Przejdź do zawartości

Janet Yellen

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Janet Yellen
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 sierpnia 1946
Nowy Jork

78. Sekretarz skarbu Stanów Zjednoczonych
Okres

od 25 stycznia 2021

Poprzednik

Steven Mnuchin

Przewodnicząca Rady Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej
Okres

od 1 lutego 2014
do 3 lutego 2018

Poprzednik

Ben Bernanke

Następca

Jerome Hayden „Jay” Powell

podpis

Janet Louise Yellen (ur. 13 sierpnia 1946 w Nowym Jorku) − amerykańska ekonomistka, przewodnicząca Rady Doradców Ekonomicznych w latach 1997−1999; od 4 października 2010 wiceprzewodnicząca[1], a od 1 lutego 2014 do lutego 2018 przewodnicząca Rady Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej[2]. 25 stycznia 2021 roku została zatwierdzona przez Senat Stanów Zjednoczonych na stanowisku sekretarza skarbu w gabinecie Joego Bidena.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Janet Yellen urodziła się w rodzinie żydowskiej[3]. Jej ojciec, Juliusz Yellen[4] (1906–1974)[5], którego rodzice emigrowali do Stanów Zjednoczonych Ameryki z Sokołowa Podlaskiego[6], był lekarzem, a matka Anna (z d. Blumenthal; 1907–1986) była nauczycielką[7], ponadto zajmowała się wychowaniem dzieci i tłumaczeniem książek na alfabet Braille’a[4]. Janet Yellen uczęszczała do szkoły publicznej w Fort Hamilton, gdzie udzielała się w wielu kółkach zainteresowań oraz była redaktorem naczelnym szkolnej gazety. Gdy ukończyła szkołę, jako najlepsza w roczniku, w gazecie tej, zgodnie ze szkolną tradycją, wydrukowano z nią wywiad, który musiała przeprowadzić sama ze sobą[8].

Po ukończeniu szkoły wstąpiła na Uniwersytet Browna i kształciła się na kierunku ekonomicznym. Podjęła studia uzupełniające na Uniwersytecie Yale. W 1971 obroniła doktorat z ekonomii i podjęła pracę na Uniwersytecie Harvarda, gdzie wykładała ekonomię. W 1976 odeszła z tej uczelni i rozpoczęła pracę w Rezerwie Federalnej. Podczas pracy w Fed poznała w 1977 późniejszego męża, George’a A. Akerlofa, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii w 2001. Z Akerlofem wzięła ślub rok później. W 1979 para przeniosła się na posady wykładowców w London School of Economics, ale w 1980 wrócili do USA, gdzie otrzymali pracę na Uniwersytecie Kalifornijskim. W 1981 urodził się ich syn, Robert Akerlof[8], pracujący obecnie na stanowisku adiunkta na Wydziale Ekonomii University of Warwick[9][10][11].

W 1994 roku prezydent USA Bill Clinton zaproponował jej członkostwo w Radzie Gubernatorów Fed. Yellen wzięła na uczelni urlop i podjęła pracę w Fed, m.in. w latach 1997−1999 pełniła funkcję przewodniczącej rady doradców gospodarczych prezydenta USA. W 1999 roku wróciła jednak na uczelnię, ale w 2004 roku ponownie przeniosła się do Fed i objęła funkcję prezesa Banku Rezerwy Federalnej w San Francisco, którym była do 2010 roku. W tym czasie przewidziała krach na amerykańskim rynku nieruchomości, od którego w 2008 roku zaczął się kryzys finansowy początków XXI wieku. Yellen ogłosiła swoje zapowiedzi rok przed ich nastąpieniem[8].

W 2009 roku była typowana na szefową Rezerwy Federalnej, ale ostatecznie tą instytucją pokierował dotychczasowy prezes, Ben Bernanke. Natomiast w 2010 roku Yellen mianowano wiceszefową Fed[8]. Uważana jest za współtwórczynię polityki Fed tzw. luzowania ilościowego[12].

Jeszcze w 2013 roku National Organization for Women zaczęła zbierania podpisów pod wnioskiem w sprawie przekazania Yellen stanowiska szefowej Fed. Podpis pod petycją złożyło 130.000 osób, w tym 500 ekonomistów[8]. 9 października 2013 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Barack Obama nominował Janet Yellen na stanowisko przewodniczącego Rady Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych. 6 stycznia 2014 jej wybór został zatwierdzony przez amerykański Senat stosunkiem głosów 56 „za” do 26 „przeciwko”[12][13].

30 listopada 2020 Joe Biden, po tym, gdy media uznały go za zwycięzcę wyborów prezydenckich, ogłosił, że Yellen uzyskała jego nominację na stanowisko sekretarz skarbu Stanów Zjednoczonych[14].

25 stycznia 2021 roku została zatwierdzona przez Senat Stanów Zjednoczonych na stanowisku sekretarza skarbu w administracji Joe Bidena[15].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Janet L. Yellen [online], federalreserve.gov, 9 października 2013 [dostęp 2013-10-10] (ang.).
  2. Bloomberg Econoday: Janet Yellen, Bloomberg [zarchiwizowane 2015-04-06].
  3. Joe Eskenazi: U.C. Berkeley professor turns ‘lemons’ into Nobel Prize. jweekly.com, 12 października 2011. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  4. a b Janet Yellen - najważniejsza kobieta świata. Kim jest maleńka dama o wielkim IQ?, tvn24bis.pl, 5 kwietnia 2014 [zarchiwizowane 2014-04-05].
  5. Julius Yellen [online], geni_family_tree [dostęp 2023-02-21].
  6. Magdalena Jarco, Longina Grzegórska-Szpyt, Sekretarz skarbu USA: Brutalna agresja Putina spotyka się ze sprzeciwem na całym świecie. Musimy zintensyfikować działania [online], PAP, 16 maja 2022.
  7. Janet Yellen [online], Jewish Women's Archive [dostęp 2023-02-21] (ang.).
  8. a b c d e Jannet Yellen - najważniejsza kobieta świata. Kim jest maleńka dama o wielkim IQ?. TVN S.A., 2014-02-08. [dostęp 2014-02-08]. (pol.).
  9. Ann Saphir: NEWSMAKER-Yellen brings dovish bent, communications skill to Fed table. reuters.com, 8 października 2013. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  10. Mark Broad: The steady ascent of Janet Yellen. BBC News, 9 października 2013. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  11. Dr Robert Akerlof. warwick.ac.uk. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  12. a b PAP, Janet Yellen szefową Fed. Zatwierdził ją Senat, Newsweek Polska, 6 stycznia 2014 [dostęp 2014-01-08] [zarchiwizowane 2014-01-07].
  13. Annie Lowrey: Yellen Wins Backing of Senators to Lead Fed. nytimes.com, 6 stycznia 2014. [dostęp 2014-01-08]. (ang.).
  14. Sylvan Lane, Biden names Janet Yellen as his Treasury nominee [online], thehill.com, 30 listopada 2020 [dostęp 2020-11-30] (ang.).
  15. Biden Administration: Here's Who Has Been Confirmed So Far. NPR. [dostęp 2021-01-26]. (ang.).