Jump to content

Cleon

E Vicipaedia

Cleon (mortuus ad Amphipolim 422 a.C.n.) fuit demagogus et strategus Atheniensis qui Pericle mortuo cives suos ad bellum contra Lacedaemonios maxime instigabat. Artifex coriarius erat, quod Aristophanes in Equitibus persaepe iocose memorabat. Ad fastigium gloriae suae anno 425 a.C.n. pervenit cum, scientia militari strategi Demosthenis fretus, hoplitas Spartanos in insula Sphacteria circumclusos ad deditionem coegit. Imperitiam suam in rebus militaribus manifestam mox fecit, cum ad Amphipolim oppugnandam 422 a.C.n. missus essetː multo inferiore exercitu victus sua negligentia et Brasidae praestantiore ingenio turpiter periit postquam sescentos optimos milites amisit. Anno sequenti Pax Niciae facta est. Cleonis magniloquentia et bellicositas ab Aristophane in comoediis irridebatur. Ipse Thucydides in Historiis eum ridiculum faciebat (odisse eum putatur quia dicendi facultate ad suum exsilium aliquid contulisse videtur).

Cleon et Aristophanes

[recensere | fontem recensere]

Iam in comoedia deperdita anno 426 a.C.n. acta et Babylonii inscripta Aristophanes Cleonem vituperabat[1] et eum repetundarum accusabat[2]. Quocirca, si quidem poetae credimus, Cleon eum in consilium quingentorum (βουλή) arcessivit quod coram peregrinis hominibus Athenas Dionysiis venientibus instituta civitatis derisisset[3]. E quo tempore inimicitia in dies crescebat et comoedia Equites (424 a.C.n.) tota adversus Cleonem directa est. Sub persona Paphlagonis, Demi (hoc est Populi) servi, facile adgnoscitur Cleonː nam ille servus blanditiis et mendaciis sibi dominum Populum conciliavit ceterosque servos terret. Aristophanes eum furem, violentum, praevaricantem, incultum, sibi soli consulentem ostendit. At oraculum quoddam ab homine adhuc nequiore, botulario quodam, Cleonem e regno expulsum iri praedicabatː e quo certamen comicum politicae nequitiae oritur. Praeterea poeta demagogo ignobilem originem obiicit (multi ioci ad coriariorum artificium spectant)ː nam priores populi duces, ut Miltiades et Pericles, nobilissimis et antiquissimis gentibus nati erant praeter tamen Themistoclem quem sibi ut exemplum Cleon vindicabat[4]. Et recentem gloriam victoriae Pylanae et Lacedaemoniorum hoplitarum captorum Cleonem Demostheni apud populum dolo subripuisse contendebat[5].

Cleon stipendium civium e quibus popularia iudicia constabant ad tres obolos auxerat (hoc est hemidrachmam). Quod decretum ab Aristophane in Vespis (322 a.C.n.) vituperatur, ubi seni Philocleoni ("Cleonis amico"), iudicandi cupiditati addicto, opponitur Bdelycleon ("Cleonis inimicus"), filius eius. Et vespae chori sunt iudices Athenienses et Philocleonis comites qui triobolii quaerendi gratia stilo suo demagogorum iussu omnes pungunt[6].

  1. Acharnenses 378
  2. Acharnenses 6.
  3. Sic scholiastes ad locum.
  4. Equites 811-5.
  5. Versus 61-64, 391-4, 844-6.
  6. Versus 1112-3 (chorus)ː ἔς τε τὴν ἄλλην δίαιτάν ἐσμεν εὐπορώτατοι. πάντα γὰρ κεντοῦμεν ἄνδρα κἀκπορίζομεν βίον = "... Quod ad reliquam vitam pertinet ingeniosissimi sumusː omnes pungimus atque ita victum nobis paramus".

Plura legere si cupis

[recensere | fontem recensere]
  • Arthur Geoffrey Woodhead, "Thucydides' Portrait of Cleon". Mnemosyne 1960ː 289–317

Nexus externi

[recensere | fontem recensere]