Naar inhoud springen

Johann Strauss sr.

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Johann Strauss sr.
Afbeelding van Strauss uit 1837
Volledige naam Johann Baptist Strauss
Geboren 14 maart 1804
Overleden 25 september 1849
Land Vlag van Oostenrijk Oostenrijk
Stijl romantiek
Nevenberoep dirigent, violist
Instrument piano, viool
Belangrijkste werken Radetzkymars, Annen - Polka, Lorelei-Rhein-Klänge - Walzer,
(en) IMDb-profiel
(en) Allmusic-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Johann Baptist Strauss sr., Duits: Johann Baptist Strauß sr. (Leopoldstadt bij Wenen, 14 maart 1804 – Wenen, 25 september 1849) was een Oostenrijks dirigent, violist en componist.

Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]

Zijn vader was herbergier. Strauss begon zijn muzikale carrière bij het orkest van Ignaz Michaël Pamer. Toen hij 15 was, mocht hij meespelen in het orkest van de in Wenen in die tijd zeer populaire Joseph Lanner. Deze had zoveel succes dat hij vanwege zijn vele optredens zich verplicht zag om zijn orkest in tweeën te splitsen. Johann kreeg de opdracht om het tweede orkest te dirigeren.

Beide sterke karakters kwamen al vlug in botsing, en Johann trok weg, om een eigen dansorkest op te richten. Vanaf 1833 trad hij hiermee ook in het buitenland op. In 1835 werd hij "Hofballmusikdirektor".

Zijn beroemdste werk is ongetwijfeld de "Radetzkymars", die hij schreef ter ere van de 82-jarige generaal Josef Radetzky, die in Italië grote militaire successen boekte. Daar deze generaal te veel eer kreeg ten koste van de keizer, ontstond er zulke deining dat Johann Strauss zelfs een tijdlang Wenen ontvlucht is.

Johann Strauss had drie zonen, die zelf ook componist werden: Johann (de Walskoning), Josef en Eduard.

Van de in totaal 251 composities die hij geschreven heeft, zijn er 152 in de vorm van walsen en 18 marsen.

Strauss trouwde in 1825 met Anna Streim. Dit huwelijk was niet gelukkig: lange periodes van afwezigheid vanwege Strauss’ vele buitenlandse tournees leidden tot toenemende verwijdering tussen de echtgenoten. Het huwelijk bracht zeven kinderen voort, onder wie Johann, Josef en Eduard en de dochters Anna en Therese. Hij was een strenge vader die zijn zonen ondanks hun aanwezige muzikale talenten verbood een muzikale carrière na te streven. Zo werd Johann gedwongen om zich voor te bereiden op een loopbaan in het bankwezen.

Strauss onderhield vanaf 1834 een maîtresse die hem acht kinderen schonk. Deze situatie leidde er uiteindelijk toe dat Anna van hem scheidde. Vervolgens zette zij haar zoon Johann aan om alsnog een muzikale loopbaan te ambiëren. Dit deed hij met zoveel succes dat hij zich ontwikkelde tot de belangrijkste concurrent van zijn vader in het Weense muziekleven.

Strauss sr. overleed als gevolg van roodvonk die hij had opgelopen bij een van zijn onwettige kinderen. Het Museum der Johann Strauss Dynastie in Wenen besteedt aandacht aan onder meer zijn werk en leven. Hij en zijn zoons Johann jr., Josef en Eduard werden (her)begraven op het Zentralfriedhof in Wenen.

Composities (onvolledig)[bewerken | brontekst bewerken]

Marsen[bewerken | brontekst bewerken]

  1. 1830: Großer Festmarsch, op. 39a6 uit Wiener Tivoli-Musik, 1tes Heft
  2. 1832: Original-Parade-Marsch (Wiener Bürger-Märsche Nr. 1) WoO
  3. 1832: Marsch nach Zampa (Wiener Bürger-Märsche Nr. 2), WoO
  4. 1834: Marsch nach Robert der Teufel (Wiener Bürger-Märsche Nr. 3), WoO
  5. 1834: Original-Parade-Marsch, op. 73 - getitelt: Wiener Bürger-Marsch Nr 1
  6. 1838: Original-Parade-Marsch (Wiener Bürger-Marsch Nr. 5), op. 102
  7. 1843: Parade-Marsch, op. 144
  8. 1846: Österreichischer Fest-Marsch, op. 188
  9. 1846: Esmeralda-Marsch (Wiener Bürger-Marsche Nr. 6), op. 192
  10. 1847: Österreichischer Defilier-Marsch, op. 209 - later hernoemd in: Geschwindmarsch Nr. 119
  11. 1848: Österreichischer National-Garde-Marsch, op. 221
  12. 1848: Marsch der Studenten-Legion, 223
  13. 1848: Freiheits-Marsch, op. 226
  14. 1848: Marsch des einigens Deutschlands - Militärmarsch, op. 227
  15. 1848: Radetzkymars, op. 228
  16. 1848: Brünner National-Garde-Marsch, op. 231
  17. 1849: Zwei Märsche der königlich spanischen Nobelgarde, op. 240
    1. Triumph-Marsch
    2. Manövrir-Marsch
  18. 1849: Jelačić-Marsch, op. 244 - opgedragen aan de Kroatische Gouverneur graaf Josip Jelačić od Bužima
  19. 1849: Wiener Jubel-Marsch, op. 245
  20. 1849: Wiener Stadt-Garde-Marsch, op. 246
  21. March of the Royal Horse Guards
  22. Radetzky-Bankett-Marsch

Galoppen[bewerken | brontekst bewerken]

  1. 1838: Der Carneval in Paris, Galopp, op. 100
  2. 1839: Gitana-Galopp, op. 108
  3. 1839: Indianer-Galopp, op. 111
  4. 1839: Furioso-Galopp, op. 114
  5. Alpenkönig - Galopp, op. 7
  6. Ballnacht-Galopp, op. 86
  7. Cachucha-Galopp, op. 97
  8. Chinesischer-Galopp, op. 20
  9. Einzugs-Galopp, op. 35
  10. Fortuna-Galopp, op. 69
  11. Jugendfeuer-Galopp, op. 90
  12. Karolinen und Kettenbrücke - Galopp, op. 21
  13. Reise-Galopp, op. 85
  14. Seufzer-Galopp op. 9
  15. Sperl-Galopp, op. 42
  16. Wettrennen-und Wilhelm-Tell-Galopp, op. 29

Walsen[bewerken | brontekst bewerken]

  1. 1826: Täuberln-Walzer, op. 1
  2. 1826: Döblinger Reunion - Walzer, op. 2
  3. 1827: Wiener Carneval, op. 3
  4. 1827: Kettenbrücken-Walzer, op. 4
  5. 1827: Gesellschaftwalzer, op. 5
  6. 1827: Wiener-Launen-Walzer, op. 6
  7. 1829: Charmant-Walzer, op. 31
  8. 1830: Benifice-Walzer, op. 33
  9. 1830: Gute Meinung für die Tanzlust, op. 34
  10. 1830: Tivoli-Rutsch Walzer, op. 39
  11. 1830: Wiener Damen - Walzer, op. 40
  12. 1831: Der Raub der Sabinerinnen - Walzer, op. 43
  13. 1831: Vive la Danse!, op. 47
  14. 1831: Heiter auch in ernster Zeit, op. 48
  15. 1831: Das Leben ein Tanz oder Der Tanz ein Leben! Walzer, op. 49
  16. 1835: Mein schönster Tag in Baden - Walzer, op. 58
  17. 1835: Zweyte Walzer-Guirlande, op. 77
  18. 1835: Philomelen-Walzer, op. 82
  19. 1836: Rosa-Walzer, op. 76
  20. 1836: Huldigungs-Walzer, op. 80
  21. 1837: Brüssler Spitzen - Walzer, op. 95
  22. 1837: Ball-Racketen, op. 96
  23. 1838: Paris-Walzer, op. 101
  24. 1839: Freuden-Grüsse..., op. 105
  25. 1839: Cäcilien-Walzer, op. 120
  26. 1839: Apollo-Walzer, op. 128
  27. 1840: Wiener Gemüths-Walzer, op. 116
  28. 1841: Adelaiden-Walzer, op. 129
  29. 1842: Egerien-Walzer, op. 134
  30. 1843: Lorelei-Rhein-Klänge - Walzer, op. 154
  31. 1845: Geheimnis aus der Wiener-Tanzwelt, op. 176
  32. 1848: Helenen-Walzer, op. 204
  33. 1848: Sorgenbrecher, op. 230
  34. Architekten-Ball-Tänze, op. 36
  35. Bajaderen Walzer, op. 53
  36. Das Leben ein Tanz, der Tanz ein Leben - Walzer, op. 49
  37. Die Friedensboten, op. 241
  38. Donaulieder (Deutsche Lust), op. 127
  39. Elisabethen - Walzer, op. 71
  40. Erinnerung an Berlin - Walzer, op. 78
  41. Erinnerung an Deutschland - Walzer, op. 87
  42. Gabrielen-Walzer, op. 68
  43. Herztöne-Walzer, op. 203
  44. Huldigung der Königin Viktoria - Walzer, op. 103
  45. Krönungs - Walzer, op. 91
  46. Osterreichische Jubel-klänge - Walzer, op. 179
  47. Paroxysmen, op. 189
  48. Promotionen, op. 221
  49. Walzer à la Paganini, op. 11

Andere werken (quadrillen, polka's etc.)[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Alice-Polka, op. 238
  2. Annen - Polka, op. 137
  3. Damen-Souvenir-Polka, op. 236
  4. Eisele und Beisele Sprünge, op. 202
  5. Erinnerungen an Ernst oder "Der Carneval in Venedig", Fantasie op. 126
  6. Exeter Polka, op. 249
  7. Haute-Volée - Quadrille, op. 142
  8. Josefstädter Tänze, op. 23
  9. Jubel-Quadrille, op. 130
  10. Kathinka-Polka, op. 218
  11. Louisen-Quadrille, op. 234
  12. Quadrille zur Namensfeier Kaiser Ferdinands, op. 151
  13. Quadrille zur Namensfeier Kaiserin Maria Anna, op. 153
  14. Salon-Polka, op. 161
  15. Schäfer-Quadrille, op. 217
  16. Sperl-Polka, op. 133
  17. Wiener Kreuzer-Polka, op. 220
  18. Piefke und Pufke Polka, op. 235

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

  • Francis Pieters: "The Marches of the Viennese Strauß Dynasty", in: WASBE World: Official Magazine of the World Association for Symphonic Bands and Ensembles, maart 2013, p. 14–27, ISSN 2192-5127.
  • Wolfgang Suppan & Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1.
  • Marianne Betz: Der Csakan und seine Musik: Wiener Musikleben im frühen 19, Jahrhundert, dargestellt am Beispeil einer Spazierstockblockflöte, Tutzing: Hans Schneider Verlag, 1992, 294 p.
  • Paul E. Bierley & William H. Rehrig: The Heritage Encyclopedia of Band Music: Composers and Their Music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7.
  • Dr. Felix Czeike & Helmut Kretschmer: Wiener Musiker Gedenkstätten, Vienna: J & V Edition, 1988, 146 p.
  • Karch Pal: Pest-Buda katonazeneje 1848-Ban, Budapest: Kozzeteszi az MTA Zenetudomanyi Intezet, 1983.

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Johann Strauss I van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Johann_Strauss_sr.&oldid=67767753"