Woody Guthrie
Woody Guthrie, właśc. Woodrow Wilson Guthrie[1] (ur. 14 lipca 1912 w Okemah, Oklahoma, zm. 3 października 1967 w Nowym Jorku[1]) – amerykański pieśniarz folkowy, gawędziarz i aktywista polityczny. Autor wielu piosenek z lat wielkiego kryzysu i II wojny światowej, m.in. „This Land is Your Land” czy „Tear the Fascists Down”. Najsłynniejszy przedstawiciel subkultury hobo. Ojciec Arlo Guthriego, również muzyka folkowego.
Woody Guthrie w 1943. Na gitarze widać słynne hasło „This machine kills fascists”. | |
Imię i nazwisko |
Woodrow Wilson Guthrie |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
14 lipca 1912 |
Data i miejsce śmierci |
3 października 1967 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
piosenkarz, autor piosenek |
Aktywność |
1930–1956 |
Instrument | |
Martin 000-18, Gibson Southern Jumbo, Gibson J-45 | |
Strona internetowa |
Guthrie napisał setki piosenek country, folkowych i dziecięcych, a także ballady i utwory improwizowane. Dust Bowl Ballads, album Guthriego z piosenkami o okresie Dust Bowl, znalazł się na liście 100 płyt, które zmieniły świat magazynu „Mojo”[2], a wiele z jego nagranych piosenek jest zarchiwizowanych w Bibliotece Kongresu[3]. W 1988 został upamiętniony w muzeum Rock and Roll Hall of Fame[4].
Życiorys
edytujUrodził się w Okemah w rolniczej Oklahomie, imiona otrzymał na cześć postępowego kandydata na prezydenta Stanów Zjednoczonych w wyborach 1912 – Woodrowa Wilsona. W maju 1919 w pożarze umarła jego starsza siostra Clara[5].
W 1929 przeprowadził się do rodziny ojca w Pampie w Teksasie. W następnym roku zmarła jego matka. Mieszkając w Pampie skupił się na nauce gry na gitarze oraz harmonijce. Tam również poznał i wkrótce poślubił swoją pierwszą żonę Mary Jennings[5], z którą miał troje dzieci. Po kilku latach opuścił rodzinę, by ruszyć wraz z falą migracji ofiar wielkiego kryzysu do Kalifornii. Podróże tego okresu odbiły się najwyraźniej w jego twórczości. W latach 1935–1937 śpiewał swoje piosenki w kalifornijskim radiu.
W 1939 bądź 1940 przeniósł się do Nowego Jorku, znajdując uznanie w tamtejszych lewicowych i folkowych środowiskach. Tam też powstały jego pierwsze nagrania: kilka godzin opowieści i piosenek nagranych przez folklorystę Alana Lomaxa na potrzeby Biblioteki Kongresu oraz album Dust Bowl Ballads. W tym czasie rozpoczął też prace nad autobiografią Bound for Glory wydaną w 1943. W 1941 poznał Pete’a Seegera, przewędrowali razem Amerykę wzdłuż i wszerz, i przyłączył się do jego zespołu Almanac Singers. Gdy pod koniec 1941 USA przystąpiły do wojny, Woody wstąpił do armii. Będąc na przepustce, ożenił się z Marjorie Mazia, z którą miał czworo dzieci.
Pod koniec lat czterdziestych stan jego zdrowia zaczął się pogarszać, również jego zachowania budziły kontrowersje. Porzucił rodzinę i wyjechał do Kalifornii, gdzie ożenił się po raz trzeci (miał jedno dziecko z tego związku). Po powrocie do Nowego Jorku w 1954 błędnie diagnozowano u niego różne choroby (włączając alkoholizm i schizofrenię). Ostatecznie odkryto, że cierpi na pląsawicę Huntingtona. Choroba ta całkowicie uniemożliwiła mu dalszą twórczość. Do śmierci przebywał w nowojorskim szpitalu psychiatrycznym, gdzie opiekowała się nim jego druga żona Marjorie.
Światopogląd
edytujW swojej twórczości, szczególnie tej powstałej podczas II wojny światowej, protestował przeciwko faszyzmowi. Na początku lat 40. przewidywał upadek Hitlera i Mussoliniego. Wykonywał utwory, w których stawał w obronie praw człowieka, pokoju, demokracji, a także związków zawodowych. Występował z charakterystyczną gitarą, na której znajdował się napis: „This machine kills fascists” (pol. „Ta maszyna zabija faszystów”). Walczył z segregacją rasową w Stanach Zjednoczonych – podczas rejsów na statkach (służył we flocie handlowej) sprzeciwiał się poleceniom pracodawców i odmawiał śpiewania jedynie dla białych członków załogi. Właściwie do końca życia znany był ze swojej antyfaszystowskiej postawy[6][7].
Wpływy
edytujW początkowym okresie kariery Boba Dylana, był dla niego wzorem do naśladowania. Wpłynął na cały ruch folkowy końca lat 50. i z początków lat 60. XX w., szczególnie na takich muzyków jak Ramblin’ Jack Elliott, John Sebastian, Pete Seeger[8], Phil Ochs, Tom Paxton i wielu innych[9].
Dyskografia
edytuj- 1940 – Dust Bowl Ballads (Folkways Records); 2000 (Buddha Records)
- 1972 – Greatest Songs of Woody Guthrie (Vanguard)
- 1987 – Columbia River Collection (Rounder Records)
- 1988 – Folkways: The Original Vision (Woody i Leadbelly) (Smithsonian Folkways)
- 1988 – Library of Congress Recordings (Rounder Records)
- 1989 – Woody Guthrie Sings Folk Songs (Smithsonian Folkways)
- 1990 – Struggle (Smithsonian Folkways)
- 1991 – Cowboy Songs on Folkways (Smithsonian Folkways)
- 1991 – Songs to Grow on for Mother and Child (Smithsonian Folkways)
- 1992 – Nursery Days (Smithsonian Folkways)
- 1994 – Long Ways to Travel: The Unreleased Folkways Masters, 1944–1949 (Smithsonian Folkways)
- 1996 – Almanac Singers (UNI/MCA}
- 1996 – Ballads of Sacco & Vanzetti (Smithsonian Folkways)
- 1997 – This Land Is Your Land, The Asch Recordings, Vol.1 (Smithsonian Folkways)
- 1997 – Muleskinner Blues, The Asch Recordings, Vol.2 (Smithsonian Folkways)
- 1998 – Hard Travelin', The Asch Recordings, Vol.3 (Smithsonian Folkways)
- 1999 – Buffalo Skinners, The Asch Recordings, Vol.4 (Smithsonian Folkways)
- 2007 – The Live Wire: Woody Guthrie in Concert 1949 (Woody Guthrie Publications)
- 2009 – My Dusty Road (Rounder Records}
Przypisy
edytuj- ↑ a b William Ruhlmann: Biografia Woody Guthriego na stronie allmusic.com. allmusic.com. [dostęp 2011-05-20]. (ang.).
- ↑ BMI Songwriters Dominate Mojo’s “100 Records That Changed The World” [online], BMI.com, 3 lipca 2007 [dostęp 2023-04-16] (ang.).
- ↑ Library of Congress Finding Aids: Search Results [online], findingaids.loc.gov [dostęp 2023-04-16] (ang.).
- ↑ Woody Guthrie: inducted in 1988. The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, Inc.. [dostęp 2016-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-29)]. (ang.).
- ↑ a b Timeline of Woody Guthrie [online], Library of Congress [dostęp 2023-04-16] (ang.).
- ↑ Steve Silver , Woody Guthrie: antyfaszystowski bohater muzyki folk, „Nigdy Więcej”, 17, 2009, ISSN 1428-0884 .
- ↑ Stetson Kennedy , Woody Guthrie: urodzony antyfaszysta, „Nigdy Więcej”, 17, 2009, ISSN 1428-0884 .
- ↑ The Powerful Messages That Woody Guthrie & Pete Seeger Inscribed on Their Guitar & Banjo: "This Machine Kills Fascists" and "This Machine Surrounds Hate and Forces it to Surrender" [online], Open Culture [dostęp 2023-04-16] (ang.).
- ↑ David Hajdu: Positively 4th Street. ss. 64–66
- ISNI: 0000000083489243
- VIAF: 11879
- LCCN: n79111488
- GND: 118719580
- NDL: 00442037
- LIBRIS: fcrtwxbz3mh04tb
- BnF: 11906563k
- SUDOC: 026910810
- SBN: RAVV045675
- NLA: 35158719
- NKC: jo2002104676
- BNE: XX962045
- NTA: 068582021
- BIBSYS: 3051427
- CiNii: DA08635968
- Open Library: OL27356A
- PLWABN: 9812619980105606
- NUKAT: n2012262150
- J9U: 987007262285405171
- NSK: 000131231
- CONOR: 54914915
- BNC: 000758536
- KRNLK: KAC200704250
- LIH: LNB:V*97194;=BQ