Geografik qutblar: Versiyalar orasidagi farq
k 188.113.193.235 tahrirlari Rtfroot versiyasiga qaytarildi Teg: Eski holiga qaytarish |
MalikxanBot (munozara | hissa) k {{no iwiki}} andozasi olib tashlandi (xatolik haqida xabar berish) |
||
Qator 11: | Qator 11: | ||
== Adabiyotlar == |
== Adabiyotlar == |
||
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil |
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil |
||
<!-- Bot tomonidan yaratildi --> |
|||
21-may 2024, 20:25 dagi (joriy) koʻrinishi
![](https://cdn.statically.io/img/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Geographical_and_Magnetic_Poles.png/220px-Geographical_and_Magnetic_Poles.png)
Geografik qutblar (Shimoliy qutb va Janubiy qutb) — Yer aylanishidan hosil boʻlgan xayoliy oʻqning Yer yuzasi bilan kesishgan nuqtalari. G. q.da Yer meridianlarining hammasi tutashadi. Unda odatdagi dunyoda tomonlari yoʻq, kun va tun almashinmaydi. U yerda Quyosh yarim yil chiqmaydi va yarim yil botmaydi (qarang Qutb tuniva Hutbkuni). G. q. nuqtasi Yer yuzasida murakkab ztri chiziq boʻylab siljib yuradi, yaʼni tomonlari 26 m boʻlgan kvadrat ichida oʻz holatini oʻzgartirib turadi. Yer shaklining sharga deyarli oʻxshash boʻlganligi tufayli, qutblarga Quyosh nuri yotiq (23 ʻ/2° dan yuqori boʻlmaydi) tushadi, natijada G. q. atrofida juda keng maydonning iqlimi sovuq, kuchli shamol va izgʻirinlar boʻladi. Shimoliy G. q. Shimoliy Muz okeanining muz bilan qoplangan suvi ustida joylashgan. Shimoliy G. q. (89°55’ sh. k.)ga birinchi boʻlib amerikalik qutbshunos R. Piri (1909 yil 6 aprel) yetib borgan. Janubiy G. q. (88°23’ j. k.) Antarktida materigining Tinch okean sohiliga yaqin muz qoplami ustidadir, birinchi boʻlib unga norvegiyalik tadqiqotchi R. Amundsen (1911 yil 14 dekabr) borgan.
Yana q.
[tahrir | manbasini tahrirlash]Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
![]() | Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |