Янгиликлар: Россия ғалаба қозонишини қандай биламиз? Саволларга жавоблар Украина, Путин

Ғарбнинг қўллаб-қувватлови камайса, Украина урушда ютқазадими? Россия ғалаба қозонишини аввалдан қандай биламиз? Би-би-си муҳаррирлари ва мухбирлари саволларингизга жавоб беради.

Савол: Украина ҳақиқатан ҳам босиб олинган ҳудудини қайтариб ола оладими?

Европа мухбири Жессика Паркер Киевдан шундай жавоб беради:

Жавоб:

Украина ҳукуматининг мақсади мамлакатни мустақилликка эришган 1991 йилги чегараларига қайтаришдир.

Б�� барча босиб олинган ҳудудлар, жумладан, 2014 йилда Россия томонидан ноқонуний равишда аннекция қилинган жанубий Қрим яримороли ҳам қайтарилишини англатади.

Бу уруш қайси йўналишда кетишини ҳеч ким аниқ билмайди, аммо Киевнинг бундай катта ерни қайтариб олиши яқин келажакда даргумон ва бу жуда катта ҳарбий муаммодир.

Киевнинг ёзги қарши ҳужуми фақат кичик муваффақиятларга эришди ва янги қарши ҳужум қачон бошланиши номаълум.

Алоқадор мавзулар:

Қўмондонларга кўра, қўшинлар ҳам ўқ-дори тақчиллигидан азият чекмоқда. Афтидан Украина бу қишда асосан мудофаа ҳолатига ўтяпти.

Бироқ, президент Зеленскийнинг айтишича, Украина ҳудудларининг тўлиқ қайтарилиши сиёсий баҳс мавзуси эмас, чунки мамлакат чегаралари конституцияда белгиланган.

Савол: Ғарбнинг ёрдами аста-секин камаядими?

Вашингтондан кичик Бернд Дебусманн жавоб беради.

Жавоб:

Бўлиши мумкин.

Бу ерда, масалан, АҚШда жамоатчилик қўллаб-қувватлови ўзгара бошлаганини кўряпмиз. Яқинда ўтказилган Gallup сў��ови кўрсатишича, америкаликларнинг 41 фоизи АҚШ Украинага ёрдам бериш учун ҳаддан ташқари кўп иш қиляпти, деб ҳисоблайди, бу кўрсаткич 2022 йил августида 24 фоиз ва жорий йил июнь ойида 29 фоиз эди.

Бу ўзгариш Капитолийда ҳам акс этди, у ерда республикачи қонунчилар, айниқса, Вакиллар палатасида - Украинага ёрдам қандай фойдаланилаётгани ва якуний мақсадлар нимадан иборатлигини сўрашни бошладилар.

Агар бу кўрсаткич ўсишда давом этса, америкалик қонунчиларнинг Украинага ёрдам бериш эҳтимоли камайиши мумкин, чунки бу улар учун сиёсий жиҳатдан фойдасиз бўлади. Ахир улар сайланган вакиллардир ва сайловчилар билан ҳисоблашишлари керак.

Буюк Британия ва Ғарбий Европада жамоатчиликнинг Украинани қўллаб-қувватлови анча юқори кўринади.

Аммо уруш давом этса ва охири кўринмаса, жамоатчилик фикри қандай ўзгаришини олдиндан айтиш қийин.

Вашингтондан кичик Бернд Дебусманн жавоб беради.

Жавоб:

Бу қизиқ савол ва кўп кузатувчилар ўйлаганчалик эҳтимолдан узоқ сценарий эмас.

Бундай эҳтимол борлигини айтганлар орасида НАТО собиқ бош котиби Андерс Расмуссен ҳам бор.

Ташкилотнинг июль ойида Вилнюсда бўлиб ўтадиган саммити олдидан Расмуссен НАТО Украинага хавфсизлик кафолатларини бера олмаса, НАТОнинг айрим аъзолари, хусусан, Польша Украинага қўшин киритишни исташи мумкинлигини айтди.

Бундай бўлмади. Аммо бу Украинага НАТОнинг оз сонли қўшинлари ҳали юборилмаган дегани эмас.

Жорий йил бошида ошкор этилган ҳужжатлар НАТОнинг бир қатор давлатлари, жумладан, Британия, Франция, АҚШ ва Нидерландия Украинага махсус кучлар бўлинмаларини юборганини кўрсатди.

Буюк Британия ўшанда тўғридан-тўғри изоҳ бермади, бироқ махфий маълумотларнинг сизиб чиқиши "жиддий даражадаги ноаниқлик"ни кўрсатиши ҳақида огоҳлантирди.

Бу ерда, АҚШда П��нтагон аввалроқ АҚШ қўшинлари Украинада жанговар эмас, АҚШ қурол-яроғларини текшириш учун юборилганини тан олган эди.

Ушбу жойлаштиришларнинг ҳеч бири урушнинг боришига ёки Россиянинг Украинадаги операцияларига таъсир қилмаган кўринади. Бунинг ўрнига, бу хабар тезда Россия расмийлари ва оммавий ахборот воситалари эътиборини тортди.

Умуман олганда, НАТО сиёсати яқин келажакда ўзгариши даргумон - айниқса, АҚШ ва бошқа НАТО иттифоқчилари Украинадаги можарони жиловлашга эътибор қаратаётган вақтда.

Савол: Россия ғалабаси қандай бўлади?

Би-би-сининг Россия бўйича муҳаррири Стив Розенберг Москвадан жавоб беради.

Жавоб:

Москвадаги улкан видео экранда: "Ғалаба биз томонда!" ва "Россия - ғолиблар юрти" ёзувлари кўринади.

АҚШ элчихонаси ёнига руслар «Ғалаба сари!» деган ёзувни осиб қўйишди.

Аммо бу урушдаги ғалаба Кремль учун аниқ нимани англатади?

Владимир Путин ҳамон ўз мақсадлари қаторида Украинани «демилитаризация» ва «денацификация» қилишни санаб, Украина неонацистлар томонидан босиб олингани ҳақидаги ёлғон даъвода туриб олган.

Аммо яқинда у Одессани "Россия шаҳри" деб атади ва "руслар ва украинлар бир халқдир" деди.

Бу шуни кўрсатадики, президент Путин кўпчилик ўзининг асосий мақсади деб билган нарсадан воз кечмаган, яъни бутун Украинани Россия орбитасига қайтариш.

У, албатта, ўз қўшинлари босиб олган Украина ҳудудларини қайтариб бериш ниятида эмас.

Халқаро муносабатларга келсак, шуни ёдда тутингки, Россия билан яхши муносабатларни сақлаб қолган давлатлар бор.

Путин Форс кўрфази давлатлари, Африка ва Осиё давлатлари билан алоқалар ўрнатиш билан банд.

Ғарб билан муносабатларга келсак, кўп нарса ўн йилдан кейин Кремль ва Оқ уйда ким ҳокимият тепасида бўлишига боғлиқ бўлади.

Аммо Россиянинг Украинадаги ғалабаси Москванинг Ғарбни заиф деб ҳисоблашига яна бир асос бўлади.

Савол: Украина АҚШ ҳарбий ёрдамисиз урушда ғалаба қозона оладими?

Европа мухбири Жессика Паркер Киевдан жавоб беради.

Жавоб:

АҚШнинг мудофаа ёрдами бўйича улкан пакети Конгрессда қолиб кетаётгани сабабли, Украинада ҳам шу савол туғилади.

Урушда нима бўлишини ҳеч ким билмайди. Аммо яқинда олим Фредерик Каган томонидан Урушни ўрганиш институти учун амалга оширилган таҳлил Американинг ҳарбий ёрдамини тўхтатиш ёки сезиларли камайтириш "Россияга бу урушда ғалаба қозонишига имкон беради" деб огоҳлантирди.

Бу сўзларни президент Зеленскийнинг девони раҳбари Андрей Ермак ҳам такрорлаб, АҚШнинг ёрдамни камайтириши кейинги ҳудудларни озод қилишни «имконсиз» қилиб қўйиши ва "бу урушни ютқазиш хавфини туғдириши"ни айтди.

Украина, албатта, бундан олдин ҳам кўпчилик учун кутилмаган натижалар кўрсатган.

Мамлакат, шунингдек, ўзида қурол ишлаб чиқаришни кўпайтиришга интилмоқда ва Германия ва Буюк Британия каби мамлакатлардан сезиларли даражада қурол-яроғ ёрдами олмоқда.

Бироқ, қуйидаги жадвалдан кўриниб турибдики, АҚШ миля бўйича Киевнинг асосий ҳарбий ҳомийсидир.

https://t.me/bbcuzbek

BBC.COM/UZBEK

Telegramda bog'lanish raqami +44 7858860002