Helianthus annuus

especie de planta
(Redirixío dende Xirasol)

El xirasol[3] o mirasol[4] (Helianthus annuus) ye una flor con una tiesta grande que xira pa mirar pal sol. Delles variedaes desendolcaes va poco tienen tiestes cayíes. Estes castres son menos prestoses pa los xardineros que críen les flores como arellos, pero apetecibles polos granxeros, yá qu'aguanten meyor los daños de los páxaros y les malures.

Helianthus annuus
xirasol
Estáu de caltenimientu
Esmolición menor (LC)
Esmolición menor (IUCN 3.1)[1]
Clasificación científica
Reinu: Plantae
División: Magnoliophyta
Clas: Magnoliopsida
Orde: Asterales
Familia: Asteraceae
Subfamilia: Asteroideae
Tribu: Heliantheae
Subtribu: Helianthinae
Xéneru: Helianthus
Especie: Helianthus annuus
L., 1753[2]
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]
Mirasol, granes turraes ensin sal
Tamañu de porción
Enerxía 583 kcal 2437 kJ
Carbohidratos 24.07 g
 • Zucres 2.73 g
 • Fibra alimentaria 11.1 g
Grases 49.80 g
Proteínes 19.33 g
Agua 1.20 g
Retinol (vit. A) 0 μg (0%)
Tiamina (vit. B1) 0.106 mg (8%)
Riboflavina (vit. B2) 0.246 mg (16%)
Niacina (vit. B3) 7.042 mg (47%)
Vitamina B6 0.804 mg (62%)
Vitamina C 1.4 mg (2%)
Vitamina E 26.10 mg (174%)
Vitamina K 2.7 μg (3%)
Calciu 70 mg (7%)
Fierro 3.80 mg (30%)
Magnesiu 129 mg (35%)
Fósforu 1155 mg (165%)
Potasiu 850 mg (18%)
Sodiu 3 mg (0%)
Cinc 5.29 mg (53%)
% de la cantidá diaria encamentada p'adultos.
Fonte: Mirasol, granes turraes ensin sal na base de datos de nutrientes del USDA.
[editar datos en Wikidata]

Les tiestes, qu'angüaño son compuestes, xorrecen nun tallu que pue algamar varios metros y tien poques fueyes. Los pétalos pueden ser mariellos, marrones, naranxes y d'otros colores.

El mirasol vien d'América, y foi domesticada hacia'l 1000 e.C.. Dende ehí, los españoles traxéronlu a Europa al entamu del sieglu XVI.

El mirasol tien un 58% d'aceite nel frutu. Utilízase pa cocinar, anque nun tien les carauterístiques cardiosaludables del aceite d'oliva. Tamién val pa facer biodiésel. Los restos que sobren tres procesar la grana, úsense como alimentu pa la ganadería.

Les granes (pipes) úsense como aperitivu y alimentu pa los páxaros.

Cultivu

editar

La dómina de semar en secanu ye ente'l 15 de xunu y el 20 de xunetu. La sema tien que se facer n'estayes separtaes 0,70 m, con una densidá de sema de cuatro plantes per metru llinial.

El meyor tarrén ye l'arciello-arenosu, a poca distancia de la capa freática.

El biltar de les granes asocede cuando la temperatura ye de 5 °C demientres 24 hores.

Referencies

editar
  1. Contreras, A., Rhodes, L. & Maxted, N. 2016. Helianthus annuus. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T19073408A47600755. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T19073408A47600755.en. Downloaded on 03 October 2018
  2. Linné, Carl von,Species Plantarum, vol. 2, p. 904, 1753. [1]
  3. URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
  4. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 11 xineru 2023.

Enllaces esternos

editar