Hopp til innhald

Purre

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Purre


Purre
Purre

Systematikk
Rike: Plantae
Rekkje: Magnoliophyta
Klasse: Liliopsida
Orden: Asparagales
Familie: Amaryllidaceae
Underfamilie: Alliaceae
Slekt: Allium
Art: A. ampeloprasum
Vitskapleg namn
Allium ampeloprasum var. porrum

Purre eller purrelauk (Allium ampeloprasum var. porrum syn. Allium porrum) er ei toårig laukplante i laukslekta frå traktene kring Middelhavet. Han er herdig mot kulde og frost, noko som gjer at ein finn han vill så langt nord som Tyskland. Dyrka kan han jamvel tola tele. I motsetnad til dei fleste andre arter i slekta, så dannar den ikkje nokre eigentlege laukar, i staden dannar laukblada ein lang sylinder.

Ferske purrelaukar.

Purre er ein viktig grønsak som kan nyttast rå, gratinert eller stuva. Anten for seg sjølv eller i gryterettar, supper og gratengar. Purre er hovudingrediensen i vichyssoise og cock-a-leekie. Den sistnemnde retten ligg skottane varmt om hjarta og er ofte forrett til Burns Suppers, middagar som hyllar den skotske poeten Robert Burns sitt liv og poesi. Ved dyrking dekkjer ein ofte delar av purrelauken for at han skal halda seg kvit og mjuk.

Namnet purre kjem frå latin porrum som opphavleg tydde graslauk.[1]

Purrelauken er heraldisk symbol for Wales og vernehelgenen deira, David av Menevia, som var vegetarianar. På dødsdagen til vernehelgenen, 1. mars, ber mange i Wales eit lite purrelauksymbol på jakkekragen, inklusive prins Charles, ettersom han er prins av Wales. Purrelauken er regimentsvåpen for det britiske infanteriregimentet Welsh Guards.

Purre har vore dyrka i Norden frå mellomalderen. Det har vore registrert ein del einskildfunn av forvilla purre i norsk natur ulike stader.[2]

  • Prelina
  • Chalton F1
  • Columbus
  • Jolant
  • Pandora
  • Andera
  • Siegfried Frost

Referansar

[endre | endre wikiteksten]
  1. Catharina Grünbaum, Purjolök och vitlök
  2. Reidar Elven mfl. (2022). Norsk flora (8. utg.). Oslo: Det Norske Samlaget. s. 1148. 

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Purre