water

(scheikunde) een geurloze, kleurloze en smaakloze vloeistof waarvan de moleculen bestaan uit één atoom zuurstof en twee atomen waterstof (H₂O)
- Een mens kan geen dag overleven zonder water.
▸ Er zou die dag namelijk pas na 32 kilometer water te vinden zijn, waardoor ik zeven liter water boven op mijn basisuitrusting mee moest sjouwen.^[4]
(meteorologie) regenwater; veel voorkomende neerslag
- Er viel zodanig veel water op korte tijd dat de riolen het niet meer aankonden.
(enkel in het meervoud) stuk zee dat aan (g)een bepaald land toebehoort
- We bevinden ons nu in internationale wateren.
(geologie) natuurlijke bedding waarin zich water bevindt
(biologie) vloeistof in het lichaam (m.n. urine)
doorzichtigheid of helderheid van een diamant
golvende weerschijn van geweven stoffen
(effectenhandel) obligatie zonder onderpand; leeg aandeel

Synoniemen

[1] (informeel) eendenbier, gemeentepils
[2] regen
[3] territoriale wateren

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Typische woordcombinaties

boven water
kokend water
koud water

liter water
lucht/water-warmtepomp
onder water

schoon water
stromend water
te water

warm water
zout water

Verwante begrippen

damp (meteorologisch), dauw, ijs, ijzel, mist, nevel, rijm, rijp, sneeuw, stoom, vocht

Uitdrukkingen en gezegden

water

[1]: bang zijn zich aan koud water te branden

overdreven voorzichtig te werk gaan

[1]: boven water komen

bovenkomen

[1]: Het water loopt hem in de mond.

Hij heeft er heel veel trek in.

[1]: water naar de zee dragen

onnodig werk verrichten

[1]: water bij de wijn doen

meer verdragen, toegeven, door de vingers zien

[1]: water en vuur

gezworen vijanden

[1]: water zien branden

zeer verwonderd kijken

[1]: zij lijken op elkaar als twee druppels water

zij zijn niet te onderscheiden

[1]: leven als een vis(je) in het water

onbekommerd, onbezorgd leven

[1]: zich als een vis in het water voelen

zich volledig thuis, op z'n gemak voelen

[1]: in zulk water vangt men zulke vissen

van zo'n volk kun je zulke dingen verwachten
van dergelijke daden kan men zulke gevolgen verwachten

[1]: waar de dijk het laagst is, loopt het water het eerst over

rampen treffen de armen het eerst

[1]: het water loopt altijd naar zee

waar wat is, komt altijd wat bij

[1]: het water komt al aan de lippen

de nood is hoog

[1]: het hoofd boven water houden

zich staande houden

[1]: Gods water over Gods akker laten lopen

zich om niets bekommeren
in troebel water vissen

[1]: Hij is van alle wateren gewassen.

Hij is zeer sluw.

[1]: hij is weer boven water gekomen

hij is weer teruggekomen / hij heeft weer teruggevonden (na lange afwezigheid)

[1]: het is boven water gehaald

het is weer gevonden / opgespoord

[1]: het is in het water gevallen

het is mislukt

[1]: het water treedt buiten zijn oevers

er vindt een overstroming plaats

[1]: onder water staan

overstroomd zijn

[1]: van het zuiverste water

in hoogste graad

[1]: zo vlug als water

beweeglijk

[1]: op water en brood zitten

in de gevangenis zitten

[1]: een storm in een glas water

veel ophef maken over iets dat de moeite niet waard is

[1]: het water opgaan

gaan varen

[1]: water maken

(scheepvaart) lek zijn
(scheepvaart) water inlatend

[1]: te water laten

een schip van de kant af in het water zetten

[1]: water lozen

urineren

Vertalingen

Zie vertalingen

boven water komen

Duits: auftauchen ^(de)

Werkwoord

water

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van wateren
- Ik water.
gebiedende wijs van wateren
- Water!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van wateren
- Water je?

Gangbaarheid

Het woord water staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "water" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[5]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "water" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ water op website: Etymologiebank.nl
↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
↑
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Achterhoeks

Zelfstandig naamwoord

water

(scheikunde) water; een geurloze, kleurloze en smaakloze vloeistof waarvan de moleculen bestaan uit één atoom zuurstof en twee atomen waterstof (H₂O)

Schrijfwijzen

waoter

Afrikaans

Uitspraak

IPA /ˈvɑːtər/ geluid

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	water	waters

Woordafbreking

wa·ter

Woordherkomst en -opbouw

[A] Afgeleid van het Nederlandse water
[B] Afgeleid van het Nederlandse wateren

Zelfstandig naamwoord

water [A]

(scheikunde) water; een geurloze, kleurloze en smaakloze vloeistof waarvan de moleculen bestaan uit één atoom zuurstof en twee atomen waterstof (H₂O)

Afgeleide begrippen

waterlemoen

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Werkwoord

water [B]

wateren, plassen, urineren; het via de blaas lozen van lichamelijke afvalstoffen in de vorm van vloeistof

Afgeleide begrippen

ontwater

Bislama

Zelfstandig naamwoord

water

water

Drents

Zelfstandig naamwoord

water

(scheikunde) water; een geurloze, kleurloze en smaakloze vloeistof waarvan de moleculen bestaan uit één atoom zuurstof en twee atomen waterstof (H₂O)

Schrijfwijzen

Engels

Uitspraak

Geluid: water (hulp, bestand)
IPA: /ˈwɔːtə(ɹ)/ (UK)
Geluid: water (hulp, bestand)
IPA: /ˈwɔtɚ/ (US)

Woordherkomst en -opbouw

erfwoord Ontwikkeld uit het Oudengelse wæter, uit Germaans *wator-, verwant aan Nederlands water, enz.

Naar frequentie	364

enkelvoud	meervoud
water	waters

Zelfstandig naamwoord

water

(scheikunde) water
(aardrijkskunde) natuurlijke bedding waarin zich water bevindt
mv (aardrijkskunde) (VK) rivier, binnenmeer, plas
vloeistof in het lichaam
doorzichtigheid of helderheid van een diamant
een (transparante) vloeistof
(anatomie) (VK: mv) (spreektaal) amniotische blaas, omgeven door een beschermende membraan of vlies
«"As soon as I stood up, my water broke. It happened so fast. As soon as it happened, I was like, oh no, oh God. Please, please don't let me have this baby in a restroom," she told Inside Edition.»^[1]
"Toen ik juist opstond, braken mijn vliezen. Het gebeurde zo snel. Toen het gebeurde, dacht ik, oh nee, oh God. Alsjeblieft, alsjeblieft laat me niet in een toilet bevallen ," zei ze tegen Inside Edition.
(effectenhandel) obligatie zonder onderpand; leeg aandeel

Uitdrukkingen en gezegden

«Still waters run deep»
stille wateren hebben diepe gronden

«the waste of waters»
troosteloze watervlakte

«That story doesn't hold water.»
Dat verhaal houdt geen steek.

vervoeging
onbepaalde wijs	to water
he/she/it	waters
verleden tijd	watered
voltooid deelwoord	watered
onvoltooid deelwoord	watering
gebiedende wijs	water

Werkwoord

water

besproeien, besprenkelen.
«Sally watered the roses.»
Sally besproeide de rozen.
water geven.
«I need to go water the cattle.»
Ik moet het vee water gaan geven.
wateren, urineren.
«He watered against the wall.»
Hij plaste tegen de muur.
tranen
«Chopping onions makes my eyes water»
Van uien te snijden gaan mijn ogen tranen.

Uitdrukkingen en gezegden

in hot water

(figuurlijk) in verdrukking
«Bikini brand Farron Swim in hot water over missing orders ^[2]»
Bikinimerk Farron Swim in verdrukking over ontbrekende bestellingen

to be in hot water

(figuurlijk) in verdrukking zijn

to get in hot water

(figuurlijk) in verdrukking komen

to get into hot water

(figuurlijk) in nauwe schoentjes brengen / in verdrukking brengen

Verwijzingen

↑ Weblink bron
Kate Fowler
“Mom Gives Birth in Gas Station Bathroom Alone, Dubbed 'Superwoman'” (19 juli 2121) op newsweek.com
↑ The Sydney Morning Herald, 30 december 2017
'Another Shakuhachi': bikini brand Farron Swim in hot water over missing orders
Schrijfster: Melissa Singer (geraadpleegd 2017-12-30)

Frans

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Zelfstandig naamwoord

water m mv

(spreektaal) toilet ^[1]

Verwijzingen

↑
Wouw, Berry van de
, Woordenboek populair Frans - Nederlands. Woordenboek van het Frans dat u op school nooit leerde, 2e druk, Breda: Uitgeverij Arti-Choc, 2014; p. 215

Limburgs

Uitspraak

IPA: /waːtɐ(r)/ (Etsbergs)

Woordafbreking

wa·ter

Zelfstandig naamwoord

water o

(scheikunde) water; een geurloze, kleurloze en smaakloze vloeistof waarvan de moleculen bestaan uit één atoom zuurstof en twee atomen waterstof (H₂O)

Verbuiging

	enkelvoud				meervoud
	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind
nominatief	water	-	waeterke	-	waeter	-	waeterkes	-
genitief	waters	-	waeterkes	-	waeter	-	waeterkes	-
locatief	wateres	-	watereske	-	waterese	-	watereskes	-
datief	watere	-	waeterke	-	waeter	-	waeterkes	-
accusatief	water	-	waeterke	-	waeter	-	waeterkes	-