Kontent qismiga oʻtish

Nyu-York (shtat)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(New York (shtat)dan yoʻnaltirildi)
Nyu-York
New York
Shtat
Nyu-York bayrogʻi Nyu-York tamgʻasi
Nyu-York bayrogʻi Nyu-York tamgʻasi

Shtat laqabi:
(Empire State)

Mamlakat AQSH bayrogʻi AQSh
Poytaxt Albany
Eng yirik shaharlar Nyu-York
Buffalo
Rochester
Maydon

   • Butun
   • % suv

AQSh: 27-oʻrinda

141297[1] km²
13.46 %

Aholi

   • Butun (2021)
   • Zichlik
   • Senat oʻrinlari
   • Elektoral ovozlari

AQSh: 4-oʻrinda

19571216[2]
159 kishi/km²
29
31

YIM

   • YIM
   • YIM/kishi

AQSh: 2-oʻrinda

$896,739 million
$46,510

Ittifoqqa kirish

   • Sana

11-boʻlib

1788-yil 26-iyul

Vaqt UTC-5 (EST)
Qisqartma NY [36]
Shtat guli Rose

(Rosa)

Shtat daraxti Sugar Maple

(Acer saccharum)

Nyu-YorkAQShning shimoli-sharqiy qismidagi shtat. Atlantika okeani sohilida (Long-Aylend oroli ham Nyu-York tarkibida), Kanada bilan chegaradosh. Maydoni 141,3 ming km2[1]. Aholisi – 19 571 216 kishi (2023)[2]; 84% shaharlarda yashaydi. Maʼmuriy markazi – Albany shahri. Yirik shaharlari: Nyu-York, Buffalo, Rochester, Syracuse. Shtat hududining koʻp qismida Appalachi togʻ tizmalari (eng baland joyi 1 628 m) joylashgan. Iqlimi moʻtadil, sernam iqlim. Yanvarning oʻrtacha temperaturasi 0–8 °C, iyulniki 20–23 °C. Yillik yogʻin 800–1 000 mm. Yirik daryolari: Gudzon, Saint-Lavrens. Oʻrmonlar bor.

Nyu-York – AQShning iqtisodiy jihatdan eng rivojlangan va aholisi zich shtatlaridan biri. Sanoat mahsuloti ishlab chiqarish va savdo aylanmasi boʻyicha AQShda 1-oʻrinda. Qishloq xoʻjaligining yetakchi tarmoqlari: sut chorvachiligi, parrandachilik, sabzavotchilik, tokchilik.

Nyu-York hududini VII asr boshida gollandlar bosib olgan[3]. Shtatning mahalliy aholisi qirib tashlangan. 1664-yilda Nyu-Yorkni inglizlar egallagan. 1776-yilda Nyu-York AQShni tuzishda qatnashgan dastlabki 13 shtatdan biri boʻlgan.

Demografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aholining oʻsishi
YilAholi±%
1790 340 120—    
1800 589 051+73.2%
1810 959 049+62.8%
1820 1 372 812+43.1%
1830 1 918 608+39.8%
1840 2 428 921+26.6%
1850 3 097 394+27.5%
1860 3 880 735+25.3%
1870 4 382 759+12.9%
1880 5 082 871+16.0%
1890 6 003 174+18.1%
1900 7 268 894+21.1%
1910 9 113 614+25.4%
YilAholi±%
1920 10 385 227+14.0%
1930 12 588 066+21.2%
1940 13 479 142+7.1%
1950 14 830 192+10.0%
1960 16 782 304+13.2%
1970 18 236 967+8.7%
1980 17 558 072−3.7%
1990 17 990 455+2.5%
2000 18 976 457+5.5%
2010 19 378 102+2.1%
2020 20 201 249+4.2%
2023 19 571 216−3.1%
Manba: 1910–2020; 2023.[4][2]
  1. 1,0 1,1 „How Wet is Your State? The Water Area of Each State | U.S. Geological Survey“. www.usgs.gov. Qaraldi: 2021-yil 5-oktyabr.
  2. 2,0 2,1 2,2 „US Census Quickfacts, Population Estimates, July 1 2023“. Census.gov. United States Census Bureau. 2021-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 21-dekabr.
  3. Scheltema, Gajus; Westerhuijs, Heleen. Exploring Historic Dutch New York: New York City * Hudson Valley * New Jersey * Delaware. Courier Corporation, October 17, 2018. ISBN 978-0-486-83493-1. 
  4. „Historical Population Change Data (1910–2020)“. Census.gov. United States Census Bureau. 2021-yil 29-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 1-may.