Jon Voight

amerykański aktor

Jon Voight, właśc. Jonathan Vincent Voight[1][2] (ur. 29 grudnia 1938[3] w Yonkers) – amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy.

Jon Voight
Ilustracja
Jon Voight (2011)
Imię i nazwisko

Jonathan Vincent Voight

Data i miejsce urodzenia

29 grudnia 1938
Yonkers

Zawód

aktor, reżyser, producent filmowy, scenarzysta

Współmałżonek

Lauri Peters (1962–1967; rozwód)
Marcheline Bertrand (1971–1978; rozwód)

Lata aktywności

od 1963

Odznaczenia
Narodowy Medal Sztuki (USA)

Laureat Oscara, festiwalu w Cannes, Złotego Globu, a także nagrody krytyków filmowych w Los Angeles i Nowym Jorku za rolę w filmie Powrót do domu (1978), nominowany do Oscara, laureat Złotego Globu i BAFTA za występ w filmie Nocny kowboj (1969)[4].

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj

Urodził się w Yonkers w stanie Nowy Jork[5] w rodzinie rzymskokatolickiej jako syn Barbary (z domu Kamp; 1910–1995), z pochodzenia Niemki, i golfisty Elmera Voighta (z domu Voytka; 1909–1973), który był z pochodzenia Słowakiem[6]. W 1956 ukończył Archbishop Stepinac High School w White Plains, a w 1960 został absolwentem The Catholic University of America[7]. Dorastał z dwoma braćmi, Barrym (ur. 1937), wulkanologiem na Pennsylvania State University, i Jamesem Wesleyem (ur. 21 marca 1940), piosenkarzem i współautorem m.in. przebojów „Wild Thing” i „Angel of the Morning”[5]. Ich dziadek i babka ze strony ojca byli imigrantami ze Słowacji, a dziadek i babka ze strony matki byli imigrantami niemieckimi[8].

Po ukończeniu studiów przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie rozpoczął karierę aktorską. W 1960 studiował aktorstwo w Neighborhood Playhouse, a jego mentorem był Sanford Meisner.

Kariera

edytuj

Pojawił się gościnnie w serialach ABC Naked City (1963), CBS The Defenders (1963) i Gunsmoke (1966-69). W styczniu 1965 wystąpił na scenie Off-Broadwayu jako Rodolfo w sztuce Arthura Millera Widok z mostu (A View from the Bridge). W 1966 spędził sezon w California National Shakespeare Festival. W następnym roku zdobył Theatre World Award za rolę w spektaklu That Summer, That Fall i grał tytułową rolę w komedii fantasy Philipa Kaufmana Nieustraszony Frank (Fearless Frank, 1967). Za kreację hustlera Joego Bucka w dramacie Johna Schlesingera Nocny kowboj (Midnight Cowboy, 1969) u boku Dustina Hoffmana zdobył nominację do Oscara, a także otrzymał nagrodę Złotego Globu i BAFTA. Film zapewnił mu międzynarodową rozpoznawalność[9]. W 1970 odrzucił główną rolę w filmie Love Story[10].

W 1978 został laureatem Oscara za kreację Luke’a Martina, poruszającego się na wózku inwalidzkim weterana wojny wietnamskiej w filmie Powrót do domu (Coming Home)[9][11].

W melodramacie Franco Zeffirelli'ego Mistrz (The Champ, 1979) wcielił się w postać Billy’ego Flynna, byłego mistrza bokserskiego, który zakończył karierę. Zdobył uznanie krytyków za rolę bezwzględnego rabusia bankowego Oscara 'Manny’ego' Manheima w dramacie sensacyjno-przygodowym Andrieja Konczałowskiego Uciekający pociąg (Runaway Train, 1985). Kolejną nominaację do Złotego Globu zdobył jako John Wright w dramacie Johna Singletona Rosewood w ogniu (Rosewood, 1997). Był Noem w biblijnym filmie telewizyjnym Johna Irvina Arka Noego (1999).

Grał także w filmach biograficznych: Ali (2001) jako Howard Cosell, Powstaniu (Uprising, 2001) Jona Avneta jako nazistowski oficer Jürgen Stroop i miniserialu telewizyjnym Jan Paweł II (Pope John Paul II, 2005) jako papież Jan Paweł II.

W 2013 wygrał Złoty Glob i był dwukrotnie nominowany do nagrody Emmy (w 2013 i 2015 roku) za rolę drugoplanową w serialu Ray Donovan.

Życie prywatne

edytuj

Był dwukrotnie żonaty. 30 kwietnia 1962 poślubił aktorkę Lauri Peters, z którą rozwiódł się w 1967. 12 grudnia 1971 ożenił się z aktorką i modelką Marcheline Bertrand, z którą ma dwoje dzieci: syna Jamesa Havena (ur. 11 maja 1973) i córkę Angelinę Jolie (ur. 4 czerwca 1975)[12]. Po separacji z żoną w 1976 związał się z aktorką Stacey Pickern[12].

Filmografia

edytuj

Scenarzysta

edytuj

Reżyser

edytuj

Obsada aktorska

edytuj

Występy gościnne

edytuj
  • 1955-1975: Gunsmoke jako Tetter Karlgren
  • 1964-1967: Twelve O'Clock High jako kapitan Holtke
  • 1967: Coronet Blue jako Peter Wicklow
  • 1967-1969: N.Y.P.D.

Nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Jon Voight – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2016-11-27].
  2. Jon Voight. AlloCiné. [dostęp 2016-11-27]. (fr.).
  3. Jon Voight. MYmovies. [dostęp 2016-11-27]. (wł.).
  4. Jon Voight News, Pictures, and Videos. TMZ.com. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
  5. a b Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 10. ISBN 978-83-7778-331-3.
  6. Jon Voight Biography (1938-). Film Reference. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
  7. Jon Voight – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-11-27]. (rum.).
  8. Jon Voight. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
  9. a b Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 11. ISBN 978-83-7778-331-3.
  10. Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 14. ISBN 978-83-7778-331-3.
  11. Jon Voight (29 de Dezembro de 1938). Filmow. [dostęp 2016-11-27]. (port.).
  12. a b Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 8. ISBN 978-83-7778-331-3.

Linki zewnętrzne

edytuj