Saltar ao contido

Portal:Irlanda

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Null
Mapa de Irlanda Benvido ao Portal de Irlanda!
Fáilte go dtí Tairseach na hÉireann!
Welcome to the Ireland Portal!
Hailsin tae tha Airlann Portal!

Portal de Irlanda

Irlanda (Gl-Irlanda.ogg pronunciación ) (en irlandésÉire[ˈeː.ɾʲə] (AFI)Eire pronunciation.ogg escoitar; en inglésIreland[ˈaɪərlənd] ou [ˈɑrlənd] (AFI)En-us-Ireland.ogg escoitar), oficialmente República de Irlanda (Gl-República de Irlanda.ogg pronunciación ) (en irlandés: Poblacht na hÉireann; en inglés: Republic of Ireland) é un país do noroeste de Europa que forma parte da Unión Europea (UE). A súa capital é Dublín (en irlandés: Baile Átha Cliath e en inglés: Dublin). No ano 1949 declarouse o estado irlandés como a República de Irlanda (en inglés Republic of Ireland, en irlandés: Poblacht na hÉireann). Ás veces chámaselle coloquialmente a Illa esmeralda, facendo referencia á intensa cor verde dos campos irlandeses. Está no centro e sur da illa de Irlanda e ocupa a maior parte.

A Illa de Irlanda é polo seu tamaño a terceira illa de Europa e a vixésima do mundo. Atópase ao noroeste da Europa continental, no lado occidental do Mar de Irlanda, ao oeste da illa de Gran Bretaña, e atópase rodeada por centenares de illas menores e illotes. Dous países posúen soberanía sobre a illa, a República de Irlanda, un país independente, que ocupa aproximadamente cinco sextas partes da illa, e Irlanda do Norte, unha rexión administrativa do Reino Unido, que ocupa a sexta parte restante, no extremo nororiental da illa.

A illa de Irlanda está tradicionalmente dividida en catro rexións ou provincias: Leinster (irlandés: Laighin), Ulster (irlandés: Cúige Uladh), Connacht (irlandés: Connachta) e Munster (irlandés: An Mhumhain).

Artigo destacado

editar

Gaelscoil (ˈɡeːl̪ˠsˠkɛlʲ; plural: Gaelscoileanna) é unha rede de escolas de ensino primario e secundario de Irlanda na que a lingua vehicular de ensinanza é o gaélico irlandés. O termo fai referencia ás escolas en irlandés que se atopan fóra das rexións de fala irlandesa, as Gaeltacht.

Os estudantes das Gaelscoileanna reciben o mesmo programa de estudos que nas outras escolas de Irlanda, mais aprenden a lingua irlandesa polo sistema de immersión lingüística. Porén, os alumnos que se escolarizan en inglés teñen pouca competencia lingüística en irlandés, mesmo sendo este idioma materia obrigada en toda a República de Irlanda tanto no ensino primario como en secundaria. O actual goberno ten prometido facer reformas no programa educativo e na formación dos mestres nas escolas tanto en inglés como en irlandés.

As Gaelscoileanna teñen adquirido a reputación de proporcionar uns resultados académicos excelentes cun orzamento moderado. Téñense descrito como un sistema de selección social positiva ofrecendo unha mellor formación de cara ó ensino universitario e á formación profesional. Unha análise das escolas que envían estudantes ás institucións de ensino superior amosan que o 22 % das escolas que fan ensino en irlandés envían a tódolos seus estudantes ó ensino superior, en comparación co 7 % das escolas en inglés.

O éxito débese a un apoio efectivo (aínda que limitado) da comunidade e a unha infraestrutura administrativa eficaz. Distínguense por ser o produto dun movemento comunitario xenuíno e non dunha política do Estado.

Lugar de interese

editar

Newgrange (en irlandés: Sí an Bhrú) é un monumento prehistórico do condado de Meath, en Irlanda, que se atopa a un quilómetro do río Boyne. Foi construído no período Neolítico arredor do -3000 ou no -2500, sendo máis antigo que Stonehenge ou as Pirámides exipcias. O sitio está formado por un gran montículo circular cunha pasaxe e cámaras interiores de pedra. O montículo ten un muro de contención na parte dianteira e está rodeado por bordillos gravados. Non existe acordo sobre a finalidade do sitio, pero tense especulado sobre o seu significado relixioso – xa que está aliñado co sol nacente e a súa luz inunda a cámara no solsticio de inverno. É o máis importante monumento do complexo neolítico de Brú na Bóinne, xunto coas tumbas de corredor de Knowth e Dowth, que están declaradas Patrimonio da Humanidade pola UNESCO. Newgrange tamén comparte moitas semellanzas con outras construcións neolíticas de Europa occidental, como Maeshowe nas illas Orcadas, en Escocia e Bryn Celli Ddu en Gales.
Artigos bos e de calidade

editar Artigos de calidade (1): Alzamento de Pascua

Artigos bos (1): Lady Gregory


Imaxe destacada

editar

Anciá irlandesa fiando na roca, contra 1900.
Vexa o artigo pobo irlandés.


...Arquivo
Biografía destacada

editar

Éamon de Valera, de nome completo Edward George de Valera, en irlandés Éamonn de Bhailéara, nado o 14 de outubro de 1882 en Nova York e finado o 29 de agosto de 1975, foi un político irlandés, un auténtico líder nacional desde 1916, tempos de loita pola independencia contra o Reino Unido ata 1973 cando se retirou da política. Foi líder da oposición republicana ao tratado Angloirlandés durante a Guerra Civil Irlandesa.

Matemático, mestre e político, serviu como xefe do goberno irlandés en tres ocasións, como o segundo Presidente do Consello Executivo (nome orixinal para o Primeiro Ministro) e o primeiro Taoiseach (Primeiro Ministro desde 1937). Terminou a súa carreira política como Presidente de Irlanda, cumprindo dous mandatos desde 1959 ata 1973. Foi tamén chanceler da Universidade Nacional de Irlanda desde 1922 a 1975.

Sabías que...?

editar

Emblema dos O'Connor.


...Arquivo

Wikiproxecto Conflito Irlandés

Wikimedia Commons
Wikimedia Commons

Commons

Wiktionary
Wiktionary

no Galizionario

Wikiquote
Wikiquote

en Galicitas