Diaulos (gr. δίαυλος) – dyscyplina sportowa uprawiana w starożytnej Grecji, bieg rozgrywany na dystansie dwóch stadionów – „bieg tam i z powrotem”. Po raz pierwszy wprowadzony do programu XIV igrzysk olimpijskich w 724 p.n.e. Pierwszym zwycięzcą był Hypenos z Elidy.

Trzej biegacze, strona B amfory panatenajskiej, styl czarnofigurowy, ok. 333–332 p.n.e., British Museum

Jeden z czterech biegów rozgrywanych w starożytnej Grecji – obok biegu długodystansowego dolichos, biegu w zbroi – hopliodromos i sprintu – stadion[1].

Rozgrywano tylko jeden bieg z jednoczesnym udziałem do 20 zawodników – w Olimpii odkryto 20 miejsc startowych[2]. Podczas igrzysk olimpijskich, nemejskich i istmijskich w biegu brali udział wyłącznie mężczyźni[3]. Podczas igrzysk pytyjskich w biegu uczestniczyć mogli również chłopcy (gr. παῖς)[3]. Biegacze uprawiający diaulos musieli być bardziej wytrzymali niż sprinterzy, ale lżejsi niż hoplici biegający ten sam dystans w zbroi[3]. Ich technika biegu różniła się od techniki sprinterów tym, że podczas biegu nie wspomagali się w tym samym stopniu ruchami ramion[4].

Zawodnik startował z kamiennej belki i po przebiegnięciu jednego stadionu zawracał za pachołkiem (gr. καμπτήρ) i biegł z powrotem[3] – „bieg tam i z powrotem”[1]. W Olimpii znaleziono jedno centralne miejsce na umieszczenie pachołka, co sugerowałoby, że wszyscy zawodnicy biegli do jednego pachołka[2]. Natomiast inskrypcja odnaleziona w Delfach mówi o 36 pachołkach[1], co sugerowałoby, że każdy zawodnik biegł do swojego[4]. Również znaleziska archeologiczne w Nemei przemawiają za tezą o wielu indywidualnych pachołkach[1].

Długość biegu była zależna od lokalizacji stadionu na którym się odbywał – stadion był równy 600 stopom, ale długość stopy była różna w różnych regionach Grecji[5]:

Historia

edytuj

Konkurencja ta została wprowadzona po raz pierwszy do programu XIV igrzysk olimpijskich w 724 p.n.e.[3] Pierwszym zwycięzcą był Hypenos z Elidy[3].

Lista zwycięzców

edytuj

Poniższa lista została stworzona na podstawie informacji w banku danych igrzysk olimpijskich Fundacji Świata Helleńskiego (gr. Ίδρυµα Μείζονος Ελληνισµού, (ΙΜΕ), ang. Foundation of the Hellenic World, (FHW))[6]:

Igrzyska Rok Zwycięzca Miejsce
pochodzenia
14. 724 p.n.e. Hypenos z Elidy Pisa
22. 692 p.n.e. Pantakles Ateny
29. 664 p.n.e. Chionis Sparta
30. 660 p.n.e. Chionis Sparta
31. 656 p.n.e. Chionis Sparta
35. 640 p.n.e. Kylon Ateny
65. 520 p.n.e. Anochos Taras
67. 512 p.n.e. Fanas Pellene
69. 504 p.n.e. Tessalos Korynt
73. 488 p.n.e. Astylos Kroton
74. 484 p.n.e. Astylos Kroton
75. 480 p.n.e. Astylos Syrakuzy
76. 476 p.n.e. Dandes Argos
77. 472 p.n.e. [...]ges Epidauros
78. 468 p.n.e. Parmenides Paestum
96. 396 p.n.e. Krokenas Larissa
119. 304 p.n.e. Nikandros Elida
120. 300 p.n.e. Nikandros Elida
121. 296 p.n.e. Apollonios Aleksandria
129. 264 p.n.e. Filinos Kos
130. 260 p.n.e. Filinos Kos
131. 256 p.n.e. Filinos Kos
143. 208 p.n.e. nieznany Argos
144. 204 p.n.e. nieznany Argos
145. 200 p.n.e. nieznany Argos
146. 196 p.n.e. nieznany Argos
154. 164 p.n.e. Leonidas Rodos
155. 160 p.n.e. Leonidas Rodos
156. 156 p.n.e. Leonidas Rodos
157. 152 p.n.e. Leonidas Rodos
170. 100 p.n.e. Nikokles Akriaj
177. 72 p.n.e. Hekatomnos Milet
190. 20 p.n.e. nieznany Milet
212. 69 n.e. Polites Karia
215. 81 n.e. Hermogenes Ksantos
216. 85 n.e. Hermogenes Ksantos
217. 89 n.e. Hermogenes Ksantos
229. 137 n.e. Aelius Granianos Sikion
233. 153 n.e. Demetrios Kios

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Waldo E. Sweet: Sport and Recreation in Ancient Greece: A Sourcebook with Translations. Oxford University Press, 1987, s. 30. ISBN 978-0-19-536483-5. [dostęp 2016-08-08].
  2. a b E. Norman Gardiner: Athletics in the Ancient World. Courier Corporation, 2012, s. 136. ISBN 978-0-486-14745-1. [dostęp 2016-08-08].
  3. a b c d e f Mark Golden: Sport in the Ancient World from A to Z. Routledge, 2004, s. 51. ISBN 978-1-134-53596-5. [dostęp 2016-08-08].
  4. a b E. Norman Gardiner: Athletics in the Ancient World. Courier Corporation, 2012, s. 137. ISBN 978-0-486-14745-1. [dostęp 2016-08-08].
  5. a b c d Waldo E. Sweet: Sport and Recreation in Ancient Greece: A Sourcebook with Translations. Oxford University Press, 1987, s. 27. ISBN 978-0-19-536483-5. [dostęp 2016-08-08].
  6. Foundation of the Hellenic World (FHW): Olympic Games Database. [dostęp 2016-08-08]. (ang.).

Bibliografia

edytuj