Jump to content

Gagauzia

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Gagauzia

Flamuri i Gagauzisë
Flamuri i Gagauzisë

Harta e Moldavisë me banorë Gagauzë.
Gjuha zyrtare Gagauzisht, Rumanisht, Rusisht
Qendra administrative
 – Pop.
Komrat
 75,000
Popullsia
 – Gagauzë etnik
 169,000
 82.5%

Gagauzia (gagauzisht Gagauziya ose Gagauz-Yeri, rumanisht Găgăuzia, rusisht Гагаузия) është regjion autonom në Moldavi, ndodhet në pjesën jugore të Moldavisë dhe banohet nga gagauzët dhe turqit të cilat grupe dallojnë përnga tnia dhe kultura me popullsinë tjetë Moldave. Numri i banorëve është përafërsisht 169,000 nga të cilët rreth 82,5% janë gaugazë. Komrat është qyteti më i madhë, me 40% (rreth 75,000 banorë) të popullsisë së përgjithshme të regjionit

Historia e regjionit
1812 Pas aneksimit të Besarabisë nga rusët, gaugazët vendosen në pjesën juore të saj.
1856 Ndryshime teritoriale: pjesë të regjionitt i bashkohen Moldavisë (administrimi nga Rumania pas 1859, kur u bashkua Moldavia me Vllahinë. )
1878 Rusia e humbë sundimin në regjionë në vitin 1856.
1944 Stalini i dërgonë me mija gaugazë në kampe të punës.
Lufta e II-të Botërore Teritori i Gaugazisë ndahet në mes të RSS të Moldavisë dhe RSS të Ukrainës.
1980 Fillon lëvizja Gaugaze për vetëqeverisje.
1989 A Law on Languages was enacted in Moldova, which was perceived as discriminatory by the Gagauz.
1990 Proklamimi i Republikës së Pavarrur të Gauzisë në disa pjesë jugore të Moldaisë.
1994 Gagauz Yeri merrë statutin e regjionit autonom.
1995 Zgjedhjet parlamentare për Asamblenë Nacionale për Regjionin juor të Gaugazisë. Pas konfliktit pesë vjeçar deklarohet edhe zyrtarisht konflikti. Evropa intervenonë në anën e Moldavisë.

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Flag of Moldova Njësitë territoriale në Moldavi Flag of Moldova
Raionul
Anenii Noi | Basarabeasca | Briceni | Cahul | Cantemir | Călăraşi | Căuşeni | Cimişlia | Criuleni | Donduşeni | Drochia | Dubăsari | Edineţ | Faleşti | Floreşti | Glodeni | Hînceşti | Ialoveni | Leova | Nisporeni | Ocniţa | Orhei | Rezina | Rîşcani | Sîngerei | Soroca | Străşeni | Şoldăneşti | Ştefan Vodă | Taraclia | Teleneşti | Ungheni
Komuna
Chişinău | Bălţi | Bender
Regjione autonome
Găgăuzia | Stînga Nistrului (de juro)