Volyum

(Idinirekta mula sa Bolyum)

Ang volyum (Ingles: volume) ang kantidad ng isang tatlong dimensiyonal na espasyo na sinasarhan ng isang saradong hangganan, halimbawa ang espasyo ng isang sabstans (gaya ng solido, likido, gaas, plasma) o ang hugis na sinasakop nito o nilalaman. Ang volyum ay kadalasang kinakwantipika nang panumero gamit ang pinagmulang SI yunit, ang metro kubiko. Ang volyum ng isang lalagyán ay pangkalahatang tinuturing bilang kapasidad ng isang lalagyán, i.e. dami ng pluwido (gaas o likido) na kakayanin ng lalagyán, sa halip na ang dami ng espasyo na dinedispleys ng lalagyán mismo.

Volyum
Isang basong panukat ay maaaring gamiting upang magsukat ng volyum ng mga likido. Ang basong ito ay nagsusukat ng volyum sa mga yunit na na cups, fluid ounces, and millilitres.
Mga kadalasang simbulo
V
Yunit SIcubic metre
Ibang yunit
Litre, fluid ounce, gallon, quart, pint, tsp, fluid dram, in3, yd3, barrel
Sa Batayang yunit SIm3
Ekstensibo?yes
Intensibo?no
Napapanatili?yes for solids and liquids, no for gases, and plasma[a]
Behaviour under
coord transformation
conserved
DimensiyonL3

Ang mga tatlong dimensiyonal na hugis matematikal ay mayroon ding mga asaynd volyum. Ang mga volyum ng mga payak na hugis, tulad ng mga regular, deretsong-dulo, at pabilog na mga hugis, ay madaling kalkulahin gamit ang mga pormulang aritmetik. Ang mga volyum ng mga komplikadong hugis ay maaaring makalkula gamit ang integral kalkyulus kung ang mayroong pormula para sa bawnderi ng hugis. Kung may varyans sa hugis at volyum, tulad ng mga mayroon sa pagitan ng iba't ibang mga tao, maaari itong makalkula gamit ang mga tatlong dimensiyonal na teknik tulad ng Body Volume Index. Ang mga isang dimensiyonal na pigura (tulad ng mga linya) at dalwang dimensiyonal na hugis (tulad ng mga parisukat) ay may sero na volyum sa tatlong dimensiyonal na espasyo.

Ang volyum ng isang solido (maging regular man o iregular ang hugis) ay maaaring madetermina gamit ang displeysment ng pluido. Ang displeysment ng isang likido ay maaari ding magamit upang madetermina ang volyum ng isang gaas. Ang pinagsamang volyum ng dalawang sabstans ay kadalasang mas mataas kaysa sa volyum ng isa sa mga sabstans na iyon. Gayumpaman, minsan ang isang sabstans ay nagdidisolv doon sa isa at ang pinagsamang volyum ay hindi aditiv.

Sa heometriyang diperensiyal, ang volyum ay ineekspres sa pagmamagitan ng pormang volyum (volume form), at isang mahalagang pandaigdigang Riemannian invaryant. Sa termodinamika, ang volyum ay isang parametrong pundamental, at isang konjugeyt varyabol ng presyon.

Mga talababa

baguhin
  1. At constant temperature and pressure, ignoring other states of matter for brevity