Jump to content

Эрон—Исроил можароси (2024)

From Vikipediya
Эрон-Исроил можароси
Рақиблар
Эрон Эрон Исроил Исроил
Қўмондонлар
Эрон Али Хоманаий
Эрон Моҳаммад-Реза Гҳараэи Аштиани
Эрон Ҳоссеин Салами
Исроил Бенжамин Нетаняҳу
Исроил Ёав Галлант
Ҳарбий бирликлар
ИРГC
Кучлар
400-500 шаҳид дронлари, сони номаълум қанотли ва баллистик ракеталар

Эрон-Исроил можароси“ — 2024-йил 13-апрел куни Исроил—Ҳамас уруши вақтида Эрон Исроилга учувчисиз самолётлар ва ракета зарбалари берган ҳолатда ҳужум бошлади. Аммо Снарядлар Исроил ҳудудларига қадар етиб бормаган[1]. Бу Эроннинг 1979-йилдан бери Исроилга тўғридан-тўғри қилган илк ҳужумидир. Эрон Ислом инқилоби қўриқчилари корпуси ўз ҳужумига „Ҳақиқат ваъдаси“ операцияси код номини берди[2].

Келиб чиқиш сабаблари[edit | edit source]

2023-йил 7-октябрда Эрон ва Қатар кўмагида жангари ташкилот саналган Ҳамас Исроилга жанубдан ҳужум уюштирди. Ҳужум натижада 1200 киши ҳалок бўлди[3][4]. Исроил бунга жавобан Ғазо секторида ҳарбий операция бошлаб юборди. Операция давомида 33 000 дан ортиқ одам ҳалок бўлди[5].

7-октябрдан бошлаб Ливанда Эрон томонидан қўллаб-қувватланган Ҳизбуллоҳ гуруҳи Исроил қарши шимолдан ҳужум бошлади[6]. Уруш бошлангандан буён Ҳизбуллоҳ ва Исроил ўртасида 4400 дан ортиқ турли тўқнашувлар қайд этилган[7]. Можаро бошлангандан бери Исроил ўз шимолий ҳудудларидан тахминан 100 000 фуқаросини эвакуация қилди[8].

2024-йилнинг 1-апрелида Суриянинг Дамашқ шаҳридаги Эрон элчихонаси ёнидаги Эрон консуллиги биносига Исроил томонидан ҳаво ҳужуми уюштирилиб, 16 киши, хусусан, Ислом инқилоби қўриқчилари корпусининг Қудс кучлари қўмондони, бригада генерали Муҳаммад Ризо Зоҳидий ўлдирилди. Ҳужумдан кўп ўтмай, Эрон бу ҳужумга жавобан қасос олишга ваъда берди[9]. Ҳаво ҳужуми учун потенциал сабаб сифатида кўрсатилган ҳисоботларда Эрон бино элчихона биносининг бир қисми эканлигини даъво қилган[10]. Исроил эса бу бино Эрон Инқилобий Гвардияси томонидан фойдаланиладиган ва элчихонанинг панжара билан ўралган мажмуаси ташқарисида жойлашган бино эканлигини таъкидлади[11][12].

Ҳужумдан бир неча ҳафта олдин Қўшма Штатлар, Франсия, Германия ва Буюк Британия Эронни Исроилга ҳужум қилмаслик ҳақида огоҳлантирган. Шунингдек, бундай ҳужум юз берган тақдирда, бу катта тўқнашувларга олиб бориши, бундай шароитда Ғарб Эронга қарши ҳарбий йўл билан жавоб бериши мумкинлиги таъкидланди[13][14][15]. Бундай ҳужум Исроилнинг Эрон ҳудудига тўғридан-тўғри ҳарбий жавоб зарбари беришига олиб келиши мумкинлиги ҳам эслатиб ўтилди[16].

2024-йил апрел ойининг бошларида Эрон ҳукумати Исроил билан урушга аралашиб, уни ҳимоя қилса, Қўшма Штатлар ҳарбий базаларига ҳужум қилиш билан ҳам таҳдид қилди[17][18].

Ҳодисалар[edit | edit source]

13-апрел[edit | edit source]

Эрон 2024-йил 13-апрел куни кечқурун Исроил ҳудудларини нишонга олган дронлар ҳужумни бошлаб берди[19][20]. Исроил ва АҚШ расмийларига кўра, ҳужум „ўнлаб дронлар“лар ёрдамида кечиши таъкидланди[19][21][22][23]. Шунингдек, ракета ҳужумлари амалга оширилгани хабар қилинган[24]. Исроил расмийларига кўра, 100 га яқин[25], АҚШ расмийларига кўра эса 400-500 та ракета ва дронлардан фойдаланилган. Исроил расмийларининг хабар беришича, ракеталар фақат Голан тепаликлари ва Негев чўлидаги Исроил базасини нишонга олган[26].

Тарқалаётган видеоларнинг баъзиларида „Шаҳед 136“ дронлари кўзга ташланган[26].

Натижаси[edit | edit source]

Миср, Ироқ, Иордания, Ливан, Сурия ва Исроил бу ҳужумларга жавобан ҳаво ҳудудини ёпди[27][28][29]. Иордания расмийлари ўз ҳаво кенгликларини бузган Эрон самолётларини уриб туширишга тайёр эканликларини билдирган[30].

Манбалар[edit | edit source]

  1. Бандо, Эрин (13 Април 2024). „Иран лаунчес дроне аттаcк агаинст Исраэл“. Политиcо.
  2. „Исраэл геттинг пунишед wитҳ 'Оператион Трутҳфул Промисе'“ (эн). Теҳран Тимес (2024-йил 13-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  3. „"Ҳамас' сехуал виоленcе wас а планнед анд сйстематиc аттаcк анд фаллс ундер тҳе дефинитион оф cримес агаинст ҳуманитй"“ (эн). cтеч (2024-йил 29-феврал). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  4. https://www.timesofisrael.com/the-10-children-still-held-hostage-in-gaza-yet-to-be-freed-under-truce-deal/
  5. „Ҳалф а еар инто тҳе wар ин Газа, ҳере'с а лоок ат тҳе cонфлиcт бй тҳе нумберс“ (эн). АП Неwс (2024-йил 5-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  6. „УС Сеэс Имминент Миссиле Стрике он Исраэл бй Иран, Прохиэс“ (эн). Блоомберг.cом (2024-йил 10-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  7. Жонес, Сетҳ Г.; Бйман, Даниэл; Палмер, Алехандер; МcCабе, Рилей (21 Марч 2024). „Тҳе Cоминг Cонфлиcт wитҳ Ҳезболлаҳ“. CСИС (инглизча).
  8. https://www.reuters.com/world/middle-east/dangerous-stasis-israels-northern-border-leaves-evacuees-limbo-2024-01-11/}}
  9. „Иран воwс ревенге афтер тwо генералс киллед ин Исраэли стрике он Сйриа cонсулате“. Тҳе Гуардиан (2024-йил 2-апрел). 2024-йил 1-апрелда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2024-йил 2-апрел.
  10. „Исраэл Сайс Иран Лаунчед Дронес ат Иц Территорй ин Реталиаторй Стрике“. Тҳе Неw Ёрк Тимес (2024-йил 13-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  11. https://www.timesofisrael.com/top-iranian-irgc-commander-said-killed-in-alleged-israeli-strike-on-damascus/
  12. „Стратегиc блоw: Аллегед Исраэли аирстрике такес оут Ираниан генерал ин Дамасcус“ (эн). Тҳе Жерусалем Пост | ЖПост.cом (2024-йил 1-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  13. „Френч Пресидент Маcрон то Кнессет Спеакер Оҳана: 'Wе wарнед Иран агаинст аттаcкинг Исраэл'“ (эн). Тҳе Жерусалем Пост | ЖПост.cом (2024-йил 11-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  14. Эичнер, Итамар; Азулай, Моран. „Wестерн поwерс то Иран: 'До нот аттаcк Исраэл'“ (эн). Йнетнеwс (2024-йил 11-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  15. „Фореигн министерс оф Германй, УК прессуре Иран нот то аттаcк Исраэл“ (эн). Тҳе Жерусалем Пост | ЖПост.cом (2024-йил 11-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  16. „Биден сайс ҳе эхпеcц Иран то аттаcк Исраэл 'соонер ратҳер тҳан латер' ас УС мовес троопс“ (эн-УС). УСА ТОДАЙ. Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  17. „ארה"ב ביקשה מישראל לקבל עידכון מוקדם ולקיים התייעצות לפני מתקפה נגד איראן - וואלה חדשות“ (ҳе). וואלה (2024-йил 12-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  18. https://www.axios.com/2024/04/12/iran-israel-attack-us-troops-warning
  19. 19,0 19,1 Ҳааретз. „Иран лаунчес диреcт аттаcк он Исраэл; дозенс оф аттаcк дронес диспатчед“ (эн). Ҳааретз (2024-йил 13-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  20. Пиccиотто, Ребеccа „Иран ҳас лаунчед дроне аттаcкс ат Исраэл, ИДФ милитарй сайс“ (эн). CНБC (2024-йил 13-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  21. „Иран лаунчес иц реталиатион, фирес дозенс оф унманнед дронес тоwардс Исраэл: Репорт“ (эн-УС). Тҳе Кашмирият (2024-йил 13-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  22. „Иран лаунчед дозенс оф дронес тоwард Исраэл“ (эн). Тҳе Жерусалем Пост | ЖПост.cом (2024-йил 13-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  23. Равид, Барак (13 Април 2024). „Иран лаунчед дроне аттаcк он Исраэл, У.С. анд Исраэл оффиcиалс сай“. Ахиос.
  24. „Иран лаунчес аттаcк агаинст Исраэл, wитҳ дронес 'ҳоурс аwай' фром реачинг Исраэли соил – ливе“. Тҳе Гуардиан. Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  25. „Исраэл эстиматес море тҳан 100 дронес лаунчед бй Иран, Исраэли милитарй оффиcиал сайс“ (эн). CНН (2024-йил 13-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  26. 26,0 26,1 „Жордан дениэс деcларинг стате оф эмергенcй“ (эн). эн.роянеwс.тв. Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  27. мтв.cом.лб/тр/неwс/лоcал/1438394/лебанон-cлосес-иц-аирспаcе-то-алл-аирcрафт „Лüбнан Ҳава Саҳасıнı Тüм Уçаклара Капатıёр“ (эн). МТВ Лебанон. Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  28. wсж. cом/ливеcовераге/исраэл-иран-стрикес-ливе-cовераге/cард/исраэл-то-cлосе-аирспаcе-ин-препаратион-фор-ираниан-аттаcк-ГгК4К1зҲжиХиА6ЭжоЭ5Ҳ „Исраэл то Cлосе Аирспаcе ин Препаратион фор Ираниан Аттаcк“ (эн-УС). WСЖ. Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  29. интеллинеwс. cом/бреакинг-ирақ-сйриа-анд-жордан-cлосе-аирспаcе-амид-ираниан-стрике-он-исраэл-320878/ „БРЕАКИНГ: Ирак, Сурие ве Üрдüн, İран'ıн İсраил'и вурмасı üзерине ҳава саҳасıнı капаттı“ (эн). www.интеллинеwс.cом (2024-йил 13-апрел). Қаралди: 2024-йил 13-апрел.
  30. „Иран лаунчес аттаcк агаинст Исраэл, wитҳ дронес 'ҳоурс аwай' фром реачинг Исраэли соил - ливе“. Тҳе Гуардиан. Қаралди: 2024-йил 13-апрел.