Ludowych]], przyjęła uchwałę nr 1001-558 ss o wysiedleniu osadników z zachodnich obwodów Białoruskiej SSR i Ukraińskiej SRR. str. 36, "W rzeczywistości informacje o przebiegu deportacji napływały do sztabu na bieżąco, zwłaszcza że przed samym rozpoczęciem akcji Beria wydał polecenie przesyłania mu co dwie godziny, począwszy od godz. 18:00 10 lutego 1940 meldunków na temat toku operacji", str. 39 [w:] [[Stanisław Ciesielski (historyk)|Stanisław Ciesielski]], [[Grzegorz Hryciuk]], [[Aleksander Srebrakowski]].'' Masowe deportacje radzieckie w okresie II wojny światowej'' . 1994.</ref>. Rozkaz przewidywał m.in. rozstrzeliwanie bez sądu Polaków winnych "destabilizacji porządku" w różnych dziedzinach życia. 9 października 1939 nakazał wyłączenie z masy jeńców polskich oficerów, pracowników wywiadu, sądownictwa, policji państwowej i zgromadzenie ich w obozach w [[Kozielsk]]u, [[Ostaszków|Ostaszkowie]] i [[Starobielsk]]u. 5 marca 1940 przedstawił w Biurze Politycznym [[Komitet Centralny|KC]] [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|WKP(b)]] wniosek o rozstrzelanie wielotysięcznej grupy polskich funkcjonariuszy państwowych, zatwierdzony przez Stalina i resztę Biura Politycznego. Wniosek stał się podstawą zbrodni katyńskiej. Za jej przeprowadzenie 125 enkawudzistów, którzy bezpośrednio uczestniczyli w akcji eksterminacyjnej polskich oficerów, otrzymało z rozkazu Berii (26 października 1940) nagrody "z okazji rocznicy rewolucji październikowej"<ref>[[Nikita Pietrow]], ''Kto zabijał Polaków strzałem w tył głowy w Katyniu, Charkowie i Twerze'', [w:] [http://www.ipn.gov.pl/download.php?s=1&id=22403''Zeszyty Katyńskie'' (nr 24)], Warszawa 2009, str. 176</ref>. W okresie wojny odpowiedzialny wraz z marszałkiem Żukowem za masowe przesiedlenia ludności w głąb ZSRR<ref>"Rozkaz Komisariatu Spraw Wewnętrznych i Ludowego Komisariatu Obrony ZSRR nr 0078/42", podpisany w Moskwie 22 czerwca 1944 przez Berię i [[Gieorgij Żukow|Żukowa]] – o wysiedleniu "do poszczególnych krajów ZSRR wszystkich Ukraińców, którzy mieszkali pod okupacją niemiecką" ... „'''Rozkazuję''': ''1.)''' Wysiedlić do odległych rejonów ZSRR wszystkich Ukraińców mieszkających pod niemieckimi rządami okupacyjnymi. '''2.)''' Wysiedlenie dotyczy: w pierwszej kolejności Ukraińców, którzy pracowali i służyli Niemcom; w drugiej kolejności pozostałych Ukraińców, którzy znają warunki życiowe panujące podczas okupacji niemieckiej; wysiedlenie rozpocząć po tym, jak zostaną zebrane plony i przekazane na rzecz państwa na potrzeby Armii Czerwonej; wysiedlenie powinno się odbywać wyłącznie w nocy i niespodziewanie, żeby nikomu nie udało się ukryć i żeby nikt nie mógł się kontaktować z członkami rodziny, którzy są w Armii Czerwonej. '''3.)''' Nad czerwonoarmistami i dowódcami z okupowanych terenów ustalić nadzór: w specjalnych wydziałach każdemu z nich założyć akta; wszystkie listy sprawdzać, ale nie przez cenzurę, tylko przez wydział specjalny; wystosować jednego tajnego współpracownika na 5 dowódców i czerwonoarmistów. '''4.)''' Do walk z antyradzieckimi bandami przerzucić 12 i [[25 Dywizja NKWD|25 dywizję NKWD]]. Rozkaz ogłosić [[dowódca|dowódcom]] do dowódcy [[pułk]]u włącznie. Ludowy Komisarz Spraw Wewnętrznych ZSRR Beria Zastępca [[Ludowy Komisarz Obrony|Ludowego Komisarza Obrony ZSRR]] marszałek Związku Radzieckiego Żukow". [w:] [[Stanisław Ciesielski (historyk)|Stanisław Ciesielski]], [[Grzegorz Hryciuk]], [[Aleksander Srebrakowski]]. ''Masowe deportacje radzieckie w okresie II wojny światowej''. Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego i Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, 1994; [[Mikołaj Siwicki]] ''Dzieje konfliktów polsko-ukraińskich''. 1992. str. 17 i 331.</ref>.
 
W latach 1941–1953 Beria zajmował stanowisko [[wicepremier]]a. Pod koniec 1944 roku Beria stanął na czele sowieckiego programu budowy arsenału atomowego i [[tokamak]]a. Integralną częścią prac było zorganizowanie siatki szpiegów i wykradzenie tajemnic atomowych [[Stany Zjednoczone|USA]].
 
Po wojnie w roku 1945 Ławrientij Beria został awansowany na marszałka ZSRR, a w roku 1946 został członkiem Biura Politycznego WKP(b). Po śmierci Stalina wydawał się być najpoważniejszym kandydatem na jego następcę. Ku ogólnemu zdumieniu w okresie od marca do czerwca 1953, kiedy sprawował faktyczną pełnię władzy, nakazał wypuścić z obozów ogromną liczbę przetrzymywanych tam więźniów politycznych, a także sugerował zliberalizowanie stosunków z krajami satelickimi. W zakresie polityki międzynarodowej wysunął nawet projekt zgody na zjednoczenie państw niemieckich i wycofanie się ZSRR z tego kraju (pod warunkiem neutralności i demilitaryzacji) w zamian za rekompensatę do budżetu radzieckiego w wysokości 100 milionów dolarów<ref>[[Rudolf Pichoja]], ''Historia władzy w Związku Radzieckim 1945-1991'', Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 106-116.</ref>. Sprzeciwiali się temu pozostali radzieccy przywódcy (przede wszystkim [[Gieorgij Malenkow|Malenkow]]) oraz władze [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]] na czele z [[Walter Ulbricht|Walterem Ulbrichtem]]. Przyczyną tych ruchów mogła być znajomość prawdziwej, niekorzystnej kondycji społeczno-ekonomicznej państwa, którą dawała mu wiedza zdobyta przez lata sprawowania funkcji szefa NKWD. M.in. rabunkowa gospodarka ostatnich lat i uwięzienie znaczącej części populacji sprawiły, że w kraju zaczęło brakować siły roboczej. Zainicjował rehabilitację ofiar stalinowskich czystek, zaczynając jednak od tych spraw, w które zamieszani byli jego żyjący konkurenci polityczni.
 
Posunięcia te stały się bezpośrednią przyczyną jego obalenia przez działających wspólnie [[Nikita Chruszczow|Chruszczowa]], [[Gieorgij Malenkow|Malenkowa]] i [[Wiaczesław Mołotow|Mołotowa]].
 
Ostatnim przejawem aktywności politycznej Berii była jego wizyta w czerwcu 1953 w [[Berlin]]ie, gdzie osobiście nadzorował akcję pacyfikacyjną [[Czerwiec 1953 - powstanie robotnicze|masowych protestów w NRD]].
 
== Śmierć Berii ==
Do zawiązania spisku przeciwko Berii wykorzystano jego nieobecność w kraju. Berię postanowiono uznać za ukrytego agenta imperializmu, a pretekstem miała być jego obecność w NRD w trakcie rozruchów, które nazwano później puczem inspirowanym przez USA. Niedługo po powrocie do Moskwy, 26 czerwca 1953 r., Beria został aresztowany – najprawdopodobniej podczas posiedzenia prezydium rządu, choć inne wersje mówią też o posiedzeniu Biura Politycznego.
 
Istnieje kilka wzajemnie sprzecznych wersji dotyczących śmierci Berii{{Fakt|data=2010-03}}. Wydaje się, że ze względu na zniszczenie odpowiednich dokumentów oraz bardzo fragmentaryczne i niekiedy wzajemnie sprzeczne relacje uczestników tych wydarzeń problem nie zostanie nigdy w pełni wyjaśniony. Mimo istnienia dużych rozbieżności w tej materii nie ulega wątpliwości, że była to śmierć gwałtowna, zadana z rozkazu jego partyjnych towarzyszy, a może nawet nastąpiła w wyniku ich bezpośredniego działania.
 
Według jednej z wersji śmierci, podanej w oficjalnym komunikacie, Berii zarzucono [[szpieg]]ostwo na rzecz obcych mocarstw i próbę obalenia ustroju komunistycznego. Po krótkim procesie został skazany na śmierć. Według późniejszych relacji [[Kirył Moskalenko|Moskalenki]], po ogłoszeniu wyroku, Beria miał na kolanach błagać o litość, jednak wyrok na nim i jego ludziach wykonano bezzwłocznie.
 
Według innej wersji Beria został podstępnie zaaresztowany podczas posiedzenia Biura Politycznego KPZR na skutek wniosku Chruszczowa, popartego natychmiast przez pozostałych członków Biura. Na zakończenie mowy oskarżycielskiej, stanowiącej dla Berii całkowite zaskoczenie, Chruszczow miał wówczas powiedzieć: "Marszałku [[Gieorgij Żukow|Żukow]]! Aresztujcie zdrajcę i wroga ludu, Ławrentija Berię". Berię miano wówczas udusić, a zwłoki wynieść zawinięte w dywan, aby nie wzbudzić podejrzeń licznych agentów podległego Berii NKWD, przebywających w bezpośrednim sąsiedztwie sali, w której odbywało się posiedzenie Politbiura.
 
Według jeszcze innej, spektakularnej, lecz mało prawdopodobnej wersji zdarzeń, wkrótce po rozpoczęciu posiedzenia Biura Politycznego KPZR miano zatrzasnąć od wewnątrz drzwi wychodzące z sali obrad. Członkowie Politbiura znienacka chwycili wówczas Berię za ręce i nogi, a [[Nikita Chruszczow]] za gardło. Miał on w ten sposób udusić Berię osobiście{{Fakt|data=2010-03}}.
 
W roku 1998 angielski dziennik "Times" dotarł do 83-letniego emeryta wojskowego z [[Moskwa|Moskwy]] Michaiła Chiżniaka-Guriewicza, który był głównym dozorcą pilnującym Berii. Chiżniak-Gurewicz miał rozkaz bezwłocznego uśmiercenia więźnia w razie ewentualnej próby szturmu na miejsce jego przetrzymywania − podziemny bunkier przy ulicy Osipienki w Moskwie. Skazanego Berię po wyroku Sadu Najwyższego ZSRR zastrzelił osobiście generał Paweł Baticki, po czym strzały "kontrolne" oddało wszystkich pięciu oficerów plutonu egzekucyjnego, łącznie z Chiżniakiem-Gurewiczem, któremu nakazano przewiezienie zwłok i ich spalenie w krematorium, a następnie rozpylenie prochów za pomocą specjalnie dostarczonego w tym celu potężnego wentylatora<ref>[http://dokopost.ru/79/1 ''По следам сенсации: Призраки Берии''].</ref>.
 
== Czy Beria zgładził Stalina? ==
Wokół działalności Berii powstało szereg hipotez, legend i niepotwierdzonych tez. Niektóre z nich wydają się jednak dość prawdopodobne.
 
Jedna z takich hipotez głosi, że Beria był inicjatorem i przywódcą udanego spisku na życie [[Józef Stalin|Stalina]]. W skład spiskowców wchodzić mieli jeszcze: [[Nikita Chruszczow]], [[Gieorgij Malenkow|Malenkow]] i [[Nikołaj Bułganin|Bułganin]]. Stalina miano zamordować za pomocą trucizny podanej w zastrzyku przez jedną z lekarek. Choć oficjalną przyczyną śmierci zbrodniczego dyktatora Rosji Sowieckiej miał być wylew krwi do mózgu, wiadomo, że przed śmiercią wymiotował on krwią, co potwierdza hipotezę mówiącą o celowym uśmierceniu za pomocą trucizny<ref>Literatura: [[Abdurachman Awtorchanow]]: "Zagadka śmierci Stalina. Spisek Berii".</ref>.
 
Postać Berii stała się po jego śmierci etatowym czarnym charakterem propagandy czasów Chruszczowa. Nowy Pierwszy Sekretarz chciał w ten sposób w dużej mierze zatuszować własne niechlubne dokonania i zbrodnie z lat 20. i 30., obarczając Berię i Stalina całą winą za zbudowanie radzieckiego totalitaryzmu.
 
== Wykorzystywanie pozycji szefa NKWD ==
Beria wykorzystywał swoją pozycję do zaspokajania własnych potrzeb [[seks]]ualnych. Szef jego osobistej ochrony płk. Nadoraja i adiutant, płk. Sarkisow zatrzymywali na ulicach Moskwy młode kobiety, które go zainteresowały i sprowadzali je do jego domu<ref>[[Dmitrij Wołkogonow]], ''Stalin. Wirtuoz kłamstwa, dyktator myśli'', Warszawa 2006, s. 399</ref>, gdzie były gwałcone. Wszelkie oznaki oporu uciszano groźbami represji, również wobec rodziny. Stalin nie mógł nie zdawać sobie sprawy z przestępstw seksualnych dokonywanych przez najbliższego współpracownika.
 
== Odznaczenia ==
* Tytuł [[Bohater Pracy Socjalistycznej|Bohatera Pracy Socjalistycznej]]<ref name="ordery">[http://www.knowbysight.info/BBB/00590.asp ''Берия Лаврентий Павлович''] {{lang|ru}} knowbysight.info [dostęp 2011-08-17]</ref>
* [[Order Lenina]] (pięciokrotnie)
* [[Order Czerwonego Sztandaru]] (dwukrotnie)
* [[Order Suworowa]] I Klasy<ref name="ordery"/>
* [[Nagroda Stalinowska]] 1 Stopnia<ref name="ordery"/>
* [[Order Suche Batora]] (Mongolia)
* Order Czerwonego Sztandaru (Mongolia)
Linia 80 ⟶ 87:
* Wojenny Order Czerwonego Sztandaru Gruzińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej
* Order Czerwonego Sztandaru Pracy Gruzińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej
* Medal "Sierp i Młot"
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* Władimir Abarinow, ''Oprawcy z Katynia'', Kraków 2007. ISBN 9788324007929
* Sergo Beria, ''Beria mój ojciec'', Warszawa 2001. ISBN 83-85852-56-5
* Н. В. Петров, К. В. Скоркин, ''[http://www.memo.ru/history/nkvd/kto/index.htm Кто руководил НКВД 1934–1941]'', Москва 1999. ISBN 5-7870-0032-3
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.memo.ru/HISTORY/nkvd/kto/biogr/gb42.htm Biografia na stronie rosyjskiego Stowarzyszenia "Memoriał"] {{lang|ru}}
 
{{DEFAULTSORT:Beria, Ławrientij}}
[[Kategoria:Deputowani do Rady Najwyższej ZSRR]]
[[Kategoria:Gruzińscy funkcjonariusze rosyjskich i radzieckich służb specjalnych]]
[[Kategoria:Generałowie bezpieczeństwa państwowego ZSRR]]
[[Kategoria:Gruzińscy politycy]]
[[Kategoria:Marszałkowie ZSRR]]
[[Kategoria:Funkcjonariusze Czeki]]
[[Kategoria:Funkcjonariusze NKWD]]
[[Kategoria:Wykonawcy zbrodni katyńskiej]]
[[Kategoria:Bohaterowie Pracy Socjalistycznej]]
Linia 106 ⟶ 131:
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Suworowa]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Suche Batora]]
[[Kategoria:Osoby skazane na karę śmierci]]
[[Kategoria:Politycy KPZR]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1899]]
[[Kategoria:Więźniowie Łubianki]]
[[Kategoria:Zmarli w 1953]]
 
{{link FA|he}}
 
[[ar:لافرينتي بيريا]]
[[az:Lavrenti Beriya]]
[[be:Лаўрэнцій Паўлавіч Берыя]]
[[be-x-old:Лаўрэнці Берыя]]
[[bg:Лаврентий Берия]]
[[ca:Lavrenti Bèria]]
[[cv:Берия Лаврентий Павлович]]
[[cs:Lavrentij Pavlovič Berija]]
[[da:Lavrentij Pavlovitj Berija]]
[[de:Lawrenti Beria]]
[[et:Lavrenti Beria]]
[[el:Λαβρέντι Μπέρια]]
[[en:Lavrentiy Beria]]
[[es:Lavrenti Beria]]
[[eo:Lavrentij Berija]]
[[fr:Lavrenti Beria]]
[[ko:라브렌티 베리야]]
[[it:Lavrentij Pavlovič Berija]]
[[he:לברנטי בריה]]
[[ka:ლავრენტი ბერია]]
[[la:Laurentius Beria]]
[[lv:Lavrentijs Berija]]
[[lt:Lavrentijus Berija]]
[[hu:Lavrentyij Pavlovics Berija]]
[[mk:Лаврентиј Берија]]
[[xmf:ლავრენტი ბერია]]
[[nl:Lavrenti Beria]]
[[ja:ラヴレンチー・ベリヤ]]
[[no:Lavrentij Berija]]
[[pt:Lavrentiy Beria]]
[[ro:Lavrenti Pavlovici Beria]]
[[ru:Берия, Лаврентий Павлович]]
[[sq:Lavrentij Beria]]
[[simple:Lavrentiy Beria]]
[[sk:Lavrentij Pavlovič Berija]]
[[sr:Лаврентиј Берија]]
[[fi:Lavrenti Berija]]
[[sv:Lavrentij Berija]]
[[tr:Lavrenti Beriya]]
[[uk:Берія Лаврентій Павлович]]
[[vi:Lavrentiy Pavlovich Beriya]]
[[bat-smg:Lavrentėjos Berėjė]]
[[zh:拉夫连季·帕夫洛维奇·贝利亚]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Ławrientij_Beria”