1847

godina
(Preusmjereno sa stranice 1847.)
Ovo je članak o godini 1847.

Godina 1847 (MDCCCXLVII) bila je redovna godina koja počinje u petak po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u srijedu po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 18. vijek19. vijek20. vijek
Decenija: 1810-e  1820-e  1830-e  – 1840-e –  1850-e  1860-e  1870-e
Godine: 1844 1845 184618471848 1849 1850
1847. po kalendarima
Gregorijanski 1847. (MDCCCXLVII)
Ab urbe condita 2600.
Islamski 1263–1264.
Iranski 1225–1226.
Hebrejski 5607–5608.
Bizantski 7355–7356.
Koptski 1563–1564.
Hindu kalendari
Vikram Samvat 1902–1903.
Shaka Samvat 1769–1770.
Kali Yuga 4948–4949.
Kineski
Kontinualno 4483–4484.
60 godina Yin Vatra Koza
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11847.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

uredi

Januar/Siječanj

uredi

Februar/Veljača

uredi
  • 18. 2. - Prvi spasitelji stigli do ostataka Donnerovog karavana na Sierra Nevadi koji su, zavejani od novembra, pribegli kanibalizmu (spašavanje traje do aprila).
  • 22 - 23. 2. - Bitka kod Buena Viste je pobeda Taylorove američke vojske nad Santa Anninim Meksikancima u severnom Meksiku.
  • zima - Seljačka delegacija iz Bosanske krajine ide u Carigrad da se sultanu požali na neizdrživa visoka opterećenja, a patrijarhu na sarajevskog mitropolita; takođe želi isposlovati odobrenje za iseljavanje iz Bosne - sultan će u Bosnu poslati Mahmud Tahir-pašu[1][2] (od jula).

Mart/Ožujak

uredi
  • 1. 3. - Faustin Soulouque je novi predsednik Haitija (vlada do 1859, od 1849. kao car Faustin I).
  • 9. 3. - Američke snage Winfielda Scotta se iskrcale kod Vera Cruza (grad osvajaju 23. marta), odakle će krenuti na Mexico City (najveća američka amfibijska operacija do II svetskog rata).
  • 13. 3. - U Zadru održana prva operacija pod etarskom narkozom, samo pet mjeseci nakon prve svjetske demonstracije; u narednim mjesecima tehnika će biti uporabljena i u Dubrovniku, Splitu i Sisku.
  • 15. 3. - U Ugarskoj osnovana opoziciona stranka na čelu sa Lajos Batthyány-jem.
  • 15. 3. - Papa Pio IX. daje u svojoj državi Zakon o štampi kojim se cenzura prepušta komisiji laika; narednih meseci donosi i druge liberalne mere: Državni savet (Consulta, 14. april), Savet ministara (12. jun), Civilna garda (5. jul), Rimska opština (1. oktobar).

April/Travanj

uredi

Maj/Svibanj

uredi

Jun/Juni/Lipanj

uredi

Jul/Juli/Srpanj

uredi

Avgust/August/Kolovoz

uredi

Septembar/Rujan

uredi
 
Američka vojska u gradu Meksiku

Oktobar/Listopad

uredi

Novembar/Studeni

uredi
  • 3. 11. - Potpisan preliminarni ugovor o carinskoj uniji Pijemonta, Toskane i Papinske Države.
  • 3 - 29. 11. - Rat Sonderbunda je građanski rat u Švajcarskoj u kome federalna vojska gen. G-H. Dufoura odnosi pobedu nad katoličkim kantonima Sonderbunda - Švajcarska će dogodine postati federalna država, ovo je poslednji oružani sukob u zemlji.
  • 4 - 8. 11. - James Young Simpson otkrio anestetička svojstva hloroforma i upotrebio ga pri jednom porođaju u Edinburghu.
  • 6. 11. (25. 10. po j.k.) - Turci napadali uskoke u Tušini, Crna Gora[3].
    • Tokom godine: Pobuna sela Malinskog kod Gacka, nemiri se javljaju kod Drobnjaka, Nikšića, Pljevalja i Kolašina, Moračani potukli turski odred od 2.000 ljudi, pokrenuli se i Vasojevići. Pokret (seoska buna) postoji i u zapadnoj Bugarskoj[2].
  • 7. 11. - Alexandre Ledru-Rollin traži univerzalno pravo glasa na banketu u Lillu.
  • 10. 11. - Prva količina piva Carlsberg.
  • 12. 11. - Kralj Ferdinand otvorio na mađarskom jeziku Ugarski sabor u Požunu/Bratislavi (prvi put da habsburški vladar govori mađarski). Izabran novi palatin, Stjepan, sin ranijeg Josipa (umro u siječnju)[9].
  • 18. 11. - Počinje rasprava povodom tužbe mađaronske zagrebačke županije da su hrvatski poslanici na Ugarskom saboru nezakonito izabrani, u odsustvu seljačkog plemstva - poslanici odbacili Ugarskom saboru kompetenciju za raspravu. Ugarski sabor želi uvesti mađarski jezik kao zvaničan i u Hrvatsku, Slavoniju i "Ugarsko Primorje"[8][10].
  • 21. 11. - Požar i potonuće parobroda Phoenix na Michiganskom jezeru, oko 180 mrtvih.
  • 29. 11. - "Savršena fuzija" (Fusione perfetta) briše upravnu razliku između ostrvskog i kontinentalnog dela Kraljevine Sardinije (po volji uglednih Sardinaca koji su želeli liberalne reforme iz Pijemonta).

Decembar/Prosinac

uredi

Kroz godinu

uredi
 
Etnografska karta evropskog dela OC (Ami Boué)

Rođenja

uredi

Smrti

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1847.

Reference

uredi
  1. Istorija s. n. V-1, 464
  2. 2,0 2,1 Istorija s. n. V-1, 474
  3. 3,0 3,1 Njegoš - Izabrana pisma, rastko.rs
  4. Horvat, Hrvatski preporod
  5. Harry Hearder (22 July 2014). Italy in the Age of the Risorgimento 1790 - 1870. Routledge. str. 112–. ISBN 978-1-317-87206-1. 
  6. Paul Ginsborg (1979). Daniele Manin and the Venetian Revolution of 1848-49. CUP Archive. str. 68–. ISBN 978-0-521-22077-4. 
  7. Annular Solar Eclipse of 1847 October 09, NASA
  8. 8,0 8,1 Horvat, Prelom s Ugarskom
  9. Šišić, Povijest 1526-1918, 431
  10. Šišić, Povijest 1526-1918, 431-2
  11. Gunther E. Rothenberg (1 October 1999). The Army of Francis Joseph. Purdue University Press. str. 20–. ISBN 978-1-55753-145-2. 
  12. Ćorović, Vladimir (1925). Bosna i Hercegovina, Kulturne prilike. rastko.rs
  13. Istorija s. n. V-1, 263
  14. Marcel Cornis-Pope; John Neubauer (2004). History of the Literary Cultures of East-Central Europe: Junctures and Disjunctures in the 19th and 20th Centuries. John Benjamins Publishing. str. 403–. ISBN 90-272-3453-1. 
Literatura