Barbaros Hayreddin Paşa sayfasının kaynağını görüntüle

Aşağıdaki nedenden dolayı bu sayfayı değiştirmeye izniniz yok:

IP adresiniz tüm Wikimedia Vakfı vikilerinde engellenen bir aralıkta.

Engellemeyi yapan ‪Jon Kolbert‬. Verilen gerekçe Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .

Engel başlangıcı: 15.07, 27 Ağustos 2023
Engelin sonlanması: 15.07, 27 Ağustos 2028

Geçerli IP adresiniz 184.73.101.196. Engellenen aralık 184.73.0.0/16.

Lütfen yapacağınız sorgulara yukarıdaki bütün ayrıntıları ekleyin. Yanlışlıkla engellendiğinizi düşünüyorsanız, ek bilgileri ve talimatları Açık vekil sunuculara izin verilmez küresel ilkesinde bulabilirsiniz.

Aksi takdirde, engellemeyi tartışmak için lütfen Meta-Wiki'de bir inceleme isteği gönderin. Ayrıca, yukarıdaki tüm ayrıntıları içeren bir e-postayı kahyalar VRT sırasına stewards@wikimedia.org adresinden gönderebilirsiniz.

Bu sayfanın kaynağını görebilir ve kopyalayabilirsiniz.

{{Makam sahibi bilgi kutusu
| unvan-ön = 
| isim = Hızır Reis<br>Barbaros Hayreddin Paşa
| resim = Hayreddin Barbarossa.webp
| resim_büyüklüğü = 
| resim_başlığı = Barbaros Hayreddin'in Cezayir Ulusal Güzel Sanatlar Müzesi'nde bulunan portresi.
| makam = [[Kaptan-ı deryalar listesi|25. Osmanlı Kaptan-ı Deryâsı]]
| dönembaşı = 6 Nisan 1534
| dönemsonu = 28 Haziran 1546
| cumhurbaşkanı = 
| yattığı_yer = [[Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi]], [[Beşiktaş]], [[İstanbul]], [[Türkiye]]
| yattığı_yerin_koordinatları = {{Koordinat|41|02|31|N|29|00|25|E|display=inline}}
| başbakan = 
| vekil = 
| öncegelen = [[Kemankeş Ahmed Paşa]]
| sonragelen = [[Sokullu Mehmed Paşa]]
| makam1 = [[Cezâyir-i Garp (eyalet)|Cezâyir]] [[Sultan]]ı<br/>([[Osmanlı İmparatorluğu]]'na bağlı)
| 1boşisim1 = 
| 1isimveri1 = 
| dönembaşı1 = 1518
| dönemsonu1 = 1534
| öncegelen1 = [[Oruç Reis|Barbaros Oruç Reis]]
| sonragelen1 = ''Makam kaldırıldı''
| makam2 = 
| seçim_bölgesi2 = 
| doğum_tarihi = {{yaklaşık}} 1478
| doğum_yeri = [[Midilli (ada)|Midilli]], [[Osmanlı İmparatorluğu]]
| ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|1546|7|5|1478|0|0}}
| ölüm_yeri = [[İstanbul]]<!-- DÖNEMİN İSİMLENDİRMESİ -->, [[Osmanlı İmparatorluğu]]
| doğum_adı = Yakub oğlu Hızır
| partisi = 
| eşi = 
| çocukları = [[Kara Hasan Paşa]]
| ilişkiler = 
| öğrenim = 
| meslek = Denizci, asker
| dini = [[İslam]]
| imza = 
| takma_adı = Barbaros, Hayreddin
| bağlılığı = [[Osmanlı İmparatorluğu]]
| alanı = 
| hizmetyılları = {{yaklaşık}} 1500–1546
| rütbesi = [[Kaptan-ı derya|Kaptan-ı deryâ]]
| birimi = 
| kumandaettiği = [[Osmanlı donanması]]
| savaşları = 1516: [[Cezayir'in ele geçirilmesi (1516)|Cezayir Savaşı]]<br />1516: [[Cezayir Saldırısı (1516)|Cezayir Saldırısı]]<br>1519: [[Cezayir Saldırısı (1519)|Cezayir Saldırısı]]<br>1534: [[Tunus'un Fethi (1534)|Tunus'un Fethi]]<br />1538: [[Preveze Deniz Muharebesi]]<br />1537–1540: [[1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı|Osmanlı–Venedik Savaşı]]<br>1543: [[Nice Kuşatması]]
| ödüller = 
| askeri_başlık1 = 
| askeri_bilgi1 = 
| hükümdar = [[I. Süleyman|Kanuni Sultan Süleyman]]
| hükümdar1 = [[I. Selim|Yavuz Sultan Selim]]<br>[[I. Süleyman|Kanuni Sultan Süleyman]]
| milliyeti = [[Türkler|Türk]]
| akrabalar = '''Kardeşleri:''' [[Oruç Reis]], [[İshak Reis]], [[İlyas Reis]]
| dönembaşı2 = 
| dönemsonu2 = 
| ebeveynleri = [[Yakup Ağa|Sipahi Yakub Ağa]] (baba)<br>Katerina Hatun (anne)
}}
'''Hızır Reis''' veya bilinen adıyla '''Barbaros Hayreddin Paşa''' (d. {{Yaklaşık}} 1478, [[Midilli (ada)|Midilli]] – ö. 5 Temmuz 1546, [[İstanbul]]), [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun ilk kaptan paşası ve 25. [[kaptan-ı derya|kaptan-ı deryâsı]] olan denizci ve askerdir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.britannica.com/biography/Barbarossa|başlık=Barbarossa {{!}} Meaning, Biography, Pirate, & History {{!}} Britannica|erişimtarihi=22 Ağustos 2023|dil=İngilizce|çalışma=www.britannica.com|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230514015418/https://www.britannica.com/biography/Barbarossa|arşivtarihi=14 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref> [[16. yüzyıl]]ın ilk yarısında gerçekleştirdiği askerî seferlerle [[Akdeniz]]'de Osmanlı egemenliğini pekiştirdi.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://shedet.journals.ekb.eg/article_87886.html|başlık=THE MEDRESE AND IMARET OF HAYREDDIN BARBAROSSA ON THE ISLAND OF LESBOS/MIDILLI: A LITTLE-KNOWN ASPECT OF THE CULTURAL HISTORY OF SAPPHO'S ISLAND UNDER THE OTTOMANS (1462–1912)|tarih=1 Aralık 2018|sayı=5|sayfalar=162-176|çalışma=Shedet|cilt=5|ad=Machiel|soyadı=Kiel|issn=2356-8704|doi=10.21608/shedet.005.12|erişim-tarihi=22 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230216074941/https://shedet.journals.ekb.eg/article_87886.html|arşivtarihi=16 Şubat 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Ayrıca [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin [[Osmanlı donanması|deniz politikasına]] ve [[Tersane-i Amire]]'ye nizam verdi.

1478 yılı civarında Osmanlı hâkimiyetindeki [[Midilli (ada)|Midilli]]'de doğan Hızır Reis, denizcilik kariyerine ağabeyi Oruç'un yanında [[Korsanlık|korsan]] olarak başladı. 1516'da kardeşler [[Cezayir]]'i [[İspanyollar]]dan ele geçirdi ve [[Oruç Reis]] kendisini Cezayir'in [[sultan]]ı ilan etti. Oruç'un 1518'deki ölümünün ardından Hızır, ağabeyinin "Barbaros" lakabını miras aldı ve Cezayir sultanı oldu. Hızır Reis'e "dinin hayırlısı" anlamına gelen ''Hayreddin'' adını, [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'ne yaptığı hizmetlerden dolayı dönemin padişahı [[I. Selim|Yavuz Sultan Selim]] verdi.<ref>TDV İslam Ansiklopedisi, cilt:&nbsp;5, sayfa:&nbsp;65-67</ref> ''Barbaros'' ismi ise aslında ağabeyi [[Oruç Reis]]'e aittir, ama onun ölümünden sonra Hızır Reis tarafından da kullanılmıştır. Bazı tarihçiler bu ismin Oruç Reis'e kızıla çalan sakalı yüzünden verildiğini ([[İtalyanca]]; barba: sakal, rossa: kızıl) söylerken, [[Halil İnalcık]] bu ismin "Baba Oruç" lakabının bozulmasından oluşmuş olabileceğini söylemektedir.[[Dosya:Barbaros-hayrettin-pasanin-sancagi.jpg|küçükresim|Barbaros Hayreddin Paşa'nın kullandığı sancak nişanı.<br title="Saff Suresi"><br title="Muhammed">Üst kısımda "Ve uḣrâ tuhibbûnehâ(s) nasrun mina(A)llâhi ve fethun karîb(un)(k) ve beşşiri-lmu/minîn(e)" (Seveceğiniz başka bir kazanç daha var: Allah'tan bir yardım ve yakın bir fetih. Müminleri müjdele!) şeklindeki [[Saff Suresi]]'nin 13. ayeti ve "Ya [[Muhammed]]" ifadesi bulunmaktadır.<br title="Zülfikar"><br title="İslam">Alt kısımda göbekte [[Zülfikar]] kılıcı ve bunun dört köşesinde ise, [[İslam]]'ın temsili olan [[hilal]] şekillerinin içerisinde sırasıyla sağ üst, sol üst, sağ alt ve sol altta [[Ebu Bekir|Ebû Bekir]], [[Ömer bin Hattab|Ömer]], [[Osman bin Affan|Osman]] ve [[Ali]] isimleri, yani [[Dört Halife]]'nin isimleri yazmaktadır.<br title="Muhammed"><br title="Fatıma">Kılıcın kabza kısmına yakın duran beyaz el ise "Pençe-i Ali Aba"dır. [[Muhammed]], [[Fatıma]], [[Ali]], [[Hasan bin Ali|Hasan]] ve [[Hüseyin bin Ali|Hüseyin]]'i temsil eder.<br title="Süleyman"><br title="Zülfikar">Denizciler için hayati öneme sahip olan rüzgârın [[İsrail Krallığı (birleşik monarşi)|Birleşik İsrail Krallığı]]'nın kralı ve [[İslam'da peygamberler ve elçiler|İslam'da peygamber]] kabul edilen [[Süleyman]]'ın emrine verildiğine inanıldığından, en aşağıda [[Davud'un Yıldızı]] bulunmaktadır.|261x261pik]]1533'te Barbaros Hızır Reis, [[I. Süleyman|Kanuni Sultan Süleyman]] tarafından [[Osmanlı donanması]]na [[Kaptan-ı derya|kaptan-ı deryâ]] olarak atandı. Aynı yıl [[Fransa]]'da bir elçiliğe başkanlık etti, 1535'te ise [[Tunus'un Fethi (1535)|Tunus'u fethetti]]. 1538'de [[Preveze]]'de Haçlı birliklerine karşı [[Preveze Deniz Muharebesi|büyük ve kesin bir zafer]] elde etti ve 1540'larda Fransızlarla ortak seferler düzenledi. Barbaros Hayreddin, 1546'ta [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] başkenti [[İstanbul]]'da öldü. Mezarı İstanbul'un [[Beşiktaş]] ilçesindeki [[Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi]]'nde bulunmaktadır.

== Hayatı ==
[[Dosya:BarbarosHayreddinPaşa20211211.jpg|alt=İTÜ Denizcilik Fakültesi'ndeki Barbaros Hayreddin Paşa büstü|küçükresim|Barbaros Hayreddin Paşa'nın İTÜ Denizcilik Fakültesi'ndeki büstü]]
Barbaros Hayreddin Paşa, [[Selanik]]'in [[Vardar]] Ağalarından ve [[Midilli (şehir)|Midilli]] fatihlerinden [[Türk halkları|Türk]]<ref name="Kiel">''...Ottoman admiral Hayreddin Barbarossa (son of a Turkish sipahi [fief-holder in the cavalry service]) from Yenice-i Vardar in Macedonia and a Greek woman from Lesbos/Mytilini)...'', Machiel Kiel, "The Smaller Aegean Island in the 16th-18th Centuries According to Ottoman Administrative Documents" in Siriol Davies, Jack L. Davis, ''Between Venice and Istanbul: Colonial Landscapes in Early Modern Greece'', ASCSA, 2007, ISBN 978-0-87661-540-9, p. 36.</ref><ref name=":1">{{Kitap kaynağı|başlık=Lords of the Sea: A History of the Barbary Corsairs|soyadı=Jamieson|ad=Alan G.|yayıncı=Reaktion Books|yıl=2013|isbn=1861899467|yer=Canada|sayfalar=59|alıntı="Desperate to find some explanation for the sudden resurgence of Muslim sea power in the Mediterranean after centuries of Christian dominance, Christian commentators in the sixth century (and later) pointed to the supposed Christian roots of the greatest Barbary corsair commanders. It was a strange kind of comfort. The Barbarossas certainly had a Greek Christian mother, but it now seems certain their father was a Muslim Turk."}}</ref><ref name="Britannica">''Khiḍr was one of four sons of a Turk from the island of Lesbos.'', "Barbarossa", ''Encyclopædia Britannica'', 1963, p. 147.</ref><ref name="Piracy">Angus Konstam, ''Piracy: The Complete History'', Osprey Publishing, 2008, ISBN 978-1-84603-240-0, p. 80.</ref> veya [[Arnavutlar|Arnavut]]<ref>Born in Mytilene around 1466 to a family of Albanian origin, Hayreddin, then called Hizir., Niccolò Capponi, Victory of the West: The Great Christian-Muslim Clash at the Battle of Lepanto, Da Capo Press, 2007, ISBN 978-0-306-81544-7, p. 30.
</ref><ref>Encyclopaedia Britannica, Vol 1, Encyclopaedia Britannica, 1972, p. 147.</ref><ref>Originally appearing in Volume Originally appearing in Volume V03, Page 382 of the 1911 Encyclopedia Britannica.</ref><!--The Turks: Ottomans, Hasan Celâl Güzel, Cem Oğuz, Osman Karatay, Murat Ocak, 2002, {{Page needed|tarih=June 2011}}---> kökenli bir [[sipahi]] olan [[Yakup Ağa|Vardarlı Yakup Ağa]] ile ada halkından Rum bir kadın olan Katerina'nın<ref>Die Seeaktivitäten der muslimischen Beutefahrer als Bestandteil der staatlichen Flotte während der osmanischen Expansion im Mittelmeer im 15. und 16. Jahrhundert, p.548, Andreas Rieger, Klaus Schwarz Verlag, 1994</ref> dört oğlundan biri olarak 1470'li yıllarda [[Midilli (ada)|Midilli]] Adası'nda doğdu. Kendisine verilen "Barbaros" lakabı, İtalyancadaki "kızıl sakal" anlamındaki "''barba rossa''"dan gelir.

[[Oruç Reis]], genç yaşta kardeşi [[İlyas Reis|İlyas]] ile birlikte deniz ticareti yaparken, [[Ege Denizi]]'nde [[Rodos Şövalyeleri]]'ne [[tutsak]] düştü. Serbest kaldıktan sonra, yaşadığı olayın etkisiyle tüccar yerine [[korsan]] olmaya karar verdi. Bir süre sonra kardeşi Hızır Reis de ticareti bırakıp ona katıldı. [[Akdeniz]] kıyılarına deniz akınları düzenleyip ganimetler elde ettiler. [[Tunus]]'taki [[Cerbe]] Adası'nı üs olarak kullanan Hızır Reis ve ağabeyi [[Oruç Reis]]’in ünü bütün Akdeniz’e yayıldı. İki kardeş, [[Tunus]] Sultanı Muhammed ile anlaşarak Tunus’taki Halkü’l-Vaâd (La Gaulette) liman kalesini kullanmaya başladı. Hızır ve Oruç, ele geçirdikleri ganimetin beşte birini Tunus sultanına veriyorlar, kalan malları da [[Tunus]] pazarında satıyorlardı.

Hızır ve Oruç, 1516'da ele geçirdikleri yüklü bir gemiyi armağan olarak [[Piri Reis]] himayesinde [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] padişahı [[Yavuz Sultan Selim]]'e gönderdi. Bunun üzerine [[Yavuz Sultan Selim]] de onlara, verdikleri desteğin bir ifadesi olarak çeşitli armağanlar yolladı. [[Oruç Reis]] ve Hızır Reis, ağabeyleri [[İshak reis|İshak]]'ın da kendilerine katılmasından sonra korsanlıkla yetinmeyip [[Kuzey Afrika]]'da toprak edinmeye başladılar. 1516'da İspanyol karşıtı bir grup tarafından [[Cezayir]]'e yerleştiler ve şehrin idarecilerini kanlı bir darbe ile elimine ettiler. Ancak [[İspanyollar]] ile olan savaşlarında [[Oruç Reis]]'in ölmesi, Hızır'ı da zor durumda bırakmıştı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=http://www.thesis.bilkent.edu.tr/0003113.pdf|başlık=Ottoman Corsairs in the Western Mediterranean and Their Place in the Ottoman-Habsburg Rivalry, 1505-1535|erişimtarihi=8 Temmuz 2020|tarih=|dil=İngilizce|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=Bilkent Üniversitesi|isbn=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200708115906/http://www.thesis.bilkent.edu.tr/0003113.pdf|arşivtarihi=8 Temmuz 2020|ölüurl=hayır}}</ref>{{tam kaynak belirt}}

Gönüllü kuvvetleriyle merkezî bir devletin desteği olmadan tutunamayacağını anlayan Hızır Reis, tekrar [[İstanbul]]'a elçiler yollayarak başkentin tâbiyetine girdi. Ancak, [[Cezayir]] halkının aleyhine dönmesi, Hayreddin'i şehri terk ettirip [[Jijel]]'e çekilmeye zorlayacaktı. Burada üslenerek korsanlığa devam edecek ve güçlendikten sonra 1525'te Cezayir'i yeniden ele geçirmeyi başaracaktı. Ertesi yıl [[Jijel]]'e baskın düzenleyen [[Cenevizli]] Amiral [[Andrea Doria]]'yı yenilgiye uğrattı.

1529 yılında gerçekleşen iki olay, Hızır ve arkadaşları için çok önemli sonuçlar doğuracaktı. Bunlardan biri [[Aydın Reis]]'in [[Habsburg Hanedanı|Habsburg]] Amirali Portuondo'yu mağlup etmesi, bir diğeri ise [[Cezayir]]'in karşısındaki [[Peñón de Argel|Habsburg Hisarı]]'nın (Peñón de Argel) ele geçirilmesiydi ki; bu, hem şehri Habsburg toplarının hedefi olmaktan çıkarmış, hem de bir [[dalgakıran]] yapılarak kötü bir liman olan Cezayir'in geliştirilmesine olanak sağlamıştır.<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://brill.com/view/journals/thr/thr-overview.xml|başlık=Emrah Safa Gürkan, The Centre and the Frontier: Ottoman Cooperation with the North African Corsairs in the Sixteenth Century|erişimtarihi=8 Temmuz 2020|tarih=2010|çalışma=|yayıncı=Turkish Historical Review I/2|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200711105153/https://brill.com/view/journals/thr/thr-overview.xml|arşivtarihi=11 Temmuz 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=http://kronikkitap.com/kitap/sultanin-korsanlari/|başlık=Emrah Safa Gürkan, Sultanın Korsanları: Osmanlı Akdenizi’nde Gazâ, Yağma ve Esaret, 1500 – 1700|erişimtarihi=8 Temmuz 2020|tarih=Kasım 2018|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=449-452|çalışma=|yayıncı=Kronik Kitap|isbn=978-975-2430-79-2|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200711131840/http://kronikkitap.com/kitap/sultanin-korsanlari/|arşivtarihi=11 Temmuz 2020|ölüurl=hayır}}</ref>{{tam kaynak belirt}}

Bu esnada [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] padişahı [[I. Süleyman|Kanuni Sultan Süleyman]]'ın [[Alman Seferi]] (1532) sırasında [[Andrea Doria]]'nın [[Mora]] kıyılarına saldırması, Osmanlıları güç duruma düşürdü. Bunun üzerine Kanuni, Hızır Reis'i [[İstanbul]]'a çağırdı ve 1533'te kendisini [[Osmanlı donanması]]nın başına [[kaptan-ı derya]] ({{Dil|ota|قپودان دریا|çeviri=Kapudân-ı Deryâ}}) olarak atadı.

=== Yavuz Sultan Selim dönemi ===
[[Dosya:Chaireddin Barbarossa.jpg|küçükresim|sağ|upright=0.86|Barbaros Hayreddin Paşa'nın 1580 yılında yapılmış yağlı boya portresi]]

Hızır ve Oruç, 1516'da ele geçirdikleri yüklü bir gemiyi armağan olarak [[Piri Reis]] himayesinde [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] Padişahı [[Yavuz Sultan Selim]]'e gönderdiler. Bunun üzerine [[Yavuz Sultan Selim]] de onlara, verdiği desteğin bir ifadesi olarak armağanlar yolladı. Oruç Reis ve Hızır Reis, ağabeyleri İshak'ın da kendilerine katılmasından sonra korsanlıkla yetinmeyip [[Kuzey Afrika]]'da toprak edinmeye başladılar. 1516-1517'de [[İspanyollar]]a karşı savaştılar ve [[Tenes]] ve [[Tlemsen]] kentlerini ele geçirerek [[Cezayir]]'i denetimlerine aldılar. [[Oruç Reis]], [[Cezayir]] hükümdarı ilan edildi. İspanyollar ertesi yıl Cezayir’i geri almak için [[Araplar]]la birleşerek saldırıya geçti. Bu savaşta Hızır Reis'in ağabeyleri olan [[İshak Reis]] ve [[Oruç Reis]] öldürüldü.

Hızır Reis, [[I. Selim|Yavuz Sultan Selim]] adına para bastırıp [[hutbe]] okutarak ona bağlılığını bildirdi. Yavuz Sultan Selim de bunun üzerine Hızır Reis’i [[Cezayir Beylerbeyliği]]'ne atayarak koruması altına aldı. Bunun üzerine önce [[Tunus]] ve [[Tilimsan]] Beyleri birleşerek Cezayir'e yürüdüler. Cezayir şehri dışındaki toprakları alıp Cezayir içindeki halkı ayaklandırdılar. Ayaklanmayı bastıran Hızır Reis, beyleri durdurdu.

1519'da Cezayir'e gelen İspanyol donanmasını mağlup etti. Ama Cezayir halkının durumu ve Tunus Beyi ile yapılan savaşın iyi netice vermemesi üzerine gemileri ve kendine bağlı reislerle Cezayir'i bırakıp Cezayir kentinin doğusunda bulunan, bir [[Akdeniz]] sahil kenti olan [[Cicel]]'e çekildi.<ref>Hızır Barbaros, Seyyid Muradi Reis, sayfa 79. Hasbahçe Yayınevi</ref>

=== Barbaros'un Kaptan-ı Derya "Hayreddin" olması ===
[[Dosya:Hayreddin Barbarossa.jpg|küçükresim|sol|Barbaros Hayreddin Paşa'nın [[16. yüzyıl]]'da [[Avrupa]]'da yapılmış, elinde tuttuğu üç uçlu mızrak “[[Poseidon'un üç uçlu mızrağı|Trident]]” ile denizlerin hâkimi ve tanrısı [[Poseidon]] olarak betimlenmiş bir portresi.]]
Hızır Reis 1520-1525 arasında Avrupa'nın [[Akdeniz]] kıyılarını vurarak büyük ganimetler elde etti. 1525'te Cezayir'i yeniden ele geçirdi. Ertesi yıl [[Jijel]]'e baskın düzenleyen Cenevizli Amiral [[Andrea Doria]]'yı yenilgiye uğrattı. [[I. Süleyman|Kanuni Sultan Süleyman]]'ın Alman seferi sırasında Andrea Doria'nın [[Mora]] kıyılarına saldırması Osmanlıları güç duruma düşürdü. Bunun üzerine Kanuni, Hızır Reis'i İstanbul'a çağırdı ve 1533'te Yavuz Sultan Selim'in "Hayreddin" adını verdiği Hızır Reis'i Osmanlı donanmasının başına ([[kaptan-ı derya]]) atadı.

Hayreddin Paşa 1534'te Akdeniz'e açıldı ve İtalya kıyılarına seferler düzenleyip Tunus'u [[Tunus'un Fethi (1534)|ele geçirdi]]. Ancak Andrea Doria komutasındaki Haçlı donanması karşısında ertesi yıl [[Tunus'un Fethi (1535)|Tunus'u bırakmak zorunda kaldı]] ve İstanbul'a döndü. 1536'da daha güçlü bir donanmayla yeniden Akdeniz'e açılan Barbaros, İtalya kıyılarını vurdu ve Ege Denizi'ndeki Venedik adalarını Osmanlı topraklarına kattı.

=== Preveze Deniz Savaşı ===
{{Ana|Preveze Deniz Savaşı}}
[[Dosya:Suleymanname 412a.jpg|sol|küçükresim|I. Süleyman'ın Hızır Hayreddin Paşa'yı kabulü(1533)]]
Osmanlıların Akdeniz’deki denetiminin artması üzerine, [[Papalık Devleti|Papalık]], [[Venedik]], [[Ceneviz Cumhuriyeti|Ceneviz]], [[Malta]], [[İspanyol İmparatorluğu|İspanya]] ve [[Portekiz]] gemilerinden oluşan bir "Haçlı donanması" kuruldu ve başına Andrea Doria getirildi. Osmanlı donanması ile Haçlı donanması 1538'de [[Arta Körfezi]] önlerinde karşılaştı. Haçlıların 600'den fazla gemisi vardı. Bunun 308'i harp teknesi olup, 120'si en büyük oturak gemileriydi. Haçlılar donanmaya on binlerce [[Forsa (kürekçi)|forsadan]] başka 60 bin asker bindirmişlerdi. Hayreddin Paşa komutasında ise 122 kadırga ve forsalar dışında 20 bin asker vardı. Toplamı 80 bin kişiyi bulan bir deniz savaşı daha önce hiç görülmemişti. Savaş sonucunda haçlı donanması 128 gemisini kaybetmiş, 29'u da Osmanlı denizcileri tarafından ele geçirilmişti. Hayreddin Paşa hiçbir gemisini kaybetmezken 400 kadar leventi savaşta ölmüştü. Hayreddin Paşa, tarihe [[Preveze Deniz Savaşı]] olarak geçen savaşın mutlak galibiyetini Osmanlı Devleti'ne kazandıran Kaptan-ı Derya olarak adını tarihe yazdıracaktı. Bu zafer [[Osmanlı Devleti]]’nin Akdeniz'deki egemenliğini pekiştirdi.

[[Dosya:Barbarossa fleet wintering in Toulon 1543.jpg|küçükresim|sağ|upright=1.14|Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 1543'te Fransa, [[Osmanlı donanmasının Toulon'da kışlaması|Toulon limanında]]. [[Matrakçı Nasuh]]'un eseri.]]
[[Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu|Kutsal Roma-Cermen İmparatoru]] [[Şarlken]], [[Preveze Deniz Muharebesi|Preveze]]’nin öcünü almak için 1541'de Cezayir'e saldırdıysa da başarılı olamadı. Bu arada [[Fransa Kralı]] [[I. François]], Şarlken'e karşı Osmanlılardan yardım isteyince Kanuni, Barbaros’u Fransa’nın Akdeniz kıyılarına gönderdi. Barbaros, [[Toulon]]'da Fransız donanmasıyla birleşerek 1543'te [[Nice]]'i aldı ([[Nice Kuşatması]]). Ertesi yıl İstanbul’a dönen Barbaros Hayreddin Paşa, 4 Temmuz 1546’da burada öldü, [[Beşiktaş]]'taki türbesine defnedildi.

== Etkileri ==
[[Dosya:İstanbul 5155.jpg|küçükresim|upright=0.91|[[Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi]], [[Beşiktaş (semt), Beşiktaş|Beşiktaş]].]]
Osmanlı Devleti'nin kaptan paşaları, [[hil'at]]lerini Barbaros'un Beşiktaş'taki türbesinde giyerlerdi, bu törende dua edilir ve fakir fukaraya yemek verilirdi.

Sefere çıkan veya tatbikata giden Türk savaş gemileri -günümüzde dahi- bu türbenin önünden geçerken Barbaros'u top atışıyla selamlarlar.

Barbaros Hayreddin Paşa’nın anısına 1941-1943’te İstanbul’un [[Beşiktaş]] semtinde dikilen [[Barbaros Anıtı]], ünlü heykelciler [[Ali Hadi Bara]] ile [[Zühtü Müridoğlu]] tarafından yapılmıştır. Heykelin arkasında [[Yahya Kemal Beyatlı]]'nın şu dizeleri yazılıdır:

:''Deniz ufkunda bu top sesleri nereden geliyor?''
:''Barbaros, belki, donanmayla seferden geliyor!''
:''Adalar'dan mı? Tunus'dan mı, Cezayir'den mi?''
:''Hür ufuklarda donanmış iki yüz pare gemi''
:''Yeni doğmuş aya baktıkları yerden geliyor;''
:''O mübarek gemiler hangi seherden geliyor?''

Beşiktaş'taki Kadıköy iskelesine [[Beşiktaş Barbaros Hayrettin Paşa İskelesi]] adı verildi ve mimarlar Erkan İnce ile [[Hilmi Şenalp|M. Hilmi Şenalp]] tarafından [[Osmanlı mimarisi]] tarzında yenilendi.

[[Türk Deniz Kuvvetleri|Türk donanması]]ndaki muhtelif gemilere adı verildi.

== Muharebelerinin kronolojisi ==
[[Dosya: Barbaros Hayreddin Pasha monument at Istanbul Naval Museum.jpg|küçükresim|upright=0.91|Barbaros Hayreddin Paşa’nın İstanbul Deniz Müzesi’ndeki büstü]]
* Oruç Reis'in [[Ege Denizi]]'nde [[Rodos Şövalyeleri]]ne tutsak düşmesi, kardeşi [[İlyas Reis]]'in ölmesi.
* 1510: Oruç Reis serbest kaldıktan sonra, yaşadığı olayın etkisiyle tüccar yerine [[korsan]] olmaya karar verdi.
* Oruç Reis, Akdeniz kıyılarına akınlar düzenledi ve ganimetler elde etti.
* Hızır Reis ticareti bırakarak Cerbe Adası'na gelip ağası (ağabeyi) [[Oruç Reis]] ile beraber korsanlığa başladı.
* 1512: İki kardeş [[Tunus]] Sultanı Muhammed ile anlaşarak Tunus'taki [[Halkü'l-Vaâd]] ([[La Gaulette]]) limanını kullanmaya başladı.
* 1516-1517: İspanyollara karşı savaştı ve [[Tenes]], [[Tlemsen]] ve [[Oran, Cezayir|Oran]] kentlerini ele geçirerek [[Cezayir]]'i denetimlerine aldılar.
* 1517: [[Oruç Reis]] Cezayir hükümdarı ilan edildi.
* 1518: İspanyollar Cezayir’i geri almak için Araplarla birleşerek saldırıya geçtiler. Bu savaşta kardeşleri [[İshak Reis]] ve [[Oruç Reis]] öldüler.
* 1518: [[Yavuz Sultan Selim]], Hızır Reis'i [[Cezayir Beylerbeyliği]]'ne atayarak koruması altına aldı.
* 1519: Hızır Reis, [[İspanya Donanması|İspanya donanmasını]] yenilgiye uğrattı.
* Cezayir'i bırakarak [[Şerşel Adaları]]'na çekildi.
* 1520-1525: arasında Avrupa'nın Akdeniz kıyılarını vurarak büyük ganimetler elde etti.
* 1530: Cezayir'i yeniden ele geçirdi.
* 1531: [[Jijel]]'e baskın düzenleyen Cenevizli Amiral [[Andrea Doria]]'yı yenilgiye uğrattı.
* 1534: Akdeniz'e açıldı ve İtalya kıyılarına seferler düzenledi.
* 1534:Tunus'u ele geçirdi. Ancak Haçlı donanması karşısında Tunus'u bırakmak zorunda kaldı.
* 1536: Daha güçlü bir donanmayla [[İtalya]] kıyılarını vurdu.
* 1536: [[Ege Denizi]]'ndeki [[Venedik Cumhuriyeti|Venedik]] adalarını Osmanlı topraklarına kattı.
* 1536: [[Otranto]]’yu fethederek İtalya’ya ayak bastı.
* 1538: [[Preveze Deniz Savaşı]]'nda Haçlı donanmasını yendi.
* 1543: [[Toulon]]'da Fransız donanmasıyla birleşerek Kutsal Roma Germen İttifakını yenerek [[Nice]]'i [[Nice Kuşatması|aldı]].

=== İçinde bulunduğu savaşlar listesi ===

* 1512: Bicâye Kuşatması
* 1513: [[Cicel (il)|Cicelli]]'nin Ele Geçirilmesi
* 1515: [[Bicâye Kuşatması|Bicâye'nin Ele Geçirilmesi]]
* 1516: [[Cezayir'in ele geçirilmesi (1516)|Cezayir'in ele geçirilmesi]]
* 1516: [[Cezayir Saldırısı (1516)|Cezayir Saldırısı]]
* 1518: [[Tilimsan'ın Fethi (1518)|Tilimsan'ın Fethi]]
* 1519: [[Cezayir Saldırısı (1519)|Cezayir Saldırısı]]
* 1520: [[Şerşel|Şersel]]'in Fethi
* 1520: Collo Limanının Alınması
* 1520: Annaba ve Konstantin'in Fethi
* 1525: Cezayir'in Yeniden Fethi
* 1529: [[Cezayir Kayası'nın Ele Geçirilmesi (1529)|Cezayir Adası'nın Fethi]]
* 1534: İtalyan Kasabalarına Yapılan Saldırılar
* 1534: [[Tunus'un Fethi (1534)|Tunus'un Fethi]]
* 1535: [[Maó'nun Yağmalanması]]
* 1537: [[Korfu Kuşatması (1537)|Korfu Kuşatması]]
* 1537: [[1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı|Osmanlı-Venedik Savaşı]]
* 1538: Ege Adalarının Fethi
* 1538: [[Preveze Deniz Muharebesi]]
* 1543: [[Nice Kuşatması]]
* 1544: [[Lipari'nin Yağmalanması]]

== Kitapları ==
:'''''[[s:Gazavat-ı Hayrettin Paşa|Gazavat-ı Hayrettin Paşa]]'nın tam metni vikikaynakta yer almaktadır'''''

[[Gazavat-ı Hayrettin Paşa]] - Türk Edebiyat tarihinin ilk otobiyografi denemesidir. Eserin baş tarafında da belirtildiği gibi '''Barbaros Hayreddin Paşa''' biyografisini '''Seyyid Muradi''''ye yazdırmıştır. [[I. Süleyman|Kanuni Sultan Süleyman]] bir gün Barbaros Hayreddin'i huzuruna çağırmış ve ferman etmiş: "''Bre Hayrettin bir kulun ömrüne bu kadar az zamanda bu kadar çok fütuhat düşmez. Bana ister manzum ister mensur bir eser yaz ben de hazine-i amiremde saklayayım ki bizden sonra gelecek nesillere ibret ve ders olsun.''" Bu ferman üzerine kendi söylemiş, Seyyid Muradi yazmıştır. Ayrıca Gaye-el Mûna diye bir kitap daha yazdı.

== Hakkında yayımlanan kitaplar ==
# Efsane (Bir 'Barbaros' Romanı) - İskender Pala
# Kaptan-ı Derya - [[Ebubekir Subaşı]]
# "Barbaros! Sevgilim..." - Halil Bezmen
# Sultanın Amirali Barbaros Hayrettin - Ernle Bradford
# Denizler Sultanı Barbaros Hayrettin Paşa - Ali Rıza Seyfi
# Barbaros Hayrettin Geliyor - Feridun Fazıl Tülbentçi
# Barbaros Hayrettin Paşa - Aziz Erdoğan
# Barbaros Hayrettin Paşa'nın Hatıraları- Ertuğrul Düzdağ
#Hızır Barbaroso Hayreddin - Dursun Saral

== Popüler kültürdeki yeri ==
* 1951 yapımı ''[[Barbaros Hayreddin Paşa (film)|Barbaros Hayreddin Paşa]]'' filminde Barbaros Hayreddin Paşa, [[Cüneyt Gökçer]] tarafından canlandırılmıştır.
* 2003 yapımı ''[[Hürrem Sultan (dizi)|Hürrem Sultan]]'' adlı dizide [[Halil Kumova]] tarafından canlandırılmıştır.
* 2011-2014 yılları arasında yapılan ''[[Muhteşem Yüzyıl]]'' adlı dizide ise [[Tolga Tekin]] tarafından canlandırılmıştır.
* ''[[Karayip Korsanları (film serisi)|Karayip Korsanları]]'' adlı Hollywood yapımı sinema filmi serisinde, "Captain Barbossa" karakteri de, Barbaros Hayreddin Paşa'dan esinlenilmiş ve [[Geoffrey Rush]] tarafından canlandırılmıştır.
* 2021 yapımı ''[[Barbaroslar: Akdeniz'in Kılıcı]]'' adlı dizide [[Ulaş Tuna Astepe]] tarafından canlandırılmıştır.
* 2022 yapımı ''[[Barbaros Hayreddin: Sultanın Fermanı]]'' adlı dizide [[Tolgahan Sayışman]] tarafından canlandırılmaktadır.

== Ayrıca bakınız ==
* [[Barbaros Anıtı]]
* [[TCG Hızırreis (S-344)]]
* [[TCG Hızırreis (S-342)]]
* [[Tilimsan'ın Fethi (1517)]]
* [[Barbaros Hayrettin Paşa Camii]]

{{Kardeş proje bağlantıları|
  commons= Category:Barbaros Hayreddin Pasha|
  wikispecies=  |
  wikt=|
  b=  |
  s= Barbaros Hayreddin Paşa |
  q= Barbaros Hayreddin Paşa|
  n=  |
  m=  |
}}

== Kaynakça ==
{{kaynakça}}

{{başlangıç kutusu}}
{{s-mil}}
{{sıra kutusu
| önce = [[Kemankeş Ahmed Paşa]] 
| başlık= [[Osmanlı kaptan-ı deryaları listesi|Kaptan-ı Derya]]
| yıllar= 1533 - 1546
| sonra= [[Sokullu Mehmed Paşa]]}}
{{bitiş kutusu}}

{{Osmanlı Kaptan-ı Deryaları}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:1478 doğumlular]]
[[Kategori:Midilli doğumlular]]
[[Kategori:1546 yılında ölenler]]
[[Kategori:Osmanlı devlet görevlileri]]
[[Kategori:Kaptan-ı deryalar]]
[[Kategori:Cezâyir-i Garp hükümdarları]]
[[Kategori:Türk tarihi]]
[[Kategori:Korsanlar]]
[[Kategori:İstanbul ilinde ölenler]]
[[Kategori:İstanbul ilinde defnedilenler]]
[[Kategori:VikiProje Tarih kaynak bekleyen maddeler]]
[[Kategori:Vikiproje Tarih yeni eklenen maddeler]]
[[Kategori:1476 doğumlular]]
[[Kategori:15. yüzyılda Osmanlılar]]
[[Kategori:16. yüzyılda Osmanlılar]]
[[Kategori:Berberi korsanlar]]
[[Kategori:Cezayir devlet başkanları]]
[[Kategori:Osmanlı amiralleri]]
[[Kategori:Osmanlı deniz subayları]]
[[Kategori:Pîrî Reis]]
[[Kategori:Privateer'ler]]
[[Kategori:I. Süleyman]]

Bu sayfada kullanılan şablonlar:

Şablon:AYADI (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:AYSAYISI (değiştir)
Şablon:Akademik dergi kaynağı (değiştir)
Şablon:Ana (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Ana diğer (değiştir)
Şablon:Bağlantı bakımı (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Başlangıç kutusu (değiştir)
Şablon:Bitiş kutusu (değiştir)
Şablon:Br ile ayrılmış maddeler (değiştir)
Şablon:Br separated entries (değiştir)
Şablon:Category handler (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Dergi kaynağı (değiştir)
Şablon:Dil (değiştir)
Şablon:Dolaşım (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Düzelt (değiştir)
Şablon:Düzelt/kategori (değiştir)
Şablon:Fix (değiştir)
Şablon:Kaptan-ı deryalar (değiştir)
Şablon:Kardeş proje bağlantıları (değiştir)
Şablon:Kategori işleyici (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Kayma (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Kaynakça (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Kaynakça/styles.css (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Kitap kaynağı (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Koordinat (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Makam sahibi bilgi kutusu (değiştir)
Şablon:Makam sahibi bilgi kutusu/Kişisel bilgi (değiştir)
Şablon:Makam sahibi bilgi kutusu/Makam (değiştir)
Şablon:Min (değiştir)
Şablon:Nowrap (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:O tarihteki yaşı (değiştir)
Şablon:Osmanlı Kaptan-ı Deryaları (değiştir)
Şablon:Otorite kontrolü (değiştir)
Şablon:Px (değiştir)
Şablon:S-başlık (değiştir)
Şablon:S-mil (değiştir)
Şablon:S-sonra (değiştir)
Şablon:S-önce (değiştir)
Şablon:Sıra kutusu (değiştir)
Şablon:Tam kaynak belirt (değiştir)
Şablon:Vikiveri'de düzenle (değiştir)
Şablon:Vikiveri görsel (değiştir)
Şablon:Web kaynağı (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Yaklaşık (değiştir)
Şablon:Ölüm tarihi ve yaşı (değiştir)
Şablon:Önekiptali (değiştir)
Modül:Ad alanı algıla/veri (değiştir)
Modül:Ad alanı algıla/yapılandırma (değiştir)
Modül:Ana (değiştir)
Modül:Arguments (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Ayrı girişler (değiştir)
Modül:Bağımsız değişkenler (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Check for unknown parameters (değiştir)
Modül:Dil (değiştir)
Modül:Dil/veri (değiştir)
Modül:Dizgi (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Dolaşım (kaynağı gör) (yarı koruma)
Modül:Dolaşım/styles.css (değiştir)
Modül:Dolaşım/yapılandırma (değiştir)
Modül:Dolçub (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Dolçub/styles.css (değiştir)
Modül:Evethayır (kaynağı gör) (koruma)
Modül:GirdiIdsiniÇöz (değiştir)
Modül:Kategori işleyici (değiştir)
Modül:Kategori işleyici/karaliste (değiştir)
Modül:Kategori işleyici/paydaş (değiştir)
Modül:Kategori işleyici/veri (değiştir)
Modül:Kategori işleyici/yapılandırma (değiştir)
Modül:Kaynak/KB1 (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Kaynak/KB1/Araçlar (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Kaynak/KB1/Beyazliste (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Kaynak/KB1/COinS (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Kaynak/KB1/Tanımlayıcılar (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Kaynak/KB1/Tarih doğrulama (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Kaynak/KB1/Yapılandırma (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Koordinatlar (kaynağı gör) (yarı koruma)
Modül:Koordinatlar/styles.css (değiştir)
Modül:Küresel değil (kaynağı gör) (yarı koruma)
Modül:Math (değiştir)
Modül:No globals (değiştir)
Modül:Otorite kontrolü (kaynağı gör) (yarı koruma)
Modül:String (değiştir)
Modül:TableTools (değiştir)
Modül:Tablo araçları (değiştir)
Modül:Tanımlanmayan parametre denetimi (değiştir)
Modül:Vikiveri'de düzenle (değiştir)
Modül:Vikiveri/i18n (değiştir)
Modül:VikiveriBK (kaynağı gör) (yarı koruma)
Modül:VikiveriBK/bağyok (değiştir)
Modül:VikiveriBK/başlıkbiçimleri (değiştir)
Modül:VikiveriBK/i18n (değiştir)
Modül:WikidataIB (değiştir)
Modül:İ18n (kaynağı gör) (koruma)
Modül:İlknot (değiştir)
Modül:İlknot liste (değiştir)

Barbaros Hayreddin Paşa sayfasına geri dön.

"https://tr.wikipedia.org/wiki/Barbaros_Hayreddin_Paşa" sayfasından alınmıştır