Teqja e Madhe, Elbasan: Dallime mes rishikimesh

{{për përmirësim}}'''Teqja e Madhe (1803)''': Qendra Bektashiane në Elbasan është themeluar nga dy shenjtorë të tyre, Fakri e Xhefai Babai. Fakriu rrjedh nga fisi timuri i cili sot quhet Hajrullau, ndërsa fisi Xhefai rrjedh nga fisi i Haskajve që ekzistojnë dhe në fund shekullin XX. Baballarët të cilët kanë drejtuar T. M. kanë qenë nga familje të njohura të këtij qyteti, si familja Balza, Ekmekçiu dhe veçanërisht nga familja Dedei, pesë pjesëtarë prej së cilës kanë drejtuar e rindërtuar Teqen e Madhe gjatë v. 1874 – 1962. Në këtë teqe të vendosur në të majtë të rrugës nacionale Elbasan – Korçë në kodrën e bukur të qytetit kanë shërbyer me përkushtim deri në v. 1967 12 baballarë. Themeluesi i T. M. të Elbasanit është Fakri Mustafa Babai. Ai e themeloi në v. 1803. Veprimtaria e saj e gjithanëshme patriotike, kulturore dhe shpirtërore bëri që populli ta quajë me emrin “Teqja e Madhe”. Me thirrje dhe kërkesën e bërë nga Fakri Mustafa Babai erdhi në Elbasan Xhefai Ibrahim Babai. Të dy në bashkëpunim me njëri – tjetrin themeluan Teqen bektashiane e cila mori emrin e tyre, Teqja “Fakri Xhefai Babai” Xhefai Ibraim Babai ka qenë dervish i Qemaledin Shemin Ibrahim Babait të Fushë Krujës. Në v. 1826 me prishjen e Teqes nga autoritetet osmane largohet nga Elbasani dhe shkojnë mysafir në fshatin Luz i Madh të Kavajës, në shtëpinë e Ibrahim Xhanit, në familjen e Hysajve. Kjo familje i premtoi se jeta e tij ishte e sigurtë në këtë shtëpi nga ndjekjet dhe persekutimet e qeveritarëve osmanë. Xhefai Babai në Frashëer qendroi tre vjet. Në v. 1829 kthehet në Elbasan në shtëpinë e motrës së tij. Këtu kaloi pak kohë dhe ndërroi jetë. Një rol të rëndësishëm në drejtimin e teqes ka luajtur dijetari i shquar Ali Baba Dedei. Ai e drejtoi teqen në v. 1874-1897, për 23 vjet me radhë. i pajisur me kulturë të thellë dhe të gjithëanëshme dhe duke zotëruar mjaft mirë turqishten arabishten dhe persishten, ajo fitoi vetëm respektin dhe simpatinë e besimtarëve bektashian, por edhe të besimit mysliman dhe ortodoks. Populli e thërriste Hylki sepse kishte gjykim dhe arsyetim të thellë dhe moral të lartë. Ndërroi jetë në [[14 shkurt]] [[1897]]. Zëvendësuesi i tij ka qenë Sali Baba Dedei. Dhe ky Baba e drejtoi teqen për 17 vjet nga v. 1897-1914. Ai ka vizituar Teqen e haxhi Bektash Veliut, themeluesit të bektashizmit dhe atje është graduar Halife (Gjysh).

[[Kategoria:Historia shqiptare]]