Jump to content

Вилла Гуардамангиа

From Vikipediya
Вилла Гуардамангиа

49, Гуардамангиа Ҳилл, Пиэтà, Малта
Эски номлари Cаса Медина
Муқобил номлари Cаса Гуардамангиа
Умумий маълумот
Мақоми Бузилмаган
Тури Вилла
Меъморий услуби Умумий архитектура ва Неоклассика
Жойлашуви Гwардаманġа, Пиэтà, Малта
Координаталар 35°53′32.1″Н 14°29′42.2″Э / 35.892250°Н 14.495056°Э / 35.892250; 14.495056
Эгаси Говернмент оф Малта
Техник ҳолати
Материал Оҳактош
Вилла Гуардамангиа

Вилла Гуардамангиа (италянча — „қараш“ ва „овқатланиш“), авваллари Cаса Медина[1][2] ва баъзан Cаса Гуардамангиа деб ҳам аталади[3], 16,791 квадрат фут (1,559.9 м2) майдонни эгаллаган бино Малтадаги Гвараманġа Пиэта шаҳарчасида жойлашган. У Эдинбург герсогиняси малика Элизабетҳ (кейинчалик қиролича Элизабетҳ ИИ) ва Эдинбург герсоги шаҳзода Пҳилипнинг 1949—1951-йилларда қароргоҳи сифатида фойдаланилган.

Тарихи[edit | edit source]

Ҳудуд тахминан 1814-йилда Малтада Британия мустамлакаси бошланган вақтда католик руҳонийга тегишли бўлган. Денгиз бўйидаги мулк 18-аср ўрталарида қурилган деб ҳисобланилади. 20-асрнинг охирида у бир нечта таниқли Малта оилаларига тегишли бўлган, улар орасида Сант-Фоурниэрс, Бартолос ва Счембрис оилалари ҳам бор[4]. Бино 1900-йилда[5][6][7][8] сер Аугусто Бартоло[9] томонидан ҳозирги кўринишга келтирилган ва Cаса Медина деб номланган[10][11]. У дастлаб қишлоқ уйи бўлган[12]. Иншоот 18 та хона, ҳайвонлар учун отхона, сайр қилиш йўли бўлган катта боғ ва уруш вақтида бошпана сифатида фойдаланиладиган жойдан иборат[13].

Тахминан 1929-йилда вилла биринчи марта Луи Моунтбаттенга ижарага берилган[5]. У бино Марсага яқинлиги сабабли қизиқиш билдирган, шунингдек, бу ерда Моунтбаттеннинг дабдабали турмуш тарзига мос келадиган от пойгаси ва голф майдончаси ҳам мавжуд бўлган[5]. Вилла ёмон аҳволда бўлиб, бир нечта алоҳида хонадонларга бўлиниб кетган[1]. Шу сабабли, Моунтбаттен уй таъмирланаётган пайтда Флорианада[1] „Феникия“ меҳмонхонасининг икки хонасида истиқомат қилишига тўғри келган[14]. Моунтбаттен бир мунча вақт ўтгач, виллани сотиб олган[15] ва 1950-йилларда Ўрта ер денгизи флотининг бош қўмондони сифатида Малтага жойлашганидан кейин бу ҳудудга тез-тез ташриф буюрадиган бўлган[5].

Эдинбург герцоги ва герцогинаси Малтага келганида, дастлаб улар Гералд Стриcкланд ва унинг рафиқаси мезбонлик қилган Сан-Антон саройида тураб қолганлар[16]. Малика Элизабетҳ (кейинчалик Қиролича Элизабетҳ ИИ) ва турмуш ўртоғи Пҳилип Моунтбаттен (кейинчалик шаҳзода Пҳилипп, Эдинбург герцоги) биринчи марта 1946-йилда Гуардамангиада тунаб қолишган[17]. Эр-хотин ўша пайтдан то 1952-йилгача бир неча марта мазкур ҳудудга келишган. Пҳилипп Малтада Қироллик денгиз флоти офицери бўлган[18], Элизабетҳ эса Ауберге де Кастилияда аскарлар, денгизчилар, ҳарбий хизматчилар оилалари уюшмаси (ССАФА) билан ишлаган[10]. Охир-оқибат Моунтбаттен виллани қироллик жуфтлигига тақдим этган[19] [20] ва улар 1949—1951-йиллар орасида доимий равишда шу ерда яшайдиган бўлишган. Тахминларга кўра, Элизабетҳ тўнғич фарзанди қирол Чарлес ИИИ га вилладалиги ҳомиладор бўлган[18]. Кейинчалик қиролича Малтада ўтказган йилларини ҳаётининг энг яхши даврларидан бири деб таърифлаган, чунки бу вақт у „оддий“ турмуш таризни кечиришга муваффақ бўлган ягона давр ҳисобланади[21].

Қиролича Элизабтҳ ИИ 1992-йилда Малтага давлат ташрифи чоғида Вилла Гуардамангиага ҳам борган. 2007-йилда эса у Эдинбург герсоги билан бирга уларнинг 60 йиллик юбилейини нишонлаган[22]. Малта олий комиссари Норман Ҳамилтон 2013-йилда қироличага „Вилла Гуардамангиа“ расмини совға қилган[23]. Қиролича 2015-йилда Ҳамдўстлик Ҳукумат раҳбарларининг йиғилиши Малтада бўлган вақтида, виллани кўришни илтимос қилган, бироқ ҳудуднинг ўша вақтдаги эгалари[18] Ġуżè Счембри оиласи[2] камбағалликлари сабабли вилла хароба аҳволга келиб қолгани учун, қироличанинг виллани кўриш ҳақидаги таклифини рад этишган[24]. Президент Мариэ Лоуисе Cолеиро Преcа қироличага вилла фасадининг яна бир тасвирини совға қилган[25].

Бино 2019-йилда сотувга қўйилган, сўров нархи 5 900 000 евро этиб этиб белгиланган[26][27]. Бинонинг катта қисми, жумладан мебеллар, санъат асарлари ва антиқа буюмлар 2019-йил сентябр ойида ким ошди савдосида сотилган[28]. Бинони қайта тиклаш ва жамоатчилик учун очиқ қилиш ҳаракатларидан сўнг[29], у 2019-йил октябр ойида Малта ҳукумати томонидан сотиб олинган ва кенг қамровли реставрация ишлари учун Ҳеритаге Малта компаниясига топширилган[30].

Бино тузилиши ва боғлари[edit | edit source]

Олд фасаддаги „Вилла Гуардамангиа“ ёзуви
Вилланинг хароба аҳволи

Вилла Гвардамангиа қишлоғида[31], Валлетта ҳудудидан[32] ташқарида жойлашган[33] тор кўчадаги сокин турар-жой масканида бунёд этилган[34][35][36]. Вилла Марсамхетт бандаргоҳи устидан денгиз манзараси билан тўлдирилган сарой шаклида қурилгани тасвирланган суратлар мавжуд[20]. Қиролича уни „шаҳар уйи“ деб таърифлаган[10]. Бу одатий анъанавий Малта қароргоҳининг бир наъмунасидир[9]. Бино оҳактошдан қурилган, аммо омма орасида қумтош сифатида танилган ва қиролича томонидан „сариқ тош“ сифатида тасвирланган[10][37]. Уйнинг иккита кириш эшиги бор, улардан бири кўча томонда, иккинчиси эса зинапоядан юқорига кўтарилган жойда ўрнатилган[10]. Қироллик оиласи виллада[38] яшаган вақтларида Британиядан ўз шахсий нарсаларини олиб келишган. Бу уларга бир пайтлар нафис уйда[39], дабдабали муҳитда яшашга имкон берган[32]. Қироллик оиласининг виллада британиялик хизматкорлари бўлган[40].

Вилла боғлари у қадар кўп эмас[41]. Қиролича уни оддийгина „Вилла Гуардамангиадаги кичик боғ“ деб таърифлаган[10]. Қироличанинг ўзи боғлар ва атрофдаги ҳудудни ўз диди ва турмуш тарзига кўра безатган[14], аммо боғ билан боғлиқ кўплаб ишлар боғбон томонидан бажарилган[42]. Боғдаги асосий ташқи хусусият — бу вилла биносидан боғнинг нариги томонига олиб борадиган узун терасса йўли бўлган. Терассанинг ўртасида скамейка бўлиб, у ерда қир��ллик жуфтлиги ва меҳмонларнинг энг машҳур, нашр этилган фотосуратлари олинган[43]. Бошқа фотосуратлар вилланинг том терассасида олинган[5], баъзилари эса матбуот сураткашлари томонидан вилланинг олд томонида, эр-хотин зинапояда юрган пайтда суратга туширилган[44]. Боғда кўнгил очиш, шунингдек, гулларни етиштириш сингари очиқ ҳавода қилинадиган кўплаб юмушлар бўлса-да, шаҳзода Пҳилипп ўз хонасида вақт ўтказишни кўпроқ ёқтирган[42].

Ҳозирги аҳволи[edit | edit source]

Бино Малта Атроф-муҳитни асраш ва режалаштириш бошқармаси томонидан 2-даражали ёдгорлик сифатида белгиланган[45]. Флимкиэн гħал Амбжент Аħжар ноҳукумат ташкилоти уни қайта тиклашга даъват қилган. Ҳукумат кейинчалик виллани экспроприация қилиш ва қайта тиклаш жараёнини бошлаган[46]. Унинг ўша пайтдаги эгалари виллани бузиш ва қайта қуриб, сотиш учун унинг ҳолатини ёмонлашишига уринганликда айбланган[47].

Вилла Гуардамангиа қайта тикланганидан кейин потенсиал туристик диққатга сазовор жойга айланган. 2015-йилда ўтказилган илмий бўлмаган онлайн сўровда сўровнома иштирокчиларнинг 84 фоизи вилла қайта тикланса ва оммага очиқ деб эълон қилинса, унга ташриф буюришларини айтишган[48][49]. Вилла қироллик оиласи билан боғлиқ бўлган умумий муассаса ҳисобланилади[50]. Даилй Телеграпҳдаги бир мақолада Рабатдаги Вилла Лугинсланднинг олд қисми Вилла Гуардамангианинг орқа томони сифатида хато тасвирлаган[47].

Вилла Гуардамангиа мулки Марика Счембри ва унинг ака-укаларига тегишли бўлган[24]. 2019-йилнинг июн ойида вилла 6 миллион еврога (5,3 миллион фунт) сотувга қўйилган[51]. Бироқ, у 5 миллион еврога сотилган[52]. 2019-йил октябр ойидан бошлаб вилла Малта ҳукуматига тегишли[30][53]. 2020-йил июн ойидан бошлаб Ҳеритаге Малта (маданий мерос бўйича миллий агентлик) виллада кенг қамровли реставрация ишларини олиб бормоқда. Британия қироллик оиласи вилланинг қайта очилишига таклиф қилиниши кутилган[54].

Галерея[edit | edit source]

Манбалар[edit | edit source]

  1. 1,0 1,1 1,2 Cоннелл, Бриан. Манифест Дестинй: А Студй ин Фиве Профилес оф тҳе Рисе анд Инфлуэнcе оф тҳе Моунтбаттен Фамилй. Cасселл, 1953. 
  2. 2,0 2,1 Гуиллаумиэр, Алфиэ. Блиэт у Рħула Малтин (мт). Валлетта: Валлетта Публишинг & Промотион Cо. Лтд., 1987 — 268 бет. 
  3. Де Марcо, Марио. „Шаринг соме палатиал тҳоугҳц“. Тимес оф Малта (2015-йил 2-май). 2015-йил 26-ноябрда асл нусхадан архивланган.
  4. „Wатч: Финдинг тҳе миссинг пиэcес оф тҳе Қуээн'с ресиденcе ин Гуардамангиа“ (2020-йил 25-декабр).
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 „Тҳе Малта ҳоме оф ТРҲ'с Тҳе Дуке анд Дучесс оф Эдинбургҳ ат тҳе Вилла Гуардамангиа, Пиэта дуринг тҳе 1949 то 1951 период“. годфрейдйкес.инфо. 2015-йил 26-ноябрда асл нусхадан архивланган.
  6. „Счедулед Пропертй - Гwардаманġа“. Малта Энвиронмент анд Планнинг Аутҳоритй. 2007-йил 27-сентябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2006-йил 14-феврал.
  7. „Гwардамангиа“ (мт). Греч Cлаудио. 2015-йил 8-декабрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2015-йил 1-декабр.
  8. Мартин, Иван. „Қуээн Элизабетҳ'с Малта ҳоме ин дисрепаир анд муст бе ресторед бефоре тҳе роял висит“. Тимес оф Малта (2015-йил 26-апрел). 2015-йил 26-ноябрда асл нусхадан архивланган.
  9. 9,0 9,1 „Вилла Гуардамангиа“. Тҳе Cроwн Cолонист. 20-жилд. 1950. 455-бет.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 Ҳиcкс (2014).
  11. Ҳатч, Алден. Тҳе Моунтбаттенс. W.Ҳ. Аллен, 1966 — 208 бет. 
  12. Чристопҳер, Петер Ҳ.. Тҳе Спаниш Книгҳт'с Сеcрет. ФриэсенПресс, 2017 — 61 бет. ИСБН 978-1-4602-9709-4. 
  13. „Глимпсе оф а вилла'с глориоус паст“ (2020-йил 12-август).
  14. 14,0 14,1 Морган (1991).
  15. Борда, Алфред Cонти. „Малтесе сеаман wҳо сурвивед синкинг оф Моунтбаттен'с шип“. Тимес оф Малта (2012-йил 16-декабр). Қаралди: 2018-йил 1-январ.
  16. Галеа, Мичаэл. „Қуээн Элизабетҳ'с стайс ин Малта овер тҳе еарс“. Тимес оф Малта (2015-йил 15-ноябр). Қаралди: 2018-йил 1-январ.
  17. Дехтер, Маргарет. Малта Ремемберед. иУниверсе, 13 Марч 2009 — 11 бет. ИСБН 978-0-595-89670-7. 
  18. 18,0 18,1 18,2 Алехандер, Адам. „Роw ин Малта овер Қуээн'с cрумблинг формер ҳоме“. Тҳе Даилй Телеграпҳ (2015-йил 30-апрел). 2015-йил 15-ноябрда асл нусхадан архивланган.
  19. Морроw, Анн. Тҳе Қуээн. W. Морроw, 1 Аугуст 1983. ИСБН 978-0-688-02136-8. 
  20. 20,0 20,1 Эдwардс (1990).
  21. Cастилло, Рутҳ. „"Тҳей wере проуд тҳат ше ливед ҳере!" – Г'Мангиа ресиденц он тҳе Қуээн“. ТВМ (2015-йил 26-ноябр). 2015-йил 26-ноябрда асл нусхадан архивланган.
  22. „'Ит лоокс ратҳер сад ноw': Қуээн'с форлорн респонсе он вилла wҳере ше онcе ливед“. Тҳе Малта Индепендент (2015-йил 28-ноябр). Қаралди: 2018-йил 1-январ.
  23. „Гуардамангиа...гҳал дарба дарбтежн!“ (мт). Нет Неwс (2015-йил 28-ноябр).
  24. 24,0 24,1 Райнер, Гордон. „Қуээн макес эмотионал висит то Малта фор wҳат май бе ҳер ласт Cоммонwеалтҳ суммит“. Тҳе Даилй Телеграпҳ (2015-йил 25-ноябр). 2015-йил 26-ноябрда асл нусхадан архивланган.
  25. „Паинтинг оф Вилла Гуардамангиа пресентед то тҳе Қуээн“. Тимес оф Малта (2015-йил 26-ноябр). 2015-йил 26-ноябрда асл нусхадан архивланган.
  26. „Ҳисториc потентиал оф Қуээн'с олд ҳоме“. Тимесофмалта.cом (1940-йил 22-август). Қаралди: 2019-йил 23-октябр.
  27. „Малта палаззо тҳат сервед ас Қуээн Элизабетҳ'с ҳоме он сале фор €6 миллион“. МалтаТодай.cом.мт (2019-йил 11-июн). Қаралди: 2021-йил 18-апрел.
  28. „Cонтенц оф Қуээн'с Малта ҳоме то бе солд ат ауcтион“. Тимес оф Малта (2019-йил 11-сентябр). Қаралди: 2021-йил 18-апрел.
  29. „Ҳисториc потентиал оф Қуээн'с олд ҳоме“. Тимес оф Малта (2019-йил 22-июн). Қаралди: 2021-йил 18-апрел.
  30. 30,0 30,1 „Қуээн'с формер Малта ҳоме то бе ресторед афтер беинг боугҳт бй говернмент“. Тимес оф Малта (2019-йил 22-октябр). Қаралди: 2021-йил 18-апрел.
  31. Cампбелл, Жудитҳ. Элизабетҳ анд Пҳилип. Баркер, 14 Септембер 1972 — 61 бет. ИСБН 9780213164065. 
  32. 32,0 32,1 „А легаcй оф фрй-упс анд ред постбохес“. ББC Неwс (2015-йил 29-ноябр). Қаралди: 2018-йил 1-январ.
  33. ДрГоогелберг. Энглиш Принcессес. Лулу.cом, 2012 — 172 бет. ИСБН 978-1-291-07969-2. 
  34. Рих, Жулиэт. „Малта: Эхплоре тҳис дистинcтлй Бритиш исле'с регал ҳеритаге“. Даилй Эхпресс (2015-йил 20-ноябр). Қаралди: 2018-йил 1-январ.
  35. „Апартменц Фор Сале“. Пиэта Апартменц. 2015-йил 8-декабрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2015-йил 1-декабр.
  36. Cатҳcарт, Ҳелен. Тҳе Қуээн Ҳерселф. W.Ҳ. Аллен, 5 Фебруарй 1982 — 125 бет. ИСБН 978-0-491-02755-7. 
  37. Беделл Смитҳ, Саллй (Деcембер 14, 2011). „Лове анд Мажестй“. Ванитй Фаир.
  38. Фишер, Граҳам. Тҳе Қуээн'с Фамилй. W.Ҳ. Аллен, 1982. ИСБН 978-0-491-02867-7. 
  39. Ҳигҳам, Чарлес. Элизабетҳ анд Пҳилип: Тҳе Унтолд Сторй оф тҳе Қуээн оф Энгланд анд ҳер Принcе. Берклей Боокс, Марч 1993. ИСБН 978-0-425-13757-4. 
  40. Тҳе Малта Еар Боок. Ст. Мичаэл'с Cоллеге Публиcатионс, 1968. 
  41. Ҳолден, Антҳонй. Чарлес, Принcе оф Wалес. Пан, 1980 — 73 бет. ИСБН 978-0-330-26167-8. 
  42. 42,0 42,1 Деан, Жоҳн. Ҳ. Р. Ҳ. Приcе Пҳилип, Дуке оф Эдинбургҳ: А Портраит. Р. Ҳале, 1954. 
  43. Фламини, Роланд. Совереигн: Элизабетҳ ИИ анд тҳе Wиндсор Дйнастй. Рандом Ҳоусе Публишинг Гроуп, 4 Жулй 1992 — 114 бет. ИСБН 978-0-440-21190-7. 
  44. Бритиш Монарчй. „Ретурнинг то Вилла Гуардамангиа афтер Стате Дриве [Роял Висит то Малта, 1949“]. Флиcкр. 2015-йил 8-декабрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2015-йил 2-декабр.
  45. „Девелопмент Планнинг Аcт, 1992 (Сеcтион 46) – Счедулинг оф Пропертй“. Малта Говернмент Газетте (2001-йил 20-апрел), с. 4036. 2015-йил 26-ноябрда асл нусхадан архивланган.
  46. Мартин, Иван. „Аппеал фор Қуээн Элизабетҳ'с формер ҳоме то бе ресторед“. Тимес оф Малта (2015-йил 25-апрел). 2015-йил 18-августда асл нусхадан архивланган.
  47. 47,0 47,1 „Роw ин Малта овер Қуээн'с cрумблинг формер ҳоме“. Тҳе Даилй Телеграпҳ (2015-йил 30-апрел). Қаралди: 2015-йил 29-ноябр.
  48. „Телеграпҳ рунс полл аскинг пеопле иф тҳей wоулд висит тҳе Қуээн'с олд ҳоме ин Малта иф ресторед“. Тҳе Малта Индепендент (2015-йил 1-май). 2015-йил 6-августда асл нусхадан архивланган.
  49. Жамес, Роханне. „Ресторатион Роw овер Қуээн'с Формер Ҳоме ин Малта“. Пропертйшоwроомс.cом (2015-йил 20-май). 2015-йил 25-майда асл нусхадан архивланган.
  50. Маттҳеwс, Жодиэ. Исландс анд Бритишнесс: А Глобал Перспеcтиве. Cамбридге Счоларс Публишинг, 15 Новембер 2011 — 62 бет. ИСБН 978-1-4438-3543-5. 
  51. „Қуээн'с формер Малта ҳоме Вилла Гуардамангиа он сале“. ББC Неwс (2019-йил 11-июн). Қаралди: 2019-йил 11-июн.
  52. „УК роял фамилй то бе инвитед фор реопенинг оф Қуээн'с формер ҳоме“ (2020-йил 5-июн).
  53. „Ил-ПМ ħаббар ли л-Гверн хтара л-уника дар ли киэнет тгħих фиҳа р-Реġина барра р-Ренжу Унит – Оне Неwс“. Оне.cом.мт (2019-йил 22-октябр). Қаралди: 2019-йил 23-октябр.
  54. „УК роял фамилй то бе инвитед фор реопенинг оф Қуээн'с формер ҳоме“. Тимес оф Малта (2020-йил 5-июн). Қаралди: 2021-йил 18-апрел.

Адабиётлар[edit | edit source]