1536
godina
- Ovo je članak o godini 1536.
Godina 1536 (MDXXXVI) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 15. vijek – 16. vijek – 17. vijek |
| Decenija: | 1500-e 1510-e 1520-e – 1530-e – 1540-e 1550-e 1560-e |
| Godine: | 1533 1534 1535 – 1536 – 1537 1538 1539 |
| Gregorijanski | 1536. (MDXXXVI) |
| Ab urbe condita | 2289. |
| Islamski | 942–943. |
| Iranski | 914–915. |
| Hebrejski | 5296–5297. |
| Bizantski | 7044–7045. |
| Koptski | 1252–1253. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1591–1592. |
| • Shaka Samvat | 1458–1459. |
| • Kali Yuga | 4637–4638. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4172–4173. |
| • 60 godina | Yang Vatra Majmun (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11536. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
uredi- 22. 1. - Anabaptistički lider Ivan Leidenski, kao i Bernhard Krechting i Bernhard Knipperdolling, pogubljeni nakon mučenja u Münsteru - njihove kosti će stajati pedesetak godina u kavezima obešenim na crkvi sv. Lamberta.
- 2. 2. - Pedro de Mendoza osnovao Buenos Aires (Puerto de Nuestra Señora Santa María del Buen Ayre).
- 18. 2. - Francuski ambasador u Carigradu Jean de La Forêt sklopio ugovor o kapitulacijama sa Osmanskom carevinom - početak dugotrajne franko-otomanske alijanse.
- 15. 3. - Pogubljen osmanski veliki vezir Ibrahim-paša Pargalija (nasleđuje ga Albanac Ajas Mehmed-paša do 1539).
- 18. 4. - Manco Inca Yupanqui uspeo da pobegne od Španaca u Kusku, zatim okuplja veliku vojsku.
- 6. 5. - Manco Inca započinje desetomesečnu opsadu Kuska.
- 19. 5. - Pogubljena Anne Boleyn, druga supruga Henryja VIII.
- 23. 5. - Osnovana Portugalska inkvizicija.
- 29. 5. - Wittenberški konkord reformisanih i luterana o pitanju prisustva Hristovog tela u euharistiji.
- 30. 5. - Henry VIII se oženio sa Jane Seymour.
- 26. 6. - Andrés de Urdaneta stigao u Lisabon ostvarivši tako drugu cirkumnavigaciju, započetu 1525. sa de Loaísa-nom ekspedicijom.
- 25. 7. - Sebastián de Belalcázar osnovao Cali u Kolumbiji.
- srpanj/kolovoz - Nakon što je ubio despota Stefana Berislavića[1], bosanski paša Husref-beg napada sa beogradskim Mehmed-beg Jahjapašićem Požešku županiju; vojska branitelja se rasula zbog unutarnjeg sukoba[2].
- Turska osvajanja: Požega, Brod, Đakovo, Cerna, Cernik (kao i utvrde u Šagu, Gračanici i Podvrškom), Dobor Grad i Modriča, Gorjani, Kutjevo, Našice, Pleternica.
- Turski upadi se ponavljaju i najesen, mnogi kmetovi im prilaze.
- 15. 8. - Sabor u Križevcima, Ivan Alapić izabran za zemaljskog kapetana.
- rujan i kasnije - Opsada Klisa: Husref-beg bosanski i Piri-beg hercegovački podigli dva utvrđenja ispred Klisa[3].
- oktobar - "Hodočašće blagodati" (Pilgrimage of Grace) - narodni ustanak u Yorku (i drugde u severnoj Engleskoj) zbog raskida sa Katoličkom crkvom i raspuštanja manastira.
Kroz godinu
uredi- 1536/37 - Sukob Valentina Tereka i Pavla Bakića, Terek između ostalog uzeo grad Lak[1].
- Petar Zoranić napisao prvi hrvatski roman "Planine", objavljen tek 1569.
- Božidar Vuković nastavlja štampanje u Veneciji ("Zbornik" i "Molitvenik")[4].
- Nakratko radi štamparija u Rujnu pod Zlatiborom.
- Pietro Paolo Vergerio, ml. preuzima modrušku biskupiju nakon Kožičićeve smrti.
- Samostan franjevaca glagoljaša u Vižinadi (do 1805).
- Institutio Christianae religionis Žana Kalvina, ključno delo protestantske dogmatike.
- Prvi akt o raspuštanju manastira u Engleskoj.
- Prvi akt o zakonima u Velsu kojim su tamošnji pravni sistem i administracija priključeni engleskim.
- Italijanski rat 1536–1538 - Francuzi i Osmanlije protiv Habsburga.
- U Danskoj okončan Grofov rat, Kristijan III je slobodan uvesti protestantizam u Dansku.
- južna zima - Bitka kod Reynogüeléna označava početak Araukanskog rata protiv Araukanaca koji traje do 19. stoleća.
- Počinje trgovina robovima na otoku Gorée u Senegalu.
- Gonzalo Jiménez de Quesada istražuje unutrašnjost Kolumbije.
Rođenja
uredi- 24. 2. - Ippolito Aldobrandini, papa Klement VIII. († 1605)
- Dinko Ranjina, dubrovački pjesnik († 1607)
- Franjo I. Frankapan Slunjski, hrvatski ban († 1572)
Smrti
uredi- 7. 1. - Katarina Aragonska, kraljica Engleske.
- 15. 3. - Ibrahim-paša Pargalija, osmanski veliki vezir (pogubljen) (* 1494)
- 4. 4. - Marino Sanuto Mlađi, mletački hroničar (* 1466)
- 19. 5. - Anne Boleyn, engleska kraljica H. VIII (pogubljena)
- 12. 7. - Erazmo Roterdamski, humanista, teolog (* 1466)
- jul - Juan Pizarro, konkistador (* ca. 1500)
- oktobar - William Tyndale, prevodilac biblije (* ca. 1494)
- Šimun Kožičić Benja, plemić i tiskar (* ca. 1460)
Reference
uredi- ↑ 1,0 1,1 Vladimir Ćorović, Srbi pod tuđom vlašću, rastko.rs (pristup 24. feb. 2013)
- ↑ Klaić, 113
- ↑ Klaić, 115, 117
- ↑ Miroslav Pantić, XVI vek: Doba humanizma i renesanse, rastko.rs (pristup 24. feb. 2013)
- Vjekoslav Klaić, Svezak treći: dio prvi..... Prva knjiga: Doba kraljeva Ferdinanda I., Maksimilijana i Rudolfa (1527-1608) (archive.org)