Heterozja (gr. hetérōsis – przekształcenie[1]), wigor mieszańców[2], bujność mieszańców[3] – zjawisko polegające na zwiększeniu wartości fenotypowej cech ilościowych pierwszego pokolenia mieszańców (F1) w odniesieniu do homozygotycznych rodziców.

Heterozja jest fenotypowym skutkiem współdziałania genów u heterozygot[3]. Heterozja dotyczy głównie cech związanych z rozrodem[4] oraz szybkości rozwoju osobniczego (wzrost i masa ciała), a także większej odporności[3] na choroby i zdolności przystosowawczych do niekorzystnych czynników środowiskowych.

Zjawisko wykorzystywane jest również w hodowli roślin[4][2] (np. nasiona odmian oznaczanych symbolem "F1").

W drugim pokoleniu uzyskanym z kojarzenia osobników pierwszego pokolenia efekt heterozji maleje wskutek zaniku korzystnego współdziałania genów allelicznych i nieallelicznych. Efekt heterozji jest zjawiskiem przeciwstawnym depresji inbredowej.

Przypisy

edytuj
  1. Słownik wyrazów obcych Władysława Kopalińskiego
  2. a b Heterozja. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2011-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-12)].
  3. a b c Marzena Popielarska-Konieczna: Słownik szkolny : biologia. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2003, s. 67. ISBN 83-7389-096-3.
  4. a b Biologia : słownik encyklopedyczny. Warszawa: Wydawnictwo Europa, 2001, s. 106. ISBN 83-87977-73-X.

Bibliografia

edytuj
  • Mały słownik biologiczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972.
  • Słownik wyrazów obcych PWN.. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993. ISBN 83-01-08730-7.