John Stuart, 3. earl od Butea

John Stuart, 3. earl od Butea, KG PC (/bjt/; 25. maj 1713 – 10. mart 1792) bio je britanski plemić i političar koji je od 1762. do 1763. godine služio kao premijer Velike Britanije, postavši prvi Škot i prvi torijevac na tom položaju, a koji je također poznat i kao posljednji kraljevski favorit u historiji Velike Britanije.

The Right Honourable
Earl od Butea
KG PC
3. earl od Butea; autor: Sir Joshua Reynolds
premijer Velike Britanije
Na položaju
26. maj 1762 – 8. april 1763
MonarhGeorge III
PrethodiVojvoda od Newcastlea
SlijediGeorge Grenville
vođa Doma lordova
Na položaju
26. maj 1762 – 8. april 1763
MonarhGeorge III
Premijeron sam
PrethodiVojvoda od Newcastlea
Slijedinepoznato
državni sekretar za Sjever
Na položaju
25. mart 1761 – 27. maj 1762
MonarhGeorge III
PremijerVojvoda od Newcastlea
PrethodiEarl od Holdernessea
SlijediGeorge Grenville
Lični detalji
RođenjeJohn Stuart
(1713-05-25)25. 5. 1713.
Smrt10. 3. 1792. (dob: 78)
PočivališteSt Mary's Chapel, Rothesay, Isle of Bute
Nacionalnostškotska i britanska
Politička strankaTorijevska stranka
Supružnik/ciMary Wortley Montagu(v. 1736)
Djeca11, među kojima
RoditeljiJames Stuart, 2nd Earl of Bute
Lady Anne Campbell
Alma materLeidenski univerzitet

Bute, koji se rodio porodici škotskih plemića rodbinski vezanoj za pro-unionistički klan Campbell, političku karijeru je započeo u Domu lordova 1737. godine, gdje je bio istaknut član opozicije vladi Roberta Walpolea. Godine 1744. je upoznao prijestonasljednika Fredericka i postao njegov blizak prijatelj; nakon Frederickove smrti 1751. godine je postao tutor njegovom mlađem bratu, novom prijestonasljedniku i budućem kralju Georgeu III.

Dvije godine nakon Georgeovog dolaska na vlast, Bute je vješto iskoristio njegovu antipatiju prema premijeru vojvodi od Newcastlea, te nizom manevara ishodio njegovu smjenu, iako je Newcastle uživao popularnost zbog uspjeha u Sedmogodišnjem ratu. Bute je imenovan za premijera te je ishodio Pariški mir kojim je rat uspješno okončan, iako su Butea Newcastle i William Pitt Stariji kritizirali zbog toga što je prema poraženoj Francuskoj i Španiji bio preblag. Bute je, sa druge strane, smatrao da teritorijalne dobitke u Sjevernoj Americi može očuvati jedino tako što tamo zadrži snažnu vojsku a koju su, po njegovoj zamisli, trebali financirati tamošnji kolonisti; zbog toga je uveo poreze i potakao niz događaja koji će nekoliko decenija kasnije kulminirati sa Američkom revolucijom. Sam Buteov mandat, međutim, nije dugo potrajao, jer se brzo okrenuo protiv svog kraljevskog pokrovitelja, kritizirajući ga u anonimnim pamfletima; kada je George doznao za njihovo autorstvo, Butea je zamijenio sa vigovcem Georgeom Grenvilleom.

Bute je ostatak života proveo na svom imanju, baveći se botanikom i pokroviteljstvom književnosti.

Vanjske veze

uredi