ZIS-150

ZIS-150
Σύνοψη
Κατασκευαστής	ZIS
Παραγωγή	1947 — 1968
Σεζόν	1947 — 1968
Αμάξωμα και σασί
Κατηγορία	Φορτηγό
Σχετική εξέλιξη	International Harvester K-7 ZIS-151 ZIS-155
Σύστημα κίνησης
Κινητήρας	5,6 λίτρων ZIS-150 I6
Διαστάσεις
Μεταξόνιο	3995 χιλιοστά
Μήκος	6719 χιλιοστά
Πλάτος	2389 χιλιοστά
Ύψος	2169 χιλιοστά
Κενό Βάρος	3990 - 5056 κιλά
Χρονολόγιο
Προηγούμενο μοντέλο	ZIS-5
Επόμενο μοντέλο	ZIL-164 SR-131 (Ρουμανία)

Το ZIS-150 είναι ένα σοβιετικό φορτηγό. Το 1947 αντικατέστησε το φορτηγό ZIS-5 στη γραμμή συναρμολόγησης. Μαζί με το GAZ-51, ήταν το κύριο σοβιετικό φορτηγό κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, κρίνοντας από την ποσότητα τους. Μια έκδοση τράκτορα του ZIS-150, το ZIS-120N πωλήθηκε από το 1956 έως το 1957. Το 1957, το βασικό μοντέλο ZIS-150 αντικαταστάθηκε από το ZIL-164, το οποίο διέφερε προς τα έξω μόνο από κάθετες ράβδους μάσκας και προφυλακτήρα.

Ήδη στα τέλη της δεκαετίας του 1930, το φορτηγό ZIS-5 (ЗИС-5) επρόκειτο να αντικατασταθεί από μοντέρνο σχεδιασμό. Εφόσον η σοβιετική αυτοκινητοβιομηχανία είχε αποκτήσει εμπειρία με τα σχέδια των ΗΠΑ μέσω της αδειοδοτημένης παραγωγής του Ford AA ως GAZ-AA, οι νέες της εξελίξεις επηρεάστηκαν έντονα από την αμερικανική κατασκευή φορτηγών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη σχεδίαση, αλλά και για την ευρεία εγκατάσταση βενζινοκινητήρων αντί κινητήρων ντίζελ. Το 1938, το εργοστάσιο ZIS παρουσίασε το πρόσφατα σχεδιασμένο όχημα με το όνομα ZIS-15 (ЗИС-15). Το ZIS-15 είχε ένα πρόσφατα αναπτυγμένο πλαίσιο, έναν προηγμένο κινητήρα απόδοσης 82 ίππων (60 kW) και μια νέα εξ ολοκλήρου μεταλλική καμπίνα με τρεις θέσεις.^[1]

Μόλις το 1944 το εργοστάσιο ZIS κατασκεύασε περαιτέρω πρωτότυπα, τα οποία τώρα ονομάστηκαν ZIS-150. Ο Νόμος Εκμισθώσεως και Δανεισμού έφερε μεγάλη ποσότητα τεχνολογίας των ΗΠΑ στη Σοβιετική Ένωση κατά τη διάρκεια του πολέμου, συμπεριλαμβανομένων των φορτηγών International Harvester K-7, τα οποία η Σοβιετική Ένωση τα χρησιμοποίησε για αντίστροφη μηχανική για να κατασκευάσει το ZIS-150.^[2][3]

Στις 30 Οκτωβρίου 1947 παρουσιάστηκαν οι πρώτες μικρές σειρές. Οι δοκιμές πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο είχαν ήδη δείξει ότι το φορτηγό με 82 ίππους (60 kW) ήταν πολύ αδύναμο κινητήρα. Το ZIS-150 έλαβε τώρα έναν αναβαθμισμένο κινητήρα με 95 ίππους (70 kW), το ωφέλιμο φορτίο θα μπορούσε να αυξηθεί στα 4000 κιλά. Η γραμμή συναρμολόγησης για την παραγωγή δημιουργήθηκε στο εργοστάσιο από τον Ιανουάριο του 1948. Η σειριακή παραγωγή ξεκίνησε στις 27 Απριλίου του τρέχοντος έτους και η παραγωγή του ZIS-5 σταμάτησε τελικά τρεις ημέρες αργότερα. Από το 1951, το ZIS-150 παρήχθη επίσης στο Kutaysky Avtomobilny Zavod. Το 1956, το όνομα του Στάλιν διαγράφηκε και το εργοστάσιο παραγωγής μετονομάστηκε σε Zavod imeni Likhacheva (Завод имени Лихачёва). Το επόμενο έτος, η παραγωγή του οχήματος, που τώρα ονομάζεται ZIL-150, σταμάτησε υπέρ του διαδόχου του, του ZIL-164, το οποίο ωστόσο δεν ήταν ουσιαστικά τίποτα περισσότερο από μια εκσυγχρονισμένη και τροποποιημένη παραλλαγή του φορτηγού ZIS-150. Συνολικά κατασκευάστηκαν 774.615 οχήματα ZIS-150 σε διάφορες εκδόσεις.

Το νέο όχημα έλαβε μια σειρά από διαφορές. ο νέος κινητήρας διέφερε από την προηγουμένως τοποθετημένη μάρκα κυρίως στις αναθεωρημένες κυλινδροκεφαλές ελαφρού κράματος. Ως αποτέλεσμα, η απόδοση θα μπορούσε να αυξηθεί ελαφρώς αυξάνοντας τον λόγο συμπίεσης. Άλλες καινοτομίες περιελάμβαναν ένα αναθεωρημένο σύστημα πέδησης, το οποίο τώρα επέτρεπε επίσης τη σύνδεση των τρέιλερ με το κύριο σύστημα πέδησης του οχήματος. Οπτικά, τα οχήματα διέφεραν κυρίως στην τροποποιημένη μάσκα του ψυγείου, τα γόνατα του οποίου έτρεχαν πλέον κατακόρυφα αντί για οριζόντια. Το πλαίσιο έχει αναθεωρηθεί, όπως και η καμπίνα. Επιπλέον, εγκαταστάθηκε ένας προθερμαντήρας κινητήρα και έγιναν άλλες μικρές ρυθμίσεις για να διατηρείται το φορτηγό σε λειτουργία ακόμα και σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Η παραγωγή αυτής της εκσυγχρονισμένης παραλλαγής τελείωσε το 1965.

• 
  Ένα ZIS-150 στο Βέρσντορφ το 2023
• 
  Το AKZ-1 λεωφορείο
• 
  Συγκομιδή σιτηρών με ZIS-150 και δύο ρυμουλκούμενα στο Νόιντορφ (1952)

Το φορτηγό κινούνταν από έναν εξακύλινδρο κινητήρα ZIS-120 (ЗИС-120). Αυτός ο κινητήρας ήταν μια εκσυγχρονισμένη έκδοση της μονάδας που χρησιμοποιήθηκε στον προκάτοχο ZIS-5. Για πρώτη φορά στη σοβιετική κατασκευή επαγγελματικών οχημάτων, χρησιμοποιήθηκε χειροκίνητο κιβώτιο πέντε ταχυτήτων, το οποίο συνδέθηκε με τον κινητήρα μέσω ενός ξηρού συμπλέκτη δύο δίσκων. Επίσης νέα στη σοβιετική κατασκευή φορτηγών ήταν τα φρένα που λειτουργούσαν με αέρα. Ο πίσω άξονας είχε διπλά ελαστικά, όλοι οι άξονες είχαν ελατήρια με φύλλα και σχεδιάστηκαν ως άκαμπτοι άξονες. Το αδύναμο σημείο της σχεδίασης ήταν ο άξονας κάρδανου, ο οποίος έτεινε να ραγίσει και στη συνέχεια έσπασε υπό πλήρες φορτίο. Κατά τη διαδικασία, οι εύκαμπτοι σωλήνες του συστήματος πεπιεσμένου αέρα καταστρέφονταν συχνά, γεγονός που οδήγησε σε ξαφνική απώλεια ισχύος πέδησης.

Η καμπίνα αποτελούνταν από ξύλινη σκαλωσιά, η οποία ήταν επιστρωμένη με λαμαρίνα και εφοδιασμένη με προστατευτικό βερνίκι. Οι πόρτες ήταν από ξύλο. Τα πλαϊνά παράθυρα ήταν αναδιπλούμενα, το αριστερό μισό του παρμπρίζ που αποτελείται από δύο μέρη θα μπορούσε να φουσκώσει.

Το 1950, το ZIS-150 εκσυγχρονίστηκε. Το όχημα απέκτησε νέο καρμπυρατέρ και νέα πολλαπλή εξαγωγής και η καμπίνα ήταν πλέον εξ ολοκλήρου από μέταλλο.

Το 1956, ο κινητήρας του φορτηγού εφοδιάστηκε με κυλινδροκεφαλή ελαφρού κράματος και ο λόγος συμπίεσης αυξήθηκε στο 6,2. Μαζί με το νέο σύστημα εισαγωγής, αυτό οδήγησε σε αύξηση της απόδοσης στα 71 kW. Το πλαίσιο ενισχύθηκε, το όχημα ήταν πλέον εξοπλισμένο με υδραυλικά αμορτισέρ και η διαδρομή των ελατηρίων στον μπροστινό άξονα περιοριζόταν από ελαστικά προστατευτικά. Στο πλαίσιο της μετονομασίας του εργοστασίου του κατασκευαστή, άλλαξε και το εργαλείο θερμοδιαμόρφωσης για το καπό, καθώς η συντομογραφία του ονόματος ήταν ανάγλυφη.

Το ZIS-150 άρχισε επίσης να παράγεται στη Γεωργία, από το εργοστάσιο KAZ στο Κουτάισι από το 1951 με άδεια της ZIS.^[4] Η παραγωγή του φορτηγού ξεκίνησε σύντομα σε άλλες κομμουνιστικές χώρες, όπως η Ρουμανία (με το όνομα SR-101) από την "Steagul Rosu" (Κόκκινη Σημαία) στο Μπρασόβ, μεταξύ 1954 και 1960,^[5] στην Κίνα (με το όνομα Jiefang CA-10) από την First Automobile Works μέχρι το 1986^[6] και ένα πρωτότυπο κατασκευάστηκε επίσης στη Βόρεια Κορέα με το όνομα Cholima, αλλά δεν μπήκε στην παραγωγή.^[7]

Μετά την παραλαβή μιας νέας καμπίνας και ενός κινητήρα Ford V8, το SR-101 μετονομάστηκε σε SR-131 "Carpați" και συνέχισε να παράγεται μέχρι το 1995.^[8]

• 
  Μερικά βυτιοφόρα SR-101
• 
  το Jiefang CA10

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    ZIS-150

• Музее АвтоРевю (Ρωσικά) (Αναμνηστικό της 1ης Φεβρουαρίου 2009 στο Αρχείο Διαδικτύου)