Marek Biernacki

polski polityk

Marek Biernacki (ur. 28 kwietnia 1959 w Sopocie[1]) – polski polityk i prawnik, działacz opozycji w okresie PRL, poseł na Sejm III, V, VI, VII, VIII, IX i X kadencji, w latach 1999–2001 minister spraw wewnętrznych i administracji, w latach 2013–2014 minister sprawiedliwości, w 2015 sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz koordynator ds. służb specjalnych.

Marek Biernacki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 kwietnia 1959
Sopot

Minister spraw wewnętrznych i administracji
Okres

od 7 października 1999
do 19 października 2001

Przynależność polityczna

Ruch Społeczny AWS

Poprzednik

Janusz Pałubicki (p.o.)

Następca

Krzysztof Janik

Minister sprawiedliwości
Okres

od 6 maja 2013
do 22 września 2014

Przynależność polityczna

Platforma Obywatelska

Poprzednik

Jarosław Gowin

Następca

Cezary Grabarczyk

Sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Okres

od 15 czerwca 2015
do 16 listopada 2015

Przynależność polityczna

Platforma Obywatelska

Odznaczenia
Odznaka Honorowa za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego

Życiorys

edytuj

Jest synem Tadeusza i Ireny[2]. Absolwent liceum ogólnokształcącego w Pruszczu Gdańskim. W 1985 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego[1]. Od 1981 działał w Ruchu Młodej Polski. W latach 80. był działaczem podziemnych struktur NSZZ „Solidarność”. Po ukończeniu studiów, w latach 1985–1989 pracował w Muzeum Historii Miasta Gdańska (w oddziale Wieża Więzienna i Katownia). W latach 1989–1997 był pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Katedrze Historii Państwa i Prawa Polskiego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Należy do Gdańskiego Klubu Myśli Politycznej im. Lecha Bądkowskiego[3].

Od 1991 pełnił funkcję likwidatora majątku Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gdańsku. Poprowadził kilka wygranych postępowań o rewindykację majątku PZPR przejętego przez SdRP[4]. W 1996 wojewoda gdański Henryk Wojciechowski (SLD) cofnął mu pełnomocnictwa do egzekwowania majątku od SdRP.

W 1997 zaangażował się w działalność polityczną w Akcji Wyborczej Solidarność. Został jej kandydatem do Sejmu z rekomendacji Prawicy Narodowej[4], a następnie należał do komitetu założycielskiego Ruchu Społecznego AWS[3]. W latach 1997–2001 sprawował mandat posła na Sejm III kadencji z listy AWS. Przewodniczył Komisji do Spraw Służb Specjalnych[5]. Był współautorem ustawy powołującej Instytut Pamięci Narodowej. Od 7 października 1999 do 19 października 2001 sprawował funkcję ministra spraw wewnętrznych i administracji w rządzie Jerzego Buzka[6]. W tym czasie był jednym z autorów wniosku o wznowienie śledztwa w sprawie tzw. moskiewskiej pożyczki. W okresie jego urzędowania utworzono Centralne Biuro Śledcze, którego funkcjonariusze przeprowadzili operację „Enigma”, w wyniku której rozbito gang pruszkowski[7]. W 2001 bez powodzenia kandydował do Senatu z ramienia Bloku Senat 2001.

Od 2002 był związany z Platformą Obywatelską. Od lutego 2002 do października 2004 był wicemarszałkiem województwa pomorskiego[3], pełnił też do 2005 mandat radnego sejmiku[8]. W wyborach parlamentarnych w 2005 został posłem na Sejm V kadencji z okręgu gdyńskiego[9]. W styczniu 2006 objął funkcję rzecznika w tzw. gabinecie cieni PO odpowiedzialnego za sprawy wewnętrzne i służby specjalne. W listopadzie 2005 został członkiem sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych, był jej rotacyjnym przewodniczącym. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz trzeci uzyskał mandat poselski, otrzymując 84 157 głosów[10]. W lutym 2009 został przewodniczącym komisji śledczej do zbadania okoliczności porwania i zabójstwa Krzysztofa Olewnika (działającej do 17 maja 2011). W wyborach do Sejmu w 2011 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję, dostał 66 019 głosów[11].

6 maja 2013 prezydent Bronisław Komorowski powołał Marka Biernackiego na urząd ministra sprawiedliwości w drugim rządzie Donalda Tuska[12]. Pełniąc tę funkcję, zainicjował kompleksowe zmiany w uchwalonym w drugiej połowie lat 90. kodeksie karnym[13], przedstawił projekt przyjętej następnie ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka[14], a także zainicjował wprowadzanie systemu nagrywania rozpraw w sądach rejonowych[15]. Kontrowersje podczas jego urzędowania wzbudziła kwestia tzw. ustawy o bestiach, mającej za celu izolację osób skazanych po odbyciu kary (przygotowanej m.in. na skutek tzw. sprawy Mariusza Trynkiewicza). Część środowisk prawniczych i medycznych zarzucała projektowi, że łamie podstawowe zasady prawa karnego oraz prawa człowieka. Marek Biernacki zadeklarował podanie się do dymisji, gdyby ustawę Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjną[16]. Ostatecznie TK zakwestionował tylko jeden przepis ustawy, nie podważając istoty całej regulacji[17][18].

Marek Biernacki zakończył pełnienie funkcji ministra 22 września 2014 wraz z dymisją rządu Donalda Tuska. Objął następnie funkcję przewodniczącego sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych[1], kierował nią do czerwca 2015[19]. W tym samym miesiącu został powołany przez premier Ewę Kopacz na stanowisko sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz koordynatora ds. służb specjalnych[20], a następnie przez prezydenta Bronisława Komorowskiego w skład Rady Bezpieczeństwa Narodowego[21]. Jako koordynator służb specjalnych kierował m.in. operacją uwolnienia więzionego na Białorusi polskiego żołnierza, w ramach której w zamian przekazano stronie białoruskiej obywatela tego państwa oskarżonego w Polsce o szpiegostwo[22]. Rozmowy odbyły się na Białorusi, przy czym oficjalnie poinformowano, że wizyta dotyczyła współpracy w obszarze zwalczania nielegalnej imigracji. Na skutek tych rozmów przekazano także stronie polskiej kopię raportu skierowanego do Ławrientija Berii, mówiącego o pięciu lokalizacjach, gdzie mogli być kierowani Polacy wzięci przez Sowietów do niewoli na początku II wojny światowej[23] (dokumentu mogącego przyczynić się do odnalezienia tzw. białoruskiej listy katyńskiej[23]). Zlecił szefowi ABW przegląd i odtajnienie dokumentów z tzw. zbioru zastrzeżonego IPN[24]. Jego urzędowanie przypadło na czas problemów związanych z wysokim zagrożeniem terrorystycznym na świecie oraz kryzysem migracyjnym[25]. Ujawnił, że w Polsce działała komórka wsparcia Państwa Islamskiego[26].

W wyborach w 2015 został ponownie wybrany do Sejmu, otrzymując 42 586 głosów[27]. W Sejmie VIII kadencji został członkiem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji do Spraw Służb Specjalnych[28]. Wielokrotnie w wypowiedziach publicznych krytycznie odnosił się do działań Antoniego Macierewicza jako ministra obrony narodowej, m.in. od samego początku oceniając jako nielegalne wejście Bartłomieja Misiewicza do Centrum Eksperckiego Kontrwywiadu NATO[29] oraz stając w obronie zdegradowanej za czasów tego ministra major Służby Kontrwywiadu Wojskowego Magdaleny E. (zaangażowanej w operację uwolnienia polskiego żołnierza więzionego na Białorusi)[30], pisząc w jej sprawie list do prezydenta Andrzeja Dudy[31].

11 stycznia 2018 został wykluczony z Platformy Obywatelskiej za złamanie dyscypliny partyjnej w głosowaniach nad projektami dotyczącymi aborcji[32]. Pozostawał w klubie parlamentarnym PO i PO-KO, jednak 4 lipca 2019 przeszedł do klubu PSL-Koalicja Polska[33].

W wyborach w 2019 z listy PSL z powodzeniem ubiegał się o poselską reelekcję, otrzymując 19 272 głosy[34]. Został tym samym pierwszym posłem wybranym z listy PSL w województwie pomorskim od 2001. W Sejmie IX kadencji został członkiem klubu zorganizowanego wokół Polskiego Stronnictwa Ludowego[35], Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych[36] oraz Komisji do Spraw Służb Specjalnych[37]. W czerwcu 2021 powołał m.in. wraz z Kazimierzem Michałem Ujazdowskim think tank Centrum Dobrego Państwa[38]. W tym samym miesiącu został wiceprzewodniczącym stowarzyszenia „Tak, Polska!”[39].

W wyborach w 2023 został wybrany do Sejmu X kadencji z ramienia Trzeciej Drogi z wynikiem 34 369 głosów[40]. W grudniu tego samego roku został kolejny raz przewodniczącym Komisji do Spraw Służb Specjalnych[41]. Zasiadł też w Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu[41].

Wyróżnienia

edytuj

W 2001 został wyróżniony Medalem Honorowym im. Józefa Tuliszkowskiego[42]. W 2014 Marek Biernacki otrzymał tytuł „Honorowego Ambasadora Miasta i Gminy Prabuty[43]. W 2015 został odznaczony Odznaką Honorową za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego[44].

Wyniki wyborcze

edytuj
Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
1997 Akcja Wyborcza Solidarność Sejm III kadencji nr 11 4124 (0,72%) [45][46]
2001 Blok Senat 2001 Senat V kadencji nr 25 113 785 (29,57%) [47]
2002 KKW Platforma Obywatelska – Prawo i Sprawiedliwość Sejmik Województwa Pomorskiego nr 2 24 332 (14,29%) [8]
2005 Platforma Obywatelska Sejm V kadencji nr 26 41 336 (11,20%) [9]
2007 Sejm VI kadencji 84 157 (16,71%) [10]
2011 Sejm VII kadencji 66 019 (14,55%) [11]
2015 Sejm VIII kadencji 42 586 (9,12%) [27]
2019 Polskie Stronnictwo Ludowe Sejm IX kadencji 19 272 (3,32%) [34]
2023 Trzecia Droga Sejm X kadencji 34 369 (5,03%) [40]

Przypisy

edytuj
  1. a b c Strona sejmowa posła VII kadencji. [dostęp 2015-04-27].
  2. Dane osoby. ipn.gov.pl. [dostęp 2014-06-23].
  3. a b c Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2013-04-29].
  4. a b Posłowie III kadencji. rp.pl, 20 października 1997. [dostęp 2013-04-29].
  5. Strona sejmowa posła III kadencji. [dostęp 2013-04-29].
  6. Rząd Jerzego Buzka. premier.gov.pl. [dostęp 2013-04-29].
  7. 15 lat Centralnego Biura Śledczego. gazeta.policja.pl, 2015. [dostęp 2019-07-03].
  8. a b Serwis PKW – Wybory 2002. [dostęp 2023-01-27].
  9. a b Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2023-01-27].
  10. a b Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2023-01-27].
  11. a b Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2023-01-27].
  12. Prezydent powołał nowego ministra sprawiedliwości. prezydent.pl, 6 maja 2013. [dostęp 2013-05-06].
  13. Rusza największa reforma w sądach od pół wieku. money.pl, 5 czerwca 2014. [dostęp 2019-07-03].
  14. Świadek i pokrzywdzony lepiej chronieni – projekt kompleksowej regulacji przyjęty przez Radę Ministrów. ms.gov.pl, 15 lipca 2014. [dostęp 2019-07-04].
  15. Magdalena Ledwoń: Wdrożenie e-protokołu w sądach rejonowych. pomorskie.eu, 8 września 2014. [dostęp 2019-07-03].
  16. Biernacki: podam się do dymisji, jeśli Trybunał zakwestionuje ten projekt. wprost.pl, 23 października 2013. [dostęp 2019-07-03].
  17. Ustawa o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób. trybunal.gov.pl, 23 listopada 2016. [dostęp 2019-07-03].
  18. Kluczowe przepisy „ustawy o bestiach” zgodne z konstytucją. gazetaprawna.pl, 23 listopada 2016. [dostęp 2019-07-03].
  19. Sejm VII kadencji: Komisja do Spraw Służb Specjalnych (KSS). sejm.gov.pl. [dostęp 2015-06-18].
  20. Marek Biernacki. premier.gov.pl. [dostęp 2015-06-18].
  21. Skład Rady. bbn.gov.pl. [dostęp 2015-07-07].
  22. „Most szpiegów” między Polską a Białorusią. Kulisy tajnej operacji. tvn24.pl, 29 marca 2016. [dostęp 2019-07-03].
  23. a b KGB Białorusi przekazało ABW dokument o polskich jeńcach z II wojny. polskieradio24.pl, 6 listopada 2015. [dostęp 2019-07-03].
  24. Służby specjalne odtajniają teczki funkcjonariuszy SB. Biernacki: To moja odpowiedzialność. telewizjarepublika.pl, 28 października 2015. [dostęp 2019-07-03].
  25. Szturm na wschodnie granice. Nowy szlak dla terrorystów?. tvn24.pl, 21 listopada 2015. [dostęp 2019-07-03].
  26. Biernacki: W Polsce działa komórka wsparcia Państwa Islamskiego. wprost.pl, 8 września 2015. [dostęp 2019-07-03].
  27. a b Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2023-01-27].
  28. Strona sejmowa posła VIII kadencji. [dostęp 2021-07-09].
  29. Biernacki ostro o nocnej akcji Macierewicza. fakt.pl, 2 kwietnia 2016. [dostęp 2019-07-03].
  30. Dlaczego łowczyni szpiegów musiała odejść z wojska?. fakt.pl, 2 grudnia 2017. [dostęp 2019-07-03].
  31. BBN pisze do szefa MON. Prezydent Duda chce wyjaśnień od Macierewicza w sprawie SKW. dziennik.pl, 5 kwietnia 2017. [dostęp 2019-07-03].
  32. Troje posłów PO wyrzuconych z partii. tvn24.pl, 11 stycznia 2018. [dostęp 2018-01-11].
  33. Powstał klub PSL-Koalicji Polska. Weszli do niego: Biernacki, Tomczak i Lubczyk. dziennik.pl, 14 lipca 2019. [dostęp 2019-07-04].
  34. a b Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2023-01-27].
  35. Strona sejmowa posła IX kadencji. [dostęp 2021-07-10].
  36. Sejm IX kadencji: Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych (ASW). sejm.gov.pl. [dostęp 2020-02-22].
  37. Sejm IX kadencji: Komisja do Spraw Służb Specjalnych (KSS). sejm.gov.pl. [dostęp 2020-02-22].
  38. Powstało Centrum Dobrego Państwa. dobrepanstwo.com, 20 czerwca 2021. [dostęp 2021-06-22].
  39. Raś przewodniczącym stowarzyszenia „TAK! Polska”. „Kończymy z marazmem w polityce”. dziennik.pl, 29 czerwca 2021. [dostęp 2021-07-03].
  40. a b Serwis PKW – Wybory 2023. [dostęp 2023-10-17].
  41. a b Strona sejmowa posła X kadencji. [dostęp 2024-02-02].
  42. Wykaz osób wyróżnionych Medalem w 2001 roku. straz.gov.pl. [dostęp 2015-12-18].
  43. Nadanie tytułu Honorowego Ambasadora Miasta i Gminy Prabuty. prabuty.pl, 24 kwietnia 2014. [dostęp 2014-04-28].
  44. Posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego z dnia 30 września 2015. mac.gov.pl, 30 września 2015. [dostęp 2015-09-30].
  45. M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620.
  46. Mandat uzyskany z listy ogólnopolskiej.
  47. Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2023-01-27].

Linki zewnętrzne

edytuj