Edukira joan

Chadli Bendjedid

Wikipedia, Entziklopedia askea
Chadli Bendjedid

Aljeriako presidentea

1979ko otsailaren 9a - 1992ko urtarrilaren 11
Rabah Bitat - Abdelmalek Benhabyles
Bizitza
JaiotzaBouteldja (en) Itzuli1929ko apirilaren 14a
Herrialdea Frantzia
 Aljeria
HeriotzaAljer2012ko urriaren 6a (83 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: minbizia
Hezkuntza
Hizkuntzakarabiera
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria, militarra eta idazlea
Jasotako sariak
Zerbitzu militarra
Adar militarraFrantziako Lurreko Armada
Graduakoronel
Parte hartutako gatazkakAljeriako Independentzia Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioaislama
sunismoa
Alderdi politikoa Nazio Askatasunerako Frontea

Chadli Bendjedid (arabieraz: شاذلي بن جديد‎; Bouteldja, 1929ko apirilaren 14a - Aljer 2012ko urriaren 6a) aljeriar politikaria izan zen. 1979tik 1992ra bitartean, Aljeriako Errepublikako lehendakaria izan zen.

1950eko hamarkadan, Aljeriaren burujabetasuna lortzeko gerra hasi zenean, Nazio Askatasunerako Frontean sartu zen. Horren aurretik, Frantziako armadan hartu zuen parte eta desertatu egin zuen gerra horren hasieran. 1965ean, Ahmed Ben Bella agintetik kentzen lagundu zion Houari Boumedieneri. Iraultzaren Kontseiluko kide eta Defentsa ministro izan zen. 1978an, Boumedien hil zenean, FLNren idazkari nagusi izendatu zuten eta, 1979an, errepublikako lehendakari hautatu zuten. 1984an eta 1988an berriro hautatu zuten lehendakari.[1]

Presidente izan zen bitartean, estatuaren partaidetza ekonomian gutxitu egin zuen eta hiritarren gaineko bijilantzia ere bai. 1980ko hamarkada bukaeran, petrolioaren prezioa erori zenean, Aljeriako ekonomia krisi larrian sartu zen eta FLNren aurkako protestak, berriz, ugaritu, alderdi bakarra baitzen. Pixkanaka, demokraziaranzko urratsak emanez joan zen Bendjedid; besteak beste, Aljeriako konstituzioa aldatu, eta alderdi-aniztasuna ezarri zuen.

1991n, Salbaziorako Islamiar Fronteak (FIS) irabazi zituen hauteskundeak. FISeko kideen eta poliziaren arteko borroka gogorren ondorioz, zibilez eta militarrez osaturiko segurtasun-batzorde bat eratu zen, eta kargua uztera behartu zuen Bendjedid, 1992an.[2]

2012a hasieran, Aljerreko ospitale militar batean sartu behar izan zuten, prostatako minbiziak hartu baitzuen, eta giltzurrunak ere kalteturik zitueko. Urte horretako urriaren 6an hil zen. Gobernuak 8 eguneko dolu nazionala agindu zuen haren omenez.[3]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Chadli Bendjedid Aldatu lotura Wikidatan