Edukira joan

Spirit

Wikipedia, Entziklopedia askea
Spirit
Fabrikazioa
FabrikatzaileaJet Propulsion Laboratory
Jatorrizko herrialdeaAmeriketako Estatu Batuak
Historia
AurrekoaSojourner Rover
HurrengoaCuriosity (en) Itzuli
Surface exploration2004ko urtarrilaren 4a -
Espazio jaurtiketa 2003ko ekainaren 10a
Loss of signal 2010eko martxoaren 22a
Service retirement 2011ko maiatzaren 25a
KudeatzaileaJet Propulsion Laboratory
Kokapena
KokapenaAeolis quadrangle (en) Itzuli
Honen parteMars Exploration Rover
Ezaugarriak
Energia-iturriaspacecraft solar array (en) Itzuli eta litio-ioizko bateria
Dimentsioak154 (altuera) cm
wheelbase: 122 (zabalera) × 141 (luzera) cm
spacecraft solar array: 225 (zabalera) × 151 (luzera) cm
Masa185 kg

Spirit (izen ofizala: MER-A) NASAren Marte aztertzeko Mars Exploration Rover misioan parte hartzen duten bi rover robotetatik lehenengoa da, eta 2004ean jaurtikitako zunda sistema bateko parte da. Ontziak Marte planetan lurra hartu zuen 2004ko urtarrilaren 4an, 4:35 UTC orduan, eta 2011ko Maiatzaren 25ean konexioa guztiz galdu zen berarekin. Bere biki Opportunityk ere Marten lurra hartu zuen hiru aste geroago, 2004ko urtarrilaren 24an.

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Spirit roverra lur orotako ibilgailua da, eta gurdi itxi baten tamaina du. 2004ko urtarrilaren 4an Spirit Marteko gainazalera heldu zen, zehazki Gusev kraterrera. Lurrartze puntuari Columbia Memorial Station izena eman zaio,[1] espazioan hil ziren Columbia anezkako astronauten omenean. Ibilbide horrek 7 hilabete iraun zuen, eta 225 milioi kilometro[2] egin zituen. Bi aste geroago planeta gorriaren beste aldera heldu zen Spiriten biki Opportunity.

Spirit prestatuta zegoen hiru hilabetez lan egiteko, baina hainbat urtez jarraitu du Marte ikertzen eta Lurrera informazioa bidaltzen. Spirit-ek 7,7km, eta 125 000 argazki inguru hartu ditu.

Marteko lurra

Spiritek eta haren bikiak hauts-ekaitz eta arazo tekniko asko jasan dituzte haien misioan zehar, baina orokorrean arazo larriak sahiesteko gai izan dira. NASAk 20 milioi ordaindu behar zituen urtero robot horiek mantentzeko.[3] Komunikazio ekipamendua operatzea garestia denez eta beste misioetan efektu negatiboak izan ditzakeelako, ibilgailu hauen funtzioak murriztu zitekeen beharren eta NASA beraren ahalmenaren arabera.

Columbia Memorial Station[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Spirit Gusev kraterretik gertu lurreratu zen, gutxi gorabehera kraterretik 10 kilometrora, 14,5718º S-ko latitudean eta 175,4785º E-ko lonjitudean.[4] Panorama batek erakusten du arinki inklinaturik dagoen gainazal bat harri txikiz beteta, horizontean zelai batzuekin 27 metroko distantziara.[5] MER taldeak lekuari Columbia Memorial Station izena jarri zion, Columbia espazio anezkan hildako zazpi astronauten omenez.

ColumbiaMemorial Station

Kronologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Misio funtsezkoena Spiritentzako 90 eguzkialdikoa zen. Misioa hainbat alditan luzatu izan da, ibilgailuaren tresneria denbora luzeagoaz erabiliz datu garrantzitsuak lortu ahal izateko. Misioaren amaiera momentuan, 2627 eguzkialdi eman zituen Spirit-ek planeta gorrian.[6]

Spirit-ren gurpilak are soltean harrapatuta geratu ziren 2009 urtearen amaieran. Harrapatuta geratu zen angelu arraroaren erruz, haren bateria kargatzeko ahalmena murriztuta geratu zen. Mugimendua guztiz ezinezkoa zela determinatu ostean, Spirit-ren ekipamendua Marteren nukleoaren konposizioa ulertzeko erabilia izan zen. [7]

Spirit-ren lurrarekiko azken komunikazioa 2010eko martxoaren 22an izan zen. 2011ko maiatzean, NASAk komunikazio saiakerak egiteari utziko ziola argitaratu zuen, Spirit-ren misioaren atalaren amaiera markatuz.

Gertaeren eta aurkikuntzen kronologia osoa, asteroko berrikuntzekin, NASAren Jet Propulsion Lab laborategiko webgunean dago jasota.[8]

Koloretako lehenengo argazkia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Marteko koloretako lehen argazkia

Eskuinaldean, kamara panoramikoaren bidez ateratako Marteren lehenengo koloretako irudia.[9] Beste planeta bateko gainazalean inoiz ateratako bereizmen altueneko irudia zen une horretan. 12 milioi pixel ditu irudiak, eta 4.000 bider 3.000 pixeleko bereizmena dauka.[10]

Funtzioak eta aurkikuntzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Robot honen eginkizun nagusia Marte planetaren lurzorua uraren aztarna geologikoen bila aztertzea da, Uraren aztarnak aurkitutakoan, bizidunen aztarnak bilatzeko lehen pausoak eman daitezkeelako.

Spirit-ren gailuek uraren efektua lurrean aurkitu zuten, baita harri eta arroketan egindako prezisio indusketa lanetan ere.

Aurkikuntza handi bat agertu zen robota ataskatuta geratu zenean. Desataskatzeko maniobrak saiatzerakoan, gurpilen biraketak lurra mugiarazi zuen. Lurra irabiatuta, azpiko kapak atera ziren, eta ur lurrunari esker sortutako formazioak argitaratu zituen. Honi esker dakigu Marte bizitza izateko gai izan zela iraganean, ura materiaren hiru egoera nagusietan (likidoa, gasa eta solidoa) izateko gai zelako. [11]

Marten harri bat zulatzen den lehen aldia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2004ko otsailaren 6an robotaren urradura erremintak 45,45 milimetro zabal eta 2,65 milimetro sakon zen zulo bat egin zuen Marteko harri batean. Zuloak Adirondack harriko material fresko bat kanporatu zuen. Irudi hori Spiriten kamera panoramikoarekin egina zen. Makinen kamerak Honeybee Roboticsek emanak ziren.[12]

Harri zulatua

Harriak urratzeko makina 5 milimetroko sakonerako zuloak zulatzera heldu daiteke. 720 gramo baina gutxiago pisatzen du, eta Spiriten beso robotikoan kotaturik dago. Gurpilak abiadura handian mugiarazten dituzten hiru motor ditu. Ordu pare bat eman ditzake zuloa egiten.

Humphreyen ur arrastoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2004ko martxoaren 5ean ur arrastoak aurkitu ziren Humphreyn, NASAk esan zuen Spiritek Humphrey izeneko harri batean lehen ura egon zenaren arrastoak aurkitu zituela. Washingtoneko Unibertsitateko Ray Arvidson doktoreak prentsaren aurrean esan zuen:[13] "Lurrean harri hau aurkituko bagenu, esango genuke bere barneko sustantzia baten eraginez sortutako harri bolkaniko bat dela." Haatik, Opportunityk aurkitutako harriak magmak mineral kristalino batzuk sortzerakoan eratu zen. Interpretazio hau zuzena bada, litekeena da mineralak urarekin disolbatu zirela.

Ur arrastoak Marten

Hauts-ekaitzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Marteko negua hastean eta eguzki-panelak hautsez estaltzean, ezinezkoa zen Spiriten bateriak berriz kargatzea. Spiritek informazioa transmititzeari utzi zion, eta NASAk galdutzat eman zuen. Geroago konturatu ziren, ordea, Spirit informazioa transmititzeko gai ez ezik aginduak hartzeko ere gai zela.[14]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ http://www.nasa.gov/columbia/home/F_04_Memorials.html
  2. ↑ (Ingelesez) Hazard: Distance From Earth - NASA. (Noiz kontsultatua: 2024-07-09).
  3. ↑ https://web.archive.org/web/20240226232554/https://www.planetary.org/space-policy/cost-of-the-mars-exploration-rovers
  4. ↑ http://www.spaceflightnow.com/mars/mera/040113exploration.html
  5. ↑ http://apod.nasa.gov/apod/ap040114.html
  6. ↑ «Mars Exploration Rover Mission: Spirit Update Archive» web.archive.org 2014-06-09 (Noiz kontsultatua: 2024-07-09).
  7. ↑ «Spirit - NASA Science» web.archive.org 2024-07-03 (Noiz kontsultatua: 2024-07-09).
  8. ↑ https://web.archive.org/web/20140609032113/http://marsrovers.jpl.nasa.gov/mission/status_spirit.html
  9. ↑ https://web.archive.org/web/20110710132314/http://marte.idoneos.com/index.php/149300
  10. ↑ http://www.eduteka.org/modulos.php?catx=9&idSubX=296&ida=247&art=1
  11. ↑ «Mars Rover Makes Discovery While Spinning Its Wheels | Space» web.archive.org 2024-06-25 (Noiz kontsultatua: 2024-07-09).
  12. ↑ http://www.foro-cualquiera.com/informes-frikis/109565-spirit-opportunity-todavia-rodando-marte.html[Betiko hautsitako esteka]
  13. ↑ http://marsrovers.jpl.nasa.gov/newsroom/pressreleases/20040305a.html
  14. ↑ http://scitec.nosdom.com/?tag=spirit

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Spirit&oldid=9847383"(e)tik eskuratuta