Pan Tadeusz (film 1928)

polski film z 1928

Pan Tadeusz − polski film niemy z 1928 roku, zrealizowany na podstawie epopei Adama Mickiewicza z 1834 pod tym samym tytułem. Film wyreżyserował Ryszard Ordyński, scenariusz napisali Andrzej Strug oraz Ferdynand Goetel. Premiera odbyła się w listopadzie 1928. Przez wiele lat dzieło uważano za zaginione, dopiero w 2006 odnaleziono większość nakręconego materiału. W 1999 roku Andrzej Wajda dokonał drugiej ekranizacji poematu, również pod tym samym tytułem.

Pan Tadeusz
Ilustracja
Tadeusz i Zosia - kadr z filmu Pan Tadeusz (1928)
Gatunek

niemy
kostiumowy
historyczny

Rok produkcji

1928

Data premiery

9 listopada 1928

Kraj produkcji

Polska

Język

polski

Czas trwania

214 min pierwotnie / 124 min w zachowanej formie

Reżyseria

Ryszard Ordyński

Scenariusz

Andrzej Strug, Ferdynand Goetel

Główne role

Stanisław Knake-Zawadzki
Jan Szymański
Mariusz Maszyński
Leon Łuszczewski
Helena Sulimowa
Zofia Zajączkowska

Muzyka

Tadeusz Woźniak (muzyka skomponowana współcześnie)

Zdjęcia

Antoni Wawrzyniak
Janusz Wasung

Scenografia

Józef Galewski

Produkcja

Alfred Niemirski
(kierownictwo produkcji)

Wytwórnia

Star-Film

Strona internetowa

Obsada

edytuj

Produkcja

edytuj

Ordyński nakręcił film w 1928 roku, m.in. w majątku Czombrów nieopodal Świtezi, gdzie dzieciństwo spędzał Adam Mickiewicz. Filmowcy wykorzystali również plenery zespołu pałacowego w Radziejowicach[1]. Nad scenografią, kostiumami i rekwizytami filmowymi czuwał zespół konsultantów, a w scenach batalistycznych wziął udział 1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego oraz 4 Pułk Ułanów Zaniemeńskich[2].

Wydanie filmu

edytuj

Oficjalna premiera dzieła miała miejsce 9 listopada 1928 roku w Warszawie z udziałem prezydenta Ignacego Mościckiego i marszałka Józefa Piłsudskiego. W ówczesnej prasie Pana Tadeusza zapowiadano jako „epopeję filmową nieśmiertelnego dzieła Adama Mickiewicza”, obraz rocznicowy, „superprodukcję realizowana na dziesięciolecie niepodległości Polski”. Projekt okazał się dla twórców sukcesem komercyjnym, ciesząc się wielkim powodzeniem w stolicy[2]. Premiera zapoczątkowała obchody dziesięciolecia niepodległości Polski.

Film zaginął w czasie II wojny światowej. W latach 50. XX wieku odnaleziono fragmenty filmu o łącznej długości czterdziestu dwóch minut. W 2006 roku we Wrocławiu odnaleziono kolejne fragmenty, dzięki czemu udało się zrekonstruować około stu dwudziestu minut trwającego oryginalnie ponad trzy godziny filmu.

9 listopada 2012 w warszawskim kinie Iluzjon miała miejsce premiera zrekonstruowanej wersji filmu wzbogaconego o muzykę skomponowaną współcześnie przez Tadeusza Woźniaka[3]. W styczniu 2014 Filmoteka Narodowa opublikowała dzieło na dyskach DVD[2].

Przypisy

edytuj
  1. Pan Tadeusz. Filmpolski.pl. [dostęp 2023-03-02]. (pol.).
  2. a b c "'Pan Tadeusz' na DVD. Najnowsze wydawnictwo Filmoteki Narodowej". filmweb.pl, 2014-01-14. [dostęp 2014-01-14].
  3. Patrycja Wanat: "Niewyobrażalny budżet, wielka produkcja”. „Pan Tadeusz” z 1928 cudem ocalał podczas wojny. tokfm.pl, 2012-11-04. [dostęp 2012-11-12]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj