Przejdź do zawartości

Dostawa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Dostawa – przemieszczenie (przepływ) ściśle określonej partii dóbr od dostawcy do odbiorcy. Te dobra to, ogólnie, surowce, materiały, produkty lub towary. Przemieszczenie to odbywa się w wyznaczone miejsce w określonym terminie[1].

Klasyfikacja dostaw

[edytuj | edytuj kod]

Rozróżnia się kilka typów dostaw[1]:

  • dostawy bezpośrednie/pośrednie,
  • dostawy częściowe,
  • dostawy dzielone,
  • dostawy nadmierne/niepełne,
  • dostawy wewnętrzne.

Łańcuch dostaw

[edytuj | edytuj kod]
Diagram obrazujący prosty łańcuch dostaw

Jednokierunkowemu przepływowi dóbr towarzyszy dwukierunkowy przepływ informacji. Odbiorca składa zamówienie na określone dobra w określonej ilości oraz wyznacza termin i sposób ich dostarczenia (dostawy). Dostawca określa ceny oraz termin i sposób zapłaty. Są to podstawowe warunki dostawy.

Rozpatrując rzecz szerzej można zauważyć, że podmioty gospodarcze biorące udział w procesie dostaw występują często w zmiennych rolach. Przykładowo, hurtownik jest odbiorcą producenta i dostawcą detalisty. W ten sposób tworzy się łańcuch dostaw (ang. supply chain).

Łańcuch dostaw obejmuje wszystkie czynności, począwszy od pozyskania podstawowych surowców (takich, których źródłem jest ziemia, woda lub powietrze), a skończywszy na sprzedaży końcowemu nabywcy produktu finalnego i utylizacji tego, co z niego zostaje po zużyciu[2].

Zwykle uczestnicy łańcucha negocjują warunki dostaw niezależnie. Jeżeli jednak skoordynują swoje działania, mogą osiągnąć wspólne korzyści w postaci optymalizacji rodzaju i wielkości produkcji, wielkości i częstotliwości dostaw, tras przewozów, dzięki czemu staje się możliwa współpraca w systemie just-in-time, a w ślad za tym minimalizacja zapasów i uwolnienie środków pieniężnych, które można przeznaczyć na rozwój. Tworzy się zintegrowany łańcuch dostaw. Zarządzanie takim łańcuchem określane jest skrótem SCMSupply Chain Management. Przy wsparciu aplikacji informatycznych możliwe jest prognozowanie popytu, wymiana dokumentów (głównie zamówień i faktur) w postaci elektronicznej, śledzenie ruchu dóbr, koordynacja przepływu pieniędzy. Ułatwione jest także zorganizowanie dostaw bezpośrednich (ang. direct delivery) polegających na pominięciu pośredniego składowania (magazynowania).

Przedsiębiorstwo może działać jednocześnie w kilku i więcej łańcuchach dostaw[3].

Proste i sieciowe łańcuchy dostaw

[edytuj | edytuj kod]

W prostych łańcuchach dostaw pomiędzy uczestnikami występują jedynie relacje typu jeden do jednego. Oznacza to, iż każdy uczestnik łańcucha jest powiązany logistycznie tylko z jednym dostawcą i/albo jednym odbiorcą w danym łańcuchu. W bardziej skomplikowanych organizacjach łańcuchy takie przekształcają się w sieciowe łańcuchy dostaw (ang. supply chain networks), w których w każde ogniwo może być połączone z kilkoma dostawcami i odbiorcami. Optymalizacji podlega (podobnie jak w prostych łańcuchach dostaw) całość przepływu materiałowego, przy czym składa się on z kilku strumieni. Przejście z prostego łańcucha dostaw do sieciowego łańcucha dostaw możliwe jest dzięki rozwojowi systemów informatycznych pozwalających na szybszą obróbkę i przesył danych[4].

Sieci dostaw

[edytuj | edytuj kod]

Sieć dostaw (ang. supply networks) jest to połączona ze sobą pewna ilość łańcuchów dostaw (zarówno prostych, jak i sieciowych). W sieci dostaw dokonywana jest kompleksowa optymalizacja przepływu materiałowego we wszystkich łańcuchach dostaw wchodzących w jej skład. Powstanie sieci dostaw związane jest z faktem uczestnictwa części przedsiębiorstw w więcej niż jednym łańcuchu dostaw. Ważnymi elementami sieci dostaw są jej integratorzy – ogniwa będące punktem styku więcej, niż jednego łańcucha dostaw, w których realizowana jest optymalizacja całej sieci, np. koordynacja działań oraz łączenie zasobów pojedynczych uczestników celem wykonania określonego zadania[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Słownik terminologii logistycznej, Biblioteka Logistyka, ILiM, Poznań 2006, ISBN 83-87344-22-2.
  2. Zarządzanie logistyką, Alan Harrison Remko van Hoek, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2009.
  3. Katarzyna Nowicka, Maciej Szymczak: Logistyka i łańcuchy dostaw w obliczu czwartej rewolucji przemysłowej. [w:] Studia BAS 3(63) 2020 [on-line]. 2020. s. 74. [dostęp 2021-02-19].
  4. a b Artur Świerczek, Od łańcuchów dostaw do sieci dostaw, „Logistyka” nr 1/2007, s. 74-77, ISSN 1231-5478.