Emil Jannings

aktor niemiecki (1884-1950)

Emil Jannings, właśc. Theodor Friedrich Emil Janenz (ur. 23 lipca 1884 w Rorschach, zm. 2 stycznia 1950 w Strobl[2][3]) – niemiecki aktor teatralny i filmowy, jedna z największych gwiazd kina niemieckiego. Jako pierwszy w historii odebrał statuetkę Oscara dla najlepszego aktora (1927/1928) za role w filmach Niepotrzebny człowiek (1927 r.) i Ostatni rozkaz (1928 r.).

Emil Jannings
Ilustracja
Emil Jannings (ok. 1926)
Imię i nazwisko

Theodor Friedrich Emil Janenz

Data i miejsce urodzenia

23 lipca 1884
Rorschach

Data i miejsce śmierci

2 stycznia 1950
Strobl

Zawód

aktor

Współmałżonek

1.Lucie Höflich (przed 1919 r., bezdzietnie, rozwód)
2.Hanna Ralph (1919-1921, 1 dziecko, rozwód)
3.Gussy Holl (1923-1950, 1 dziecko, jego śmierć)[1]

Lata aktywności

1914–1945

podpis

Życiorys

edytuj

Urodził się w szwajcarskim Rorschach; jego matka Margarethe była Niemką, a ojciec Emil Janenz – Amerykaninem. Karierę rozpoczynał jako aktor teatralny, na ekranie debiutował w 1914 r. Występował w kilkudziesięciu produkcjach niemieckich kina niemego, m.in. w filmach Ernsta Lubitscha. Przejściowo działał też w Hollywood, gdzie nakręcił kilka filmów w latach 1927–1929. Upowszechnienie filmu dźwiękowego zmusiło go (ze względu na niemiecki akcent) do powrotu do Europy. Wraz z Marleną Dietrich zagrał w filmie Błękitny anioł, filmowanym równocześnie w wersji angielsko- i niemieckojęzycznej. Uczestniczył w kilku pronazistowskich produkcjach, zyskując m.in. sympatię Josepha Goebbelsa. Związki z hitleryzmem przyczyniły się jednak do przedwczesnego zakończenia jego kariery – po wojnie ukarano go zakazem występowania w filmach. Resztę życia spędził w swym gospodarstwie w Austrii, gdzie zmarł 2 stycznia 1950 z powodu nowotworu wątroby.

Filmografia

edytuj
 
Z ministrem J. Goebbelsem (1938 r.)

Wybrane filmy fabularne długo- i krótkometrażowe, w których występował Emil Jannings[4]

  • 1914: Im Schützengraben
  • 1916
Pani Ewa/Arme Eva – jako mąż, fabrykant
Der Morphinist
Aus Mangel an Beweisen – jako dr Langer
Passionels Tagebuch
Im Angesicht des Toten – jako Paul Werner
Die Bettlerin von St. Marien – jako baron Gelsburg
Das Leben ein Traum – jako kusiciel
  • 1917
Pawilon X cytadeli
Unheilbar
Stein unter Steinen (krótkometrażowy) – jako Göttlingk, czarny charakter
Die Ehe der Luise Rohrbach – jako Wilhelm Rohrbach
Nächte des Grauens
Hoheit Radieschen (krótkometrażowy)
Wenn vier dasselbe tun (krótkometrażowy) – jako Segetoff
Gesühnte Schuld (krótkometrażowy) – jako Harold Hilbrich
Der Ring der Giuditta Foscari
Das fidele Gefängnis – jako Quabbe, der Gaoler
Frau Eva
Lulu – jako Alfredo, klaun
Die Seeschlacht
Das Geschäft – jako S. H. Haßler
  • 1918
Oczy mumii Ma – jako Arab Radu
Nach zwanzig Jahren (krótkometrażowy) – jako Horst Lundin/"Korn"
Keimendes Leben, Teil 1 – jako James Fraenkel, makler giełdowy/John Smith, amerykański inżynier
Fuhrmann Henschel
  • 1919
Der Mann der Tat – jako Jan Miller
Die Tochter des Mehemed – jako Vaco Juan Riberda, właściciel fabryki
Vendetta - Zemsta krwi – jako Tomasso
Madame DuBarry – jako król Ludwik XV
Rose Bernd – jako Arthur Streckmann
Keimendes Leben, Teil 2 – jako James Fraenkel, makler giełdowy/John Smith, amerykański inżynier
  • 1920
Córki Kohlhiesela – jako Peter Xaver
Das große Licht – jako Lorenz Ferleitner
Algol – Tragödie der Macht – jako Robert Herne
Der Schädel der Pharaonentochter – jako egipski faraon Osorcon
Anna Boleyn – jako król Henryk VIII
Colombine – jako Carlo
  • 1921
Bracia Karamazow – jako Dymitr Karamazow
Der Stier von Olivera – jako gen. François Guillaume
Danton – jako Danton
Der Schwur des Peter Hergatz
Die Ratten – jako Bruno
  • 1922
Otello – jako Otello
Piotr Wielki – jako car Piotr
Żona faraona – jako egipski faraon Amenes
  • 1923
Tragödie der Liebe – jako Ombrade
Die Gräfin von Paris – jako Ombrade
Alles für Geld – jako S. I. Rupp
  • 1924
Quo vadis? – jako Neron
Portier z hotelu Atlantic – jako portier hotelowy
Gabinet figur woskowych – jako Harun al Raschid
Nju – Eine unverstandene Frau – jako mąż
  • 1925
Varieté – jako Huller, szef
Świętoszek – jako Tartüff
  • 1926
Faust – jako Mefistofeles
Liebe macht blind – jako on sam
  • 1927: Niepotrzebny człowiek – jako August Schiller
  • 1928
Ostatni rozkaz – jako gen. Dołgorucki/wlk. ks. Sergiusz Aleksander
Ulica grzechu – jako Basher Bill
Patriota – jako car Paweł I
Sins of the Fathers – jako Wilhelm Spengler
  • 1929
Betrayal – jako Poldi Moser
Du sollst nicht töten – jako Harold Hilbrich
  • 1930
Błękitny anioł – jako prof. Immanuel Rath
Liebling der Götter – jako Albert Winkelmann
  • 1932: Burza – jako Gustav Bumke
  • 1933
Przygody króla Pausole/The Merry Monarch – jako król Pausole
365 żon króla Pausole – jako król Pausole
  • 1934: Czarny wieloryb – jako Peter Petersen
  • 1935: Stary i młody król – jako król Fryderyk Wilhelm I
  • 1936: Traumulus – jako dyrektor, prof. Niemeyer
  • 1937
Władca – jako Matthias Clausen
Der zerbrochene Krug – jako Adam/Dorfrichter
  • 1939
Robert Koch – jako dr Robert Koch
Der Trichter. (Nr. III) – film krótkometrażowy
Der letzte Appell
  • 1941: Wujaszek Krüger – jako Paul Krüger
  • 1942: Dymisja – jako kanclerz Bismarck
  • 1943: Altes Herz wird wieder jung – jako Friedrich Wilhelm Hoffmann, dyrektor fabryki
  • 1945: Gdzie jest pan Belling? [nieukończony] – jako Eberhard Belling, prezes firmy

Nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Emil Jannings [online], IMDb [dostęp 2020-04-05].
  2. Emil Jannings. filmportal.de. [dostęp 2024-01-04]. (niem.).
  3. Emil Jannings. munzinger.de. [dostęp 2024-01-04]. (niem.).
  4. Emil Jannings [online], IMDb [dostęp 2020-04-05].

Linki zewnętrzne

edytuj