Sterowanie wielokrotne
Ten artykuł od 2017-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Sterowanie wielokrotne (sterowanie ukrotnione) – sterowanie dwoma lub większą liczbą pojazdów trakcyjnych (np. lokomotyw) z jednego z nich (zwykle pierwszego), stosowane w celu: zwielokrotnienia mocy, siły pociągowej (lokomotywy) lub pojemności (zespoły trakcyjne). Dla jego realizacji konieczna jest zgodność układów sterowania oraz charakterystyk łączonych pojazdów trakcyjnych.
![](https://cdn.statically.io/img/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Tatra_KT4DtM_120%2C_tram_line_12%2C_Szczecin%2C_July_2023_%282%29.jpg/220px-Tatra_KT4DtM_120%2C_tram_line_12%2C_Szczecin%2C_July_2023_%282%29.jpg)
![](https://cdn.statically.io/img/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Tatra_KT4DtM_157_%28Scharfenberg_coupler%29%2C_tram_line_12%2C_Szczecin%2C_2024.jpg/220px-Tatra_KT4DtM_157_%28Scharfenberg_coupler%29%2C_tram_line_12%2C_Szczecin%2C_2024.jpg)
Sterowanie elektryczne realizowane jest przez sprzęg automatyczny np. systemu Scharfenberga[1], a w większości lokomotyw poprzez połączenie kablami. Trakcja wielokrotna poza kolejnictwem jest również powszechnie stosowana w tramwajach i w metrze.
Przełączenie sterowania hamulcem zasadniczym z jednostki sterowanej do sterującej polega na przestawieniu ich kranu hamulca w położenie odcięcia.
W warunkach polskich ukrotnić można ze sobą jedynie lokomotywy tego samego typu (nie serii – np. są różnice pomiędzy lokomotywami EU07 wyprodukowanymi przez Pafawag i zakłady HCP) lub zgodne ze sobą EZT (np. EN57 i EN71).
Na świecie stosowane są rozwiązania umożliwiające połączenie ze sobą pojazdów różnych serii i typów (np. ujednolicony nastawnik na kolejach amerykańskich). Sterowanie wielokrotne zostało wykorzystane w pociągach push-pull, gdzie wagon krańcowy z kabiną sterowniczą i lokomotywa są połączone przewodem sterowania wielokrotnego.
Wynalazcą sterowania wielokrotnego jest Frank Sprague[2].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Sprzęg Scharfenberga.
- ↑ James E. Brittain. Electrical Engineering Hall of Fame–Frank J. Sprague. „Proceedings of the IEEE”. 92, s. 871–873, 2004.